Η τελετή της Αφής του Αγίου Φωτός, που ζούμε το Πάσχα (έστω τηλεοπτικά) για μία ακόμη φορά το Μεγάλο Σάββατο, γίνεται στην εκκλησία του Παναγίου Τάφου στην Ιερουσαλήμ, στο σημείο της ταφής του Χριστού και θεωρείται θαύμα - μόνο από τους ορθόδοξους πιστούς. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες θεολογικές εξηγήσεις, γιατί ένα τέτοιο θαύμα δεν αντιμετωπίζεται ανάλογα από την καθολική εκκλησία. Γιατί το Αγιο Φως ανάβει, δηλαδή, μόνο για τους ορθόδοξους πιστούς;
Συναντάμε τις πρώτες αναφορές για την Αφή του Αγίου Φωτός σε εκκλησιαστικά αρχεία που χρονολογούνται στον τέταρτο αιώνα. Τότε ονομάστηκε Άγιο Φως. Συμβολίζει το φως στον τάφο του Χριστού μετά την Ανάσταση του Κυρίου.
Οι αρχαίες αραβικές πηγές περιλαμβάνουν μία μαρτυρία για το θαύμα. Στην Εκκλησία του Αγίου Τάφου, κατά τους πρώτους αιώνες του χριστιανισμού, υπήρχε ένα έθιμο να φωτίζεται ο βράχος στο σημείο ταφής του Ιησού, πριν από την αναστάσιμη ακολουθία του Πάσχα.
Αργότερα η παράδοση εξελίχθηκε σταδιακά σε τελετή και έγινε ευρύτερα γνωστή ως το Θαύμα της Τελετής Αφής του Αγίου Φωτός.
Κάθε χρόνο, το Μεγάλο Σάββατο ο Πατριάρχης της Ιερουσαλήμ, μαζί με τον Αρμένιο επίσκοπο, εισέρχονται στη ροτόντα της Εκκλησίας του Παναγίου Τάφου, όπου βρίσκεται ο τάφος του Χριστού, και λένε μια προσευχή. Η φωτιά, σύμφωνα με τους ορθόδοξους πιστούς, ξεπηδά στα σβηστά μέχρι εκείνη τη στιγμή καντίλια των εικόνων που κρέμονται πάνω από τον τάφο του Χριστού.
Ο Πατριάρχης και ο Αρμένιος επίσκοπος ανάβουν από τα καντίλια τα κεριά που κρατούν μέχρι εκείνη τη στιγμή στα χέρια τους και βγαίνουν αμέσως για να μοιράσουν το Αγιο Φως στους πιστούς που στέκονται υπομονετικά - ακουμπώντας τα απλωμένα χέρια τους ο ένας στον ώμο του άλλου για να ανάψουν τις λαμπάδες τους.
Η πιο συναρπαστική θρησκευτική τελετή
Η τελετή της Αφής μεταδίδεται κάθε χρόνο τηλεοπτικά απευθείας, στις περισσότερες χώρες του κόσμου, όπου κυριαρχεί η ορθόδοξη χριστιανική πίστη. Είναι μια από τις πιο ζωντανές και συναρπαστικές θρησκευτικές τελετές που μπορεί κανείς να φανταστεί. Η εκκλησία του Αγίου Τάφου είναι γεμάτη με προσκυνητές από αμέτρητες χώρες του κόσμου. Πολλοί πιστοί, που έχουν έρθει από τις εκκλησίες της Μέσης Ανατολής, «αλαλάζουν» από ενθουσιασμό απευθυνόμενοι θριαμβευτικά προς τον Κύριο, ή ανεβαίνει ο ένας πάνω στους ώμους του άλλου, με δέσμες κεριών που είναι αναμμένα.
Όλα τα κεριά σβήνουν πριν από την τελετή και στη συνέχεια ανάβουν μόνο με το Φως του θαύματος, σε όλους τους χώρους.
Όταν ο Πατριάρχης και ο αρμένιος επίσκοπος βγαίνουν έξω με τα κεριά και το Αγιο Φως, υπάρχει έκδηλη χαρά. Όσοι έχουν βιώσει αυτή την στιγμή στα Ιεροσόλυμα, μιλούν για μοναδικό συναίσθημα.
Επί του παρόντος, οι ιερείς του Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων συνοδεύονται κάθε χρόνο από την Αρμενική Αποστολική Εκκλησία, την Κοπτική Εκκλησία και την Συριακή Εκκλησία, οι οποίες επίσης συμμετέχουν στην τελετή για να μοιραστούν το Θαύμα.
Η απουσία των Καθολικών
Οι καθολικοί ιερείς συμμετείχαν στην τελετή μέχρι τον 12ο αιώνα. Τότε όμως, οι σταυροφόροι απαγόρευσαν στους Ορθόδοξους πιστούς να εισέλθουν στην Εκκλησία του Παναγίου Τάφου πριν από το Πάσχα και η φωτιά δεν άναψε. Μόνο όταν δόθηκε η δυνατότητα στους ορθόδοξους πιστούς να επιστρέψουν στην εκκλησία άναψε και πάλι το Αγιο Φως.
Τον 16ο αιώνα η ίδια ιστορία συνέβη με εκπροσώπους της Αρμενικής Εκκλησίας - το Αγιο Φως δεν άναψε αυτούς.
Τον 13ο αιώνα ο Πάπας Γρηγόριος ΙΧ ανακοίνωσε ότι δεν θεωρούσε την Αφή του Αγίου Φωτός ως θαύμα. Από τότε οι Καθολικοί δεν πιστεύουν σε αυτήν.
Οι Καθολικοί δεν αναγνωρίζουν την αυθεντικότητά της, ενώ επί του παρόντος η επίσημη θέση του Βατικανού είναι ουδέτερη.
Ωστόσο, διακεκριμένοι θεολόγοι-επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι, είτε πρόκειται για ένα πραγματικό θαύμα που η Καθολική Εκκλησία έχει αγνοήσει - είτε απλώς για την ευλογία μίας φυσικής φλόγας για να συμβολίσει αυτη κάτι σημαντικό, το Αγιο Φως είναι μια από τις μακραίωνες παραδόσεις του Πάσχα στον Χριστιανισμό.
Για ορισμένους αποδεικνύει την αυθεντικότητα της Ορθοδοξίας και ότι ο Θεός βρίσκεται στο πλάι της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Για άλλους, που αμβισβητούν το Θαύμα και τον συμβολισμό του, πρόκεται για απλή χειραγώγηση των πιστών χριστιανών από ισχυρούς ηγέτες των εκκλησιών.
Όποια και είναι η προσωπική τοποθέτηση του καθενός σε σχέση με το Θαύμα της Αφής, ωστόσο, το Πάσχα είναι η εποχή όπου όλοι οι Χριστιανοί ενώνονται με κοινό παρονομαστή την Ανάσταση του Ιησού Χριστού - σε αυτήν πιστεύουν άπαντες - ενθυμούμενοι πώς το Φως του κόσμου, κέρδισε μια νίκη επί των δυνάμεων του σκοταδιού με την Ανάστασή του από τους νεκρούς.
πηγές: Russia Beyond, premierchristianity.com