Οι Ταλιμπάν δήλωσαν ότι ο πόλεμος στο Αφγανιστάν τελείωσε αφού οι αντάρτες κατέλαβαν τον έλεγχο του προεδρικού παλατιού στην Καμπούλ, καθώς οι δυνάμεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ αποχώρησαν και τα δυτικά έθνη προσπαθούν να απομακρύνουν τους πολίτες τους από τη χώρα.
Ο πρόεδρος Ασράφ Γάνι εγκατέλειψε τη χώρα την Κυριακή, καθώς οι ισλαμιστές μαχητές εισήλθαν στην πρωτεύουσα ουσιαστικά χωρίς αντίσταση, λέγοντας ότι ήθελε να αποφύγει την αιματοχυσία, ενώ εκατοντάδες Αφγανοί επιχειρούσαν να διαφύγουν από το κατάμεστο αεροδρόμιο της Καμπούλ.
«Σήμερα είναι μια μεγάλη μέρα για τον Αφγανικό λαό και τους μουτζαχεντίν. Βλέπουμε τους καρπούς των προσπαθειών και των θυσιών τους εδώ και 20 χρόνια», δήλωσε ο Μοχάμαντ Νάιμ, εκπρόσωπος του πολιτικού γραφείου των Ταλιμπάν, στην τηλεόραση του Al Jazeera. «Δόξα τω Θεώ, ο πόλεμος τελείωσε στη χώρα» διεμήνυσε.
Χρειάστηκε στους Ταλιμπάν μόλις μία εβδομάδα για να ανακαταλάβουν τον έλεγχο της χώρας μετά από μια σαρωτική επέλαση που ολοκληρώθηκε στην Καμπούλ, καθώς οι αφγανικές δυνάμεις, εκπαιδευμένες για χρόνια και εξοπλισμένες από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες με κόστος δισεκατομμυρίων δολαρίων, κατέρρευσαν.
Το Al Jazeera μετέδωσε πλάνα με τους διοικητές των Ταλιμπάν στο προεδρικό μέγαρο, μαζί με δεκάδες ένοπλους μαχητές.
Ο Νάιμ τόνισε ότι η μορφή του νέου καθεστώτος στο Αφγανιστάν θα γίνει σαφής σύντομα, προσθέτοντας ότι οι Ταλιμπάν δεν θέλουν να ζήσουν απομονωμένοι, και κάλεσε για ειρηνικές διεθνείς σχέσεις.
«Φτάσαμε σε αυτό που επιδιώκαμε, που είναι η ελευθερία της χώρας μας και η ανεξαρτησία του λαού μας», είπε. «Δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να χρησιμοποιήσει τα εδάφη μας για να στοχεύσει οποιονδήποτε και δεν θέλουμε να βλάψουμε άλλους».
Ενα ηγετικό στέλεχος των Ταλιμπάν δήλωσε στο Reuters ότι οι αντάρτες ανασυντάσσονται από διαφορετικές επαρχίες και θα περιμένουν έως ότου οι ξένες δυνάμεις εγκαταλείψουν τη χώρα προτού δημιουργήσουν μια νέα δομή διακυβέρνησης.
Ο ηγέτης, ο οποίος ζήτησε να διατηρηθεί η ανωνυμία του, είπε ότι οι Ταλιμπάν «έλαβαν εντολή να επιτρέψουν στους Αφγανούς να συνεχίσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες και να μην κάνουν τίποτα για να τρομάξουν τους πολίτες».
«Η κανονική ζωή θα συνεχιστεί με πολύ καλύτερο τρόπο, αυτό είναι το μόνο που μπορώ να πω προς το παρόν», δήλωσε στο Reuters μέσω Whatsapp.
Μαζική εκκένωση
Εκπρόσωπος του αμερικανικού Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε νωρίς τη Δευτέρα ότι όλο το προσωπικό της πρεσβείας, συμπεριλαμβανομένου του πρέσβη Ρος Γουίλσον, μεταφέρθηκε στο αεροδρόμιο της Καμπούλ με σκοπό την αποχώρηση ενώ η αμερικανική σημαία υπεστάλη και αφαιρέθηκε από το κτιριακό συγκρότημα της πρεσβείας.
Εκατοντάδες Αφγανοί εισέβαλαν στους διαδρόμους του αεροδρομίου μέσα στο σκοτάδι, κρατώντας αποσκευές και τρέχοντας να προλάβουν μια θέση σε μία από τις τελευταίες εμπορικές πτήσεις που έφυγαν από τη χώρα, πριν αναλάβουν οι αμερικανικές δυνάμεις τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας την Κυριακή.
Μέλη των ένοπλων δυνάμεων των ΗΠΑ πυροβόλησαν στον αέρα στο διεθνές αεροδρόμιο για να απωθήσουν εκατοντάδες πολίτες που έτρεχαν πάνω στον αεροδιάδρομο.
«Το πλήθος ήταν εκτός ελέγχου», δήλωσε αμερικανός αξιωματούχος, προσθέτοντας πως οι Πεζοναύτες στους οποίους έχει ανατεθεί η φρούρηση του αεροδρομίου «πυροβόλησαν μόνο για να αποτρέψουν το χάος», καθώς ορισμένοι από τους Αφγανούς πολίτες προσπάθησαν να μπουν σε αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη.
Περισσότερες από 60 δυτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ιαπωνίας, εξέδωσαν κοινή δήλωση στην οποία λένε ότι πρέπει να επιτραπεί η αποχώρηση όλων των Αφγανών και των διεθνών πολιτών που θέλουν να φύγουν από τη χώρα.
«Ο αφγανικός λαός αξίζει να ζει με ασφάλεια και αξιοπρέπεια», αναφέρεται στην ανακοίνωση. «Εμείς στη διεθνή κοινότητα είμαστε έτοιμοι να τους βοηθήσουμε».
Η ομάδα βοήθειας «Εκτακτη Ανάγκη» είπε ότι 80 τραυματίες μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο στην Καμπούλ, το οποίο δεχόταν μόνο άτομα με απειλητικούς για τη ζωή τους τραυματισμούς.
Στην Ουάσινγκτον, οι πολέμιοι της απόφασης του προέδρου Τζο Μπάιντεν να τερματίσει τον μακρύτερο πόλεμο της Αμερικής, που ξεκίνησε μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, δήλωσαν ότι το χάος προκλήθηκε από την αποτυχία της ηγεσίας.
Πολλοί Αφγανοί φοβούνται ότι οι Ταλιμπάν θα επιστρέψουν στις προηγούμενες σκληρές πρακτικές με την επιβολή της Σαρία.
Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, κάλεσε τους Ταλιμπάν και όλα τα άλλα μέρη να επιδείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση και εξέφρασε ιδιαίτερη ανησυχία για το μέλλον των γυναικών και των κοριτσιών στο Αφγανιστάν.
Το Πεντάγωνο εξουσιοδότησε την Κυριακή ακόμη 1.000 στρατιώτες να βοηθήσουν στην απομάκρυνση των Αμερικανών πολιτών και των Αφγανών που εργάζονταν για αυτούς, διευρύνοντας την παρουσία τους στο έδαφος σε σχεδόν 6.000 στρατιώτες μέσα στις επόμενες 48 ώρες.
Τα ευρωπαϊκά έθνη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ολλανδίας, δήλωσαν επίσης ότι εργάζονται για να απομακρύνουν πολίτες καθώς και ορισμένους Αφγανούς υπαλλήλους από τη χώρα.
Η Ρωσία δήλωσε ότι δεν θεωρεί προς το παρόν αναγκαία την εκκένωση της πρεσβεία της. Η Τουρκία δήλωσε, επίσης, ότι η πρεσβεία της θα συνεχίσει να λειτουργεί.
Αμερικανική έξοδος
Ερωτηθείς εάν οι εικόνες των ελικοπτέρων που μετέφεραν προσωπικό ξύπνησαν μνήμες από την άτακτη αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από το Βιετνάμ το 1975, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν είπε στο ABC News: «Ας κάνουμε ένα βήμα πίσω. Αυτό προφανώς δεν είναι η Σαϊγκόν».
Ο Μπάιντεν αντιμετωπίζει αυξανόμενη εσωτερική κριτική μετά την διατήρηση ενός σχεδίου, που ξεκίνησε από τον προκάτοχό του, Ντόναλντ Τραμπ, για τον τερματισμό της αμερικανικής στρατιωτικής αποστολής στο Αφγανιστάν έως τις 31 Αυγούστου.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έκρινε ότι ο Τζο Μπάιντεν οφείλει να παραιτηθεί, εξαιτίας της νίκης των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, καθώς και της κακοδιαχείρισης άλλων προβλημάτων, όπως η πανδημία του κορονοϊού.
«Αυτό που έκανε ο Τζο Μπάιντεν στο Αφγανιστάν είναι θρυλικό. Θα μείνει στην ιστορία ως μια από τις μεγαλύτερες αμερικανικές ήττες», υποστήριξε σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε την Κυριακή.
Αντίστοιχα, ο Ρεπουμπλικανός ηγέτης της Γερουσίας, Μιτς ΜακΚόνελ, κατηγόρησε τον Μπάιντεν για «ντροπιαστική αποτυχία της αμερικανικής ηγεσίας».
«Τρομοκράτες και μεγάλοι ανταγωνιστές, όπως η Κίνα, παρακολουθούν την αμηχανία μιας υπερδύναμης που έχει πέσει χαμηλά», είπε ο ΜακΚόνελ.
Ο Νάιμ είπε ότι οι Ταλιμπάν θα υιοθετήσουν μια διεθνή πολιτική αμφίδρομης μη ανάμειξης. «Δεν πιστεύουμε ότι οι ξένες δυνάμεις θα επαναλάβουν για άλλη μια φορά την αποτυχημένη εμπειρία τους στο Αφγανιστάν», εκτίμησε.
Εκτακτη Σύνοδος των ΥΠΕΞ της ΕΕ
Εκτακτη τηλεδιάσκεψη των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ για τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν συγκάλεσε για αύριο, Τρίτη, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ.
Συγκεκριμένα ο Ζοζέπ Μπορέλ, με ανάρτησή του στο Twitter, ανακοίνωσε ότι: «Σε συνέχεια των τελευταίων εξελίξεων στο Αφγανιστάν και έπειτα από εντατικές επαφές με τους εταίρους μας τις τελευταίες ημέρες και ώρες, αποφάσισα να συγκαλέσω έκτακτη τηλεδιάσκεψη των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ αύριο το απόγευμα για μια πρώτη αξιολόγηση».