Μια ερώτηση που είναι ιδιαίτερα επίκαιρη από την Δευτέρα 31 Μαΐου που ανοίγουν ξανά τα γυμναστήρια (σύμφωνα με το υγειονομικό πρωτόκολλο και αναλογία πληθυσμού 1/10 τμ- 2 self tests) είναι η εξής:
Ποιοι είναι οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί για τα παιδιά και τους ενήλικες σε κατάσταση ηρεμίας και κατά την άσκηση σύμφωνα με το Αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας; Ακολουθούν μερικά πράγματα που είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε:
Πώς λειτουργεί η καρδιά
Ο καρδιακός μυς ή καρδιά είναι το κεντρικό όργανο του κυκλοφορικού συστήματος. Είναι ένα γραμμωτό μυώδες όργανο που δέχεται το αίμα (μη οξυγονωμένο) από τις φλέβες και το ωθεί ξανά (οξυγονωμένο αίμα) προς τις αρτηρίες για να μεταφερθεί στο σώμα. Βρίσκεται μέσα στην θωρακική κοιλότητα σχεδόν ανάμεσα στους δυο πνεύμονες και πολλοί αναφέρουν ότι το σχήμα της είναι κωνικό.
Συστέλλεται ρυθμικά μέσω του νευρικού συστήματος από το κεντρικό νευρικό σύστημα και το αυτόνομο νευρικό σύστημα αλλά και με την βοήθεια ορμονών όπως οι κατεχολαμίνες και συγκεκριμένα η Αδρεναλίνη (β-αδρενεργικοί υποδοχείς) και η Νοραδρεναλίνη κ.α. λειτουργώντας σαν μια μυική αντλία. Βάση ερευνών η μέση καρδιακή συχνότητα που συστέλλεται η καρδιά ορίζεται στις 72 σφίξεις (παλμούς) ανά λεπτό (bpm). Επίσης πολλές έρευνες ισχυρίζονται ότι κυμαίνεται μεταξύ 60 – 80 σφίξεις το λεπτό (bpm).
Επιπλέον το συμπαθητικό μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου μπορεί να μειώσει την καρδιακή συχνότητα στους 20-30 παλμούς το λεπτό και μπορεί να την αυξήσει έως και 250 παλμούς το λεπτό (bpm). Η ποσότητα αίματος που διακινεί ο καρδιακός μυς σε κατάσταση ηρεμίας είναι περίπου 5 λίτρα αίματος το λεπτό και μπορεί να αυξηθεί κατά την διάρκεια σωματικής άσκησης (ανάλογα την ένταση, επιβάρυνση, διάρκεια) έως και στα 25 λίτρα το λεπτό.
Η κυκλοφορία του αίματος κατευθύνεται από δυο ξεχωριστές αντλίες : Η μικρή ή πνευμονική κυκλοφορία (δεξιά κοιλία και κατευθύνεται προς τους πνεύμονες) έχει ως στόχο την αποβολή του διοξειδίου του άνθρακα από το αίμα στα τριχοειδή αγγεία όπου εκεί πραγματοποιείται και η ανταλλαγή των αερίων και η αντικατάσταση του με οξυγόνο και η μεγάλη ή συστηματική κυκλοφορία (αριστερή κοιλία και μέσω της αορτής ξεκινάει μεταφέρεται στο υπόλοιπο σώμα) που έχει ως στόχο να μεταφερθεί το οξυγονωμένο αίμα πλέον από τον καρδιακό μυ προς τα διάφορα όργανα.
Φυσιολογικοί παλμοί της καρδιάς ανάλογα την ηλικία
Οπως γράφει ο Περικλής Κάβουρας, γυμναστής από την Κομοτηνή, αρχικά ο μέσος όρος καρδιακών παλμών για τα παιδιά και τους ενήλικες σε κατάσταση ηρεμίας σύμφωνα με το Αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας είναι :
- Τον πρώτο μήνα της ζωής το βρέφος έχει καρδιακή συχνότητα 70 -190 παλμούς το λεπτό (bpm).
- Από τον 1 έως τον 11 μήνα της ζωής έχει 80 – 160 παλμούς το λεπτό (bpm)
- Από 1 έως και 2 ετών έχουμε 80 – 130 παλμούς το λεπτό (bpm)
- Από 3 έως και 4 ετών έχουμε 80 – 120 παλμούς το λεπτό (bpm)
- Από 5 έως και 6 ετών έχουμε 75 – 115 παλμούς το λεπτό (bpm)
- Από 7 έως και 9 ετών έχουμε 70 – 110 παλμούς το λεπτό (bpm)
- Από 10 ετών και πάνω και συνήθως αυτό ισχύει και για τους ενήλικες έχουμε 60 -100 παλμούς το λεπτό (bpm)
Φυσιολογικοί παλμοί της καρδιάς κατα την άσκηση
Επίσης η φυσιολογική καρδιακή συχνότητα κατά την διάρκεια της άσκησης για μέτρια με τάση προς υψηλή ένταση προπόνησης, δηλαδή, στο 60 – 85 % της μέγιστης καρδιακής συχνότητας σύμφωνα με το Αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας είναι :
- Σε ηλικία των 20 ετών οι φυσιολογικοί παλμοί ανά λεπτό στο 50 – 85 % της μέγιστης καρδιακής συχνότητας είναι 100 – 170 bpm και η μέγιστη καρδιακή συχνότητα είναι 200 bpm.
- Σε ηλικία 30 ετών είναι 95 – 162 bpm και η μέγιστη καρδιακή συχνότητα είναι 190 bpm.
- Σε ηλικία 35 ετών είναι 93 – 157 bpm και η μέγιστη καρδιακή συχνότητα είναι 185 bpm.
- Σε ηλικία 40 ετών είναι 90 – 153 bpm και η μέγιστη καρδιακή συχνότητα είναι 180 bpm.
- Σε ηλικία 45 ετών είναι 88 – 149 bpm και η μέγιστη καρδιακή συχνότητα είναι 175 bpm.
- Σε ηλικία 50 ετών είναι 85 – 145 bpm και η μέγιστη καρδιακή συχνότητα είναι 170 bpm.
- Σε ηλικία 55 ετών είναι 83 – 140 bpm και η μέγιστη καρδιακή συχνότητα είναι 165 bpm.
- Σε ηλικία 60 ετών είναι 80 – 136 bpm και η μέγιστη καρδιακή συχνότητα είναι 160 bpm.
- Σε ηλικία 65 ετών είναι 78 – 132 bpm και η μέγιστη καρδιακή συχνότητα είναι 155 bpm.
- Σε ηλικία 70 ετών είναι 75 – 128 bpm και η μέγιστη καρδιακή συχνότητα είναι 150 bpm.
Πως υπολογίζουμε με την μέγιστη καρδιακή συχνότητα και πως την μετράμε
H Αμερικανική εταιρεία έχει ορίσει ως το μέγιστο όριο καρδιακής συχνότητας τις 220 σφίξεις κατά την διάρκεια μιας μέγιστης προσπάθειας άσκησης και με έναν πολύ απλό τύπο μπορεί να υπολογιστεί ποια είναι η μέγιστη καρδιακή συχνότητα ανάλογα την ηλικία. Ο τύπος είναι 220 – η ηλικία του ατόμου.
Βέβαια αυτός ο τύπος έχει αρκετά μικρή αξιοπιστία επειδή κάθε ασκούμενος έχει διαφορετικό προπονητικό υπόβαθρο και υπάρχουν διακυμάνσεις. Ένας από τους πιο ακριβής τρόπους αξιολόγησης της μέγιστης καρδιακής συχνότητας είναι με την χρήση ζώνης μέτρησης καρδιακών παλμών και χρήση ενός προγράμματος στο κινητό. Ο πιο ακριβής τρόπος όμως είναι σε ένα εργαστήριο αξιολόγησης της αθλητικής απόδοσης.
Επιπλέον ένας πολύ εύκολος τρόπος αξιολόγησης της καρδιακής συχνότητας και κατά την κατάσταση ηρεμίας, είτε μετά από άσκηση (έχει απόκλιση βέβαια ως προς την αξιοπιστία) είναι με ψηλάφηση στις αρτηρίες πχ. Του καρπού η κερκιδική και η ωλένια αρτηρία, του λαιμού η καρωτιδική αρτηρία κ.α.
Ο λόγος που αισθανόμαστε τους παλμούς όταν ψηλαφίσουμε κάποια από αυτά τα σημεία είναι διότι κάθε φορά που το αίμα διοχετεύεται στις αρτηρίες για να μεταφερθεί στο υπόλοιπο σώμα, τα τοιχώματα των αρτηριών διευρύνονται με την πίεση του αίματος που εισέρχεται σε αυτές και η διεύρυνση αυτή ονομάζεται σφυγμός. Κάθε παλμός της καρδιάς προκαλεί έναν σφυγμό στις αρτηρίες έχοντας ως αποτέλεσμα να έχουν ίδιο ρυθμό οι παλμοί της καρδιάς και οι σφυγμοί των αρτηριών.
Η διαδικασία ανίχνευσης των καρδιακών παλμών είναι :
- Με το δείκτη και τον μεσαίο δάχτυλα ας ψηλαφίσουμε στον καρπό μέχρι να αισθανθούμε το αίσθημα του παλμού από την αρτηρία και μετέπειτα αφού μετρήσουμε τις σφήξεις για 30 δευτερόλεπτα, ας πολλαπλασιάσουμε επί 2. Για πιο γρήγορα μπορούμε να μετρήσουμε τις σφίξεις για 15 δευτερόλεπτα και να πολλαπλασιάσουμε όσες βρούμε επί 4.
- Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να αξιολογηθεί και στον λαιμό ψηλαφίζοντας την κερκιδική αρτηρία.
Εν κατακλείδι η αξιολόγηση της καρδιακής συχνότητας μπορεί να αποστείλει διάφορα μηνύματα για την λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος και όχι μόνο, και για αυτό πρέπει να αξιολογείται σωστά και τακτικά.
ΠΗΓΗ: fmg