Συγκινητικές στιγμές εκτυλίχθηκαν τη Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου στο Θέατρο του Κολλεγίου Αθηνών στην εκδήλωση απονομής του τίτλου του «Δίκαιου των Εθνών» στον Κωνσταντίνο Γιαννίτση, ο οποίος έσωσε τη ζωή της οικογενείας του Ασέρ Ραφαήλ Μωυσή τη περίοδο του Ολοκαυτώματος. Η τιμητική αυτή διάκριση απονέμεται από το Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος Yad Vashem στο Ισραήλ σε μη Εβραίους που διέσωσαν Εβραίους κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το Κολλέγιο Αθηνών, το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και την Πρεσβεία του Ισραήλ.
Τον τίτλο του παρέλαβε εκ μέρους του εκλιπόντος, ο υιός του και πρώην Υπουργός κ. Τάσος Γιαννίτσης μαζί με την αδερφή του κ. Ελένη Καππέτου.
Η ιστορία μέσα από τα μάτια του Τάσου Γιαννίτση
Ο πρώην υπουργός πήρε εμφανώς συγκινημένος το λόγο στο αμφιθέατρο του Κολλεγίου, μπροστά σε εκατοντάδες μαθητές του Λυκείου και του Γυμνασίου.
«Ο πατέρας μου θυμάμαι ότι μιλούσε για την ιστορία της οικογένειας του φίλου του, Ασέρ Ραφαήλ Μωυσή», σα να συνέβη το πιο απλό και αυτονόητο πράγμα. Οταν μιλούσε για όσα συνέβησαν, τα περιέγραφε σαν μία ιστορία σαν όλες τις άλλες», ανέφερε εξηγώντας ότι για τον Κωνσταντίνο Γιαννίτση ήταν αυτονόητη η επιλογή να προσφέρει την κατοικία του στην Κηφισιά που ήταν άδεια, ώστε να κρυφτεί εκεί η οικογένεια του φίλου του. Στον επίλογο, απευθύνθηκε στους μαθητές: «Εύχομαι σε όλα τα νέα παιδιά, να είστε στη ζωή σας τυχεροί, δημιουργικοί, να κάνετε σωστές επιλογές. Να μαθαίνετε από την Ιστορία, να αντλείτε από τις εμπειρίες των άλλων, να καταλαβαίνετε κάποια στιγμή όσο μπορείτε προς ποιά κατεύθυνση κινείται ο κόσμος γύρω σας. Αλλά στην πορεία σας, να μην αφήνετε τους άλλους να σκέφονται για εσάς!», είπε ο πρώην υπουργός.
Αλέξανδρος Μωυσής: Η γενναία απόφαση
Ο Αλέξανδρος Μωυσής, μίλησε από τη δική του πλευρά για την εμπειρία του από όσα έζησε ως παιδί. Και έθεσε τολμηρά ερωτήματα, που συνήθως αποφεύγονται, επειδή ακριβώς φέρνουν τους ανθρώπους απέναντι στις συνειδήσεις τους: «Γνωριζόντουσαν από το πανεπιστήμιο...Ζήτησε ο Ασέρ Μωυσής τη βοήθεια του Κωνσταντίνου Γιαννίτση; Tην πρότεινε ο Γιαννίτσης; Δεν το γνωρίζω. Πως ο Κωνσταντίνος Γιαννίτσης πήρε μία τέτοια απόφαση; Φαίνεται εύκολη. Το σπίτι στην Κηφισιά είναι άδειο. Κρυφτείτε εκεί, δεν θα ενοχληθούμε! Ουσιαστικά, όμως, η απόφαση ήταν γενναία, γιατί έθετε σε κίνδυνο ολόκληρην την οικογένεια Γιαννίτση. Δεν αστειευόταν ο κατακτητής! Κι όμως αψήφησαν τον κίνδυνο κι έσωσαν τους Μωυσήδες...Εχω ζήσει όλη μου τη ζωή με τη σκιά του Ολοκαυτώματος. Με αυτή την απορία: Πως μπόρεσε η ανθρωπότητα να δεχθεί αυτή την κτηνωδία; Πως επέτρεψαν οι Ελληνες και οι πολιτισμένοι Ευρωπαίοι τον εκτοπισμό των γειτόνων τους...Θα μου πείτε βέβαια: Τί να κάνουν οι άνθρωποι μπροστά στον αδίστακτο ναζισμό; Γιατί όμως, δέχθηκαν αμέσως μετά τον εκτοπισμό τις λεηλασίες και το πλιάτσικο στις περιουσίες (των Εβραίων);»
Την οικογένεια Μωυσή εκπροσώπησαν οι απόφοιτοι του Κολλεγίου Αθηνών κ. Ραφαήλ Μωυσής και ο υιός του κ. Αλέξανδρος Μωυσής. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο President του Κολλεγίου κ. Richard Jackson, ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Κώστας Γαβρόγλου, η πρέσβυς του Ισραήλ κα. Irit Ben-Abba και ο Πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου Ισραηλιτικών Κοινοτήτων στην Ελλάδα κ. Δαυίδ Σαλτιέλ.
Το παρών έδωσαν, μεταξύ άλλων, οι πρώην πρωθυπουργοί κ.κ. Λουκάς Παπαδήμος και Παναγιώτης Πικραμένος , οι βουλευτές κ.κ. Νίκος Δένδιας, Νίκη Κεραμέως, Γιώργος Κουμουτσάκος, Όλγα Κεφαλογιάννη, Γιάννης Κεφαλογιάννης, Κώστας Καραγκούνης, Γιώργος Μαυρωτάς, ο Δήμαρχος Αμαρουσίου και Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, κ. Γιώργος Πατούλης, ο Δήμαρχος Φιλοθέης-Ψυχικού, κ. Παντελής Ξυριδάκης, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, κ. Γιάννης Στουρνάρας, ο πρώην Υπουργός Πέτρος Δούκας, οι Πρέσβεις των ΗΠΑ και της Ρουμανίας, κ.κ. Geoffrey Pyatt και Lucian Fatu, ο Ραββίνος Αθηνών Σεβασμιότατος Γκάμπριελ Νεγκρίν, εκπρόσωποι της εκκλησίας, των Ενόπλων Δυνάμεων και επιχειρηματίες.
Ιδιαίτερο τόνο στην εκδήλωση έδωσαν μαθητές του Κολλεγίου που παρουσίασαν μουσικο-θεατρικά δρώμενα με θέμα το Ολοκαύτωμα, τη διαφορετικότητα και την καταπολέμηση των διακρίσεων.
Στις παρεμβάσεις τους οι ομιλητές τόνισαν τον διδακτικό χαρακτήρα της εκδήλωσης ως μέσον για την καταπολέμηση του Φασισμού, του Ναζισμού και του Αντισημιτισμού σε μια περίοδο που αναβιώνουν στην Ευρώπη τέτοια φαινόμενα. Παράλληλα, επεσήμαναν ότι οι ιστορίες των «Δίκαιων» λειτουργούν ως υπενθύμιση στους παλαιότερους και δίδαγμα για τους νεότερους ότι η μάχη ενάντια στις διακρίσεις και τις προκαταλήψεις αποτελεί συνειδητή επιλογή.
Έως σήμερα, πάνω από 23.000 άνθρωποι έχουν τιμηθεί με τον τίτλο του «Δίκαιου των Εθνών» παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων 352 Έλληνες. Μεταξύ αυτών είναι ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδας Δαμασκηνός, η ηρωίδα της Ελληνικής Αντίστασης Λέλα Καραγιάννη, ο πρώην Αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας επί Κατοχής Άγγελος Έβερτ, ο πρώην Δήμαρχος Ζακύνθου Λουκάς Καρρέρ, οι μακαριστοί Μητροπολίτες Ζακύνθου και Δημητριάδος, Χρυσόστομος και Ιωακείμ αντίστοιχα, και πολλοί άλλοι αφανείς ήρωες του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου.