Στις μέρες που έρχονται είναι που ταιριάζουν οι εξομολογήσεις. Πες αυτά που έχεις να πεις πριν είναι αργά. Στη δημόσια ζωή μπορούν να έχουν ενδιαφέρον. Η ιδιωτική μόνο σαν μυθιστόρημα μπορεί να γραφτεί. Να μην ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι δεν είναι. Εγώ προτιμώ ιστορίες με ντοκουμέντα. Και ας έχουν χαμηλούς προϋπολογισμούς. (Στην Ελλάδα!). Πλούσιος δεν ήμουν ποτέ, ο βίος μου ναι αυτός είναι.
Μεταχουντικά, Βρέηηκα υπεύθυνος του Προγράμματος της ΕΡΤ. Με τον τίτλο του Γενικού Διευθυντή. Το αναφέρω γιατί ακούστε τι έγινε. Όταν Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με έπεισε να έρθω, είπα εντάξει αλλά εγώ έχω μια οικογένεια στο Παρίσι και μόνο για το νοίκι δεν φτάνει ο μισθός του Γενικού Διευθυντή στην Ελλάδα. Εντάξει, μού λένε, θα προσθέσουμε ένα 15%. Έτσι ο μισθός του συνόλου των Ελλήνων Γενικών Διευθυντών του Δημοσίου αυξήθηκε σε μια μέρα κατά 15%! Έτσι κατάλαβα γιατί τόσο με συμπαθούσαν οι Γενικοί Διευθυντές που συναντούσα.
Ναι, η ζωή μπορεί να είναι πλούσια. Ρωτήστε έναν σκηνοθέτη, έναν ηθοποιό, έναν ζωγράφο, έναν μουσικό, έναν χορευτή της Όπερας, ρωτήστε τον για την ζωή του. Εγώ, στην Αγία Παρασκευή, ήμουν όλα αυτά. Ακούστε ένα δείγμα από την ζωή μου αυτή στην ΕΡΤ.. Θυμάμαι αυτό που είπα στον Καραμανλή: «Εγώ Κύριε Πρόεδρε, αν αποφασίσω να έρθω, θα φέρω και το κρεβάτι μου στην ΕΡΤ». Στην Ελλάδα η εργασία γραφείου είναι 8 με 2μμ. Εγώ στις 9 ήμουν στο πόστο μου. Τα πρωινά ραντεβού ήταν τα ελαφρύτερα. Τα απογευματινά ήταν σοβαρότερα. Τα βραδινά Συμβούλια ήταν απαραίτητα για να παίρνονται οι αποφάσεις κατά τα μεσάνυχτα.
Εν συνεχεία, επιστροφή στο σπίτι της Φοίβης, της πεθεράς μου. Αυτό από εκείνο το πρωί που είδα τα τανκς να έχουν ζώσει το μέγαρο. (Ευτυχώς ήταν μόνο το «Πραξικόπημα της Πιτζάμας» όπως το είπαν). Κοιμόμουν λοιπόν στο σαλόνι της Φοίβης ανάμεσα σε μια ωραία λατέρνα σε μια κρητική λύρα και στην τσαμούνα που είχα αγοράσει από έναν τυφλό μουσικό στην Μυτιλήνη για την Συλλογή του Φοίβου (Ανωγιανάκη) και της Φοίβης, της πεθεράς μου. Της Συλλογής που έγινε σήμερα Μουσείο στην Πλάκα.
Στις Οκτώμισι το πρωί λοιπόν το αυτοκίνητο ήταν απέξω. Και αρχίζει ένα καινούριο εικοσιτετράωρο. Αυτά φυσικά και το Σάββατο ολόκληρο και την Κυριακή ολόκληρη. Εφτά μέρες την εβδομάδα. Για να γίνει η ΕΡΤ ένα ευρωπαϊκό κανάλι.
Αυτά τα ξενύχτια δεν είναι τίποτα μπροστά σ’ αυτό που έπαθα όταν ήρθε η ώρα να κάνω το μοντάζ της «Ελλάδας του Καραμανλή» στο Παρίσι. Έκαναν λάθος και έβαλαν στο Πρόγραμμα την ταινία ένα μήνα νωρίτερα! Εγώ χρειάζομαι ενάμιση μήνα μοντάζ για ταινία μιας ώρας. Τι να κάνω, μπήκα στην αίθουσα του μοντάζ Δευτέρα πρωί και βγήκα το Σάββατο βράδυ. Με σάντουιτς πάνω στη μουβιόλα. Η βοηθός Μοντέζ αποχώρησε την Πέμπτη και η Μοντέζ την Παρασκευή.
Στο μέγαρο της Αγίας Παρασκευής, σε κάποιες ώρες ήμουν ο μόνος κάτοικος! Αν εξαιρέσουμε τους φύλακες... Σταματώ εδώ γιατί πρέπει να μιλήσω και για τους επτάμισι Πρωθυπουργούς που γνώρισα! Χωρίς να το επιδιώκω βέβαια. Και η πολιτική δεν έχει καμιά σχέση με όλα αυτά. Με την επαγγελματική μου δραστηριότητα και μόνο. - Στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στην Αμερική, στην Αγγλία και στις 33 χώρες που επισκέφτηκα για να μάθω την ταυτότητα των λαών τους. Από κάθε δυνατή έρευνα και πηγή. Μπορώ να σας πω το ακριβές για την άνοδο και την πτώση του Κυπριακού, για παράδειγμα. Το οποίο Κυπριακό το γνώρισα όταν άρχισε. Την ημέρα που ο Γρίβας ξεμπάρκαρε σε μια ακρογιαλιά της Κύπρου εγώ, έφεδρος Ανθυπολοχαγός το 1954, παρουσιάζομαι στο Γραφείο Πρωθυπουργού. Ήταν νομίζω η 1η Απριλίου γιατί ο Άγγλος Κυβερνήτης της Κύπρου είπε ότι η απόβαση αυτή ήταν μάλλον πρωταπριλιάτικο αστείο.
Πρωθυπουργός ο Στρατάρχης Παπάγος. Ο οποίος είχε μόνο στρατιωτικούς στο γραφείο του. Πώς βρέθηκα εκεί; Ο Παπάγος φαίνεται πως δεν ήταν ευχαριστημένος από τον διερμηνέα του και ζήτησε από το ΓΕΣ να τουν στείλουν έναν καλύτερο. Και ο κλήρος έπεσε σε μένα. Που μόλις είχα επιστρέψει από σπουδές στην Αμερική. Ο Παπάγος δεν ήταν ομιλητικός και συμπεριφέρονταν ακόμα σαν Αρχιστράτηγος. Ήθελε να τον βλέπουν ως τον Έλληνα Ντε Γκώλ. Είχε ακόμα πάρει και την ονομασία του Ντεγκωλικού Κόμματος: Rassemblement du peuple français Συναγερμός του Ελληνικού Λαού! Είχα πολλά να πω για την πολιτική (και μόνο) ζωή και την ιστορία του τόπου στην περίοδο αυτή. Αν και τα περισσότερα είναι γνωστά.
Πάντως το τι γνώμη είχε για μένα ο Παπάγος το έμαθα 3 μήνες μετά την αποστρατεία μου. Δυνατά χτυπήματα μια μέρα στην εξώπορτα, 6 η ώρα το πρωί, Ανοίγω και βλέπω τρία τζιπ της Χωροφυλακής και τον Μπράβο με το πόμολο στο χέρι. Ο Μπράβος – αυτό ήταν το όνομά του - ήταν ο συμπαθής «υπασπιστής» του Πρωθυπουργού. Είπα μέχρι εδώ ήτανε. Ποιος ξέρει γιατί ήρθαν να με συλλάβουν! Ο «Μπράβος» μού βάζει στο χέρι ένα τηλεγράφημα 50-55 σελίδων για το Κυπριακό που μόλις ήρθε από τη Νέα Υόρκη και θέλει να μάθει αν είναι πολύ σοβαρό και χρειάζεται να ξυπνήσει τον Στρατάρχη. Βλέπω την υπογραφή: Τομ Πάπας! Διαβάζω το κείμενο. Ήταν δήθεν φιλελληνικό για το Κυπριακό αλλά τελικά προσπαθούσε να δικαιολογήσει την ανθελληνική ψήφο της «φίλης Αμερικής» στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για το Κυπριακό. Είπα στον «Μπράβο» να αφήσει τον άνθρωπο να κοιμηθεί. Και όταν ξυπνήσει να του πει με τρόπο την προδοσία του Αϊζενχάουερ.
Αλλά για στάσου, του λέω, εσύ γιατί ήρθες σε μένα; Τελείωσε η θητεία μου προ μηνών. «Κοίταξε μου λέει, όταν έφυγες από το Γραφείο, - πάρε την διεύθυνσή του και αν έρθει κανένα σοβαρό ΄έγγραφο, σ΄αυτόν να πας να στο μεταφράσει»!
Άρχισα να ενδιαφέρομαι για τα πολιτικά όταν με ξύπνησαν οι σειρήνες την 28η Οκτωβρίου του 40 για να μας ανακοινώσουν την έναρξη του ελληνο-ιταλικου πολέμου στην Αλβανία. Ήμουν 11 χρονών και δεν άργησα να αποκτήσω εμπειρίες από την Κατοχή και την Αντίσταση. Από εκείνα τα χρόνια όλες μου οι μνήμες είναι γεμάτες από πολιτικές συγκρούσεις. Και σ’ αυτό δεν είναι αμέτοχοι ούτε ο Εμφύλιος, ούτε οι Αγγλο-αμερικανές κατακτητικές επεμβάσεις. Υπάρχουν ωστόσο πολιτικοί που ένα μέρος της ζωής τους εγγράφεται θετικά. Ένας είναι ο Παπάγος. Αρνήθηκε να υποταχθεί στις εντολές του Τσόρτσιλ να εγκαταλείψει το νικηφόρο Μέτωπο της Αλβανίας για να κάνει πόλεμο κατά της Γερμανίας. Δεν υπέγραψε την παράδοση της ήττας. Συνελήφθη από τους Γερμανούς και στάλθηκε στο Στρατόπεδο του Νταχάου. Μαζί με τον Ζαχαριάδη! Αυτά όλα οφείλονται και στο μίσος που είχε ο Τσόρτσιλ για τον Παπάγο. Και ει ναι άλλωστε ο λόγος που οι Άγγλοι φεύγοντας από την Ελλάδα αρνήθηκαν να πάρουν μαζί τους τον Παπάγο στην Αίγυπτο. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα δεν έχετε παρά να διαβάσετε την Αυτοβιογραφία του Τσόρτσιλ.