Σύμφωνα με τη Βεδική κοσμολογία το σύμπαν αναδύεται από τη φωτιά της συνείδησης. Αυτή η φωτιά (agni) παίζει κεντρικό ρόλο σε όλες τις πτυχές του σύμπαντος, από την έκδηλη έως τη λεπτή, και σε όλα τα επίπεδα της ατομικής μας ύπαρξης. Η αδρανής φωτιά της συνείδησης που κρύβεται σε όλους είναι γνωστή ως κουνταλίνι, ενώ η ενεργή μορφή της φωτιάς είναι η πράνα (ζωτική ενέργεια).
Το agni (φωτιά) υπάρχει σε πολλές μορφές οι οποίες έχουν όλες διαφορετικές λειτουργίες. Και από τις πολλές μορφές αυτή που μας ενδιαφέρει ως μαθητές της γιόγκα, τουλάχιστον αρχικά, είναι η πεπτική φωτιά, ή jatharagni. Στο ανθρώπινο σώμα το «σπίτι» του jatharagni βρίσκεται στην κοιλιά, και είναι υπεύθυνο για τη μετατροπή της τροφής σε θρέψη. Λόγω του jatharagni είμαστε σε θέση να διατηρήσουμε ένα φυσικό σώμα. Επιπλέον, μια ισορροπημένη πεπτική φωτιά είναι το θεμέλιο της καλής υγείας και η αρχή της αφύπνισης σε ανώτερη συνείδηση.
Δυστυχώς, ένας συνδυασμός κακής διατροφής, άγχους, έλλειψης σωστής άσκησης, ανθυγιεινών σχέσεων, ανησυχίας, θυμού και χαμηλής ποιότητας τροφής, αέρα και νερού έχουν αφήσει πολλούς από εμάς εξαντλημένους. Στη συνέχεια, όταν η ζωτικότητά μας μειώνεται, η πεπτική φωτιά γίνεται αδύναμη να δεχτεί την προσφορά που κάνουμε όταν τρώμε, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα πεπτικά προβλήματα, αλλεργίες, νωθρότητα, αδράνεια ή κόπωση.
Στο λεπτό επίπεδο μιλώντας, δεν έχουμε κίνητρο να κάνουμε τίποτα για τον εαυτό μας και δεν μπορούμε να συγκεντρώσουμε την ενέργεια που χρειάζεται για να δουλέψουμε με τις αρνητικές διανοητικές μας τάσεις. Βυθιζόμαστε σε ένα τέλμα κακής υγείας, έλλειψης κινήτρων, θυμού, ανασφάλειας και αμφιβολίας για τον εαυτό μας. Το ερώτημα τότε γίνεται: Πώς μπορούμε να σπάσουμε αυτή την καθοδική πορεία της σωματικής και ψυχικής δύναμης;
Ευτυχώς, πολλές από τις άσανας ενεργοποιούν την κοιλιά, τη βάση της πεπτικής φωτιάς. Ενισχύουν την πέψη βελτιώνοντας και εξισορροπώντας τη λειτουργία των κοιλιακών οργάνων, συμπεριλαμβανομένου του ήπατος, του παγκρέατος και του λεπτού εντέρου.
Η εργασία στην κοιλιά τονώνει επίσης το απεκκριτικό σύστημα (αναπόσπαστο μέρος του πεπτικού συστήματος) και όλα τα άλλα όργανα της κοιλιάς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του αναπαραγωγικού συστήματος. Επιπλέον, επειδή το κέντρο του ομφαλού είναι το κέντρο δύναμης στο σώμα, οι δυνατοί, εύκαμπτοι κοιλιακοί μύες διευκολύνουν πολλές άλλες άσανας. Μία από τις καλύτερες στάσεις για σωματική ενδυνάμωση και τόνωση της κοιλιάς είναι η jathara parivartanasana - η στροφή γύρω από την κοιλιά ή αλλιώς «Στροφή του κροκόδειλου».
Για την μυθολογία να πούμε ότι ο κροκόδειλος είναι το όχημα του Βαρούνα, του Βεδικού θεού των θαλασσών (και κύριου όλων των νερών, συμπεριλαμβανομένων των λιμνών, των ποταμών και των ωκεανών). Ο Ράμα επικαλέστηκε τον Βαρούνα προκειμένου να του δώσει την άδεια να χτίσει μια γέφυρα για να διασχίσει τη θάλασσα και να σώσει τη Σίτα από τον δαίμονα Ράβανα. Επίσης, ο κροκόδειλος αποτελεί σύμβολο του δεύτερου τσάκρα, το οποίο σχετίζεται με το στοιχείο του νερού.
Ένα χαρακτηριστικό του κροκόδειλου είναι ότι όταν κολυμπά φαίνεται μόνο το πάνω μέρος του κεφαλιού και μέρος των ματιών. Όλο το υπόλοιπο κρύβεται κάτω από την επιφάνεια. Όταν εξασκούμε τη Jathara Parivartanasana, ενεργοποιούμε αυτό που δεν φαίνεται στην επιφάνεια. Οι στροφές αγγίζουν τις βασικές πρωταρχικές ορμές/στοιχεία του εαυτού, προκειμένου να φέρουν στην επιφάνεια τις υποσυνείδητες εντυπώσεις που βρίσκονται κρυμμένες στη ψυχή.
Αυτό επιτυγχάνεται με την έκταση της σπονδυλικής στήλης και τη στροφή από τη βάση της λεκάνης, στρίβοντας το κάτω μέρος του σώματος προς τη μία κατεύθυνση και το πάνω μέρος προς την άλλη. Αυτή η στροφή ξυπνά τις κοιμισμένες αρχαίες μνήμες και τις φέρνει στην επιφάνεια για να ειδωθούν από το νου και να μετασχηματιστούν. Οι περισσότερες από αυτές τις ξεχασμένες καρμικές αποτυπώσεις/εντυπώσεις είναι κρυμμένες, όπως το σώμα του κροκόδειλου που κολυμπά.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω δεν χρειάζεται απαραίτητα να κάνουμε σύνθετες άσανας της γιόγκα για να βελτιώσουμε την υγεία μας. Άσανας όπως η Jathara Parivartanasana μπορούν επίσης να μας ωφελήσουν σε πολλά επίπεδα χωρίς να απαιτούν μεγάλη προσπάθεια. Μια στάση της γιόγκα λέγεται ότι είναι πιο αποτελεσματική όταν μπορεί να φέρει το μέγιστο όφελος στο σώμα μας με τον ελάχιστο κίνδυνο, και η Jathara Parivartanasana κάνει ακριβώς αυτό.
***
Μαρία Χρυσοχεράκη
(Για κάθε πληροφορία, ερώτηση ή διευκρίνιση μπορείτε να επικοινωνείτε με τη Μαρία Χρυσοχεράκη fb: Maria Hrisoheraki, insta: pureyoga_mariahrisoheraki ή στο goldy.yogaonline@yahoo.gr)