Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αφήσει πίσω της δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, εκατομμύρια εκτοπισμένους και έχει προκαλέσει οικονομικές δυσκολίες ανά τον πλανήτη.
Εν μέσω του πολέμου, η Ουκρανία γιορτάζει τα 31 χρόνια από την ανεξαρτησία της από τη Σοβιετική Ένωση, ενώ παράλληλα συμπληρώνονται έξι μήνες από τη ρωσική εισβολή.
Σε ανάλυση του Reuters παρουσιάζεται σε αριθμούς το κόστος του πολέμου, ο οποίος μπαίνει πλέον στον έβδομο μήνα.
Νεκροί και τραυματίες
Από τις 24 Φεβρουαρίου έχουν καταγραφεί 5.587 νεκροί άμαχοι και 7.890 τραυματίες, αν και οι πραγματικοί αριθμοί είναι πολύ υψηλότεροι, όπως είχε αναφέρει το γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) στις 22 Αυγούστου. Οι περισσότεροι από τους νεκρούς ή τραυματίες ήταν θύματα εκρηκτικών ως αποτέλεσμα της χρήσης πυροβολικού, πυραύλων και αεροπορικών επιθέσεων, σύμφωνα με το OHCHR.
Ο επικεφαλής των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Βαλέρι Ζαλούζνι, είπε στις 22 Αυγούστου πως περίπου 9.000 Ουκρανοί στρατιωτικοί είχαν σκοτωθεί στον πόλεμο, στον πρώτο απολογισμό νεκρών που παρείχε η στρατιωτική ηγεσία από την αρχή της εισβολής. Δεν έδωσε λεπτομέρειες.
Η Ρωσία δεν λέει πόσοι στρατιώτες της έχουν σκοτωθεί: Τελευταία φορά που είχε δώσει επίσημα στοιχεία ήταν το Μάρτιο, όταν είχε ανακοινώσει 1.351 νεκρούς (τότε οι ΗΠΑ υπολόγιζαν πως ήταν περίπου 5.000). Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών υπολογίζουν πως περίπου 15.000 Ρώσοι στρατιώτες έχουν σκοτωθεί ως τώρα στην Ουκρανία και τριπλάσιοι έχουν τραυματιστεί- απώλειες αντίστοιχες αυτών της Σοβιετικής Ένωσης στο Αφγανιστάν το 1979- 1989. Στα τέλη του Ιουνίου ο Βρετανός υπουργός Άμυνας είχε κάνει λόγο για 25.000 νεκρούς Ρώσους στρατιώτες.
Η σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία άρχισε το 2014 μετά την ανατροπή του φιλορώσου προέδρου κατά την εξέγερση του Μαϊντάν και την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, με δυνάμεις που υποστηρίζονταν από τη Ρωσία να μάχονται κατά των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων. Περίπου 14.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν εκεί μεταξύ του 2014 και του τέλους του 2021, σύμφωνα με το OHCHR, περιλαμβανομένων 3.106 αμάχων.
Οδύνη
Από τις 24 Φεβρουαρίου, το 1/3 των Ουκρανών- η χώρα έχει πληθυσμό άνω των 41 εκατ. κατοίκων- έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, στη μεγαλύτερη κρίση εκτοπισμού ανθρώπων στον κόσμο, σύμφωνα με την υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.
Αυτή τη στιγμή έχουν καταγραφεί στην Ευρώπη πάνω από 6,6 εκατομμύρια πρόσφυγες από την Ουκρανία, με τους περισσότερους στην Πολωνία, τη Ρωσία και τη Γερμανία, σύμφωνα με τα δεδομένα της υπηρεσίας.
Ουκρανία
Πέραν των ανθρώπινων απωλειών, η Ουκρανία έχει χάσει τον έλεγχο περίπου του 22% των εδαφών της από τη Ρωσία, από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και μετά, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters.
Έχει χάσει μεγάλο μέρος των ακτών της, η οικονομία της έχει υποστεί βαρύτατο πλήγμα και κάποιες πόλεις έχουν καταστραφεί λόγω των ρωσικών βομβαρδισμών. Η οικονομία της Ουκρανίας θα συρρικνωθεί κατά 45% το 2022, εκτιμούν η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ.
Το πραγματικό κόστος σε δολάρια είναι άγνωστο. Ο πρωθυπουργός Ντένις Σμιχάλ είπε τον Ιούλιο ότι η ανοικοδόμηση στο σύνολό της μετά τον πόλεμο θα κόστιζε περίπου 750 δισεκατομμύρια δολάρια. Ίσως χρειαστούν περισσότερα, ενώ είναι άγνωστο πόσα έχει δαπανήσει για τον πόλεμο.
Ρωσία
Ο πόλεμος έχει αποδειχτεί ακριβός και για τη Ρωσία- αν και δεν αποκαλύπτει τα κόστη, που αποτελούν κρατικό μυστικό.
Πέραν του στρατιωτικού κόστους, η Δύση έχει επιχειρήσει να τιμωρήσει τη Μόσχα επιβάλλοντας βαριές κυρώσεις- το μεγαλύτερο σοκ στη ρωσική οικονομία από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας εκτιμά τώρα πως η 1,8 τρισ. δολαρίων οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 4%-6% το 2022, λιγότερο από την πρόβλεψη για 8%-10% τον Απρίλιο.
Ωστόσο οι επιπτώσεις στη ρωσική οικονομία είναι σοβαρές- και δεν έχουν καταστεί πλήρως σαφείς. Έχει εκδιωχθεί από τις δυτικές χρηματαγορές, έχουν επιβληθεί κυρώσεις στους περισσότερους ολιγάρχες της και αντιμετωπίζει προβλήματα στις προμήθειες κάποιων προϊόντων, όπως τα μικροτσίπ.
Τον προηγούμενο μήνα η Ρωσία αθέτησε πληρωμές στα ξένα ομόλογα για πρώτη φορά από τους μήνες μετά την επανάσταση των μπολσεβίκων το 1917.
Τιμές
Η εισβολή και οι κυρώσεις της Δύσης στη Ρωσία οδήγησαν σε μεγάλες ανόδους στις τιμές των λιπασμάτων, των σιτηρών, των μετάλλων και της ενέργειας, τροφοδοτώντας τόσο μια επισιτιστική κρίση όσο και ένα κύμα πληθωρισμού που πλήττει την παγκόσμια οικονομία.
Η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο μετά τη Σαουδική Αραβία και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου, σιτηρών, λιπασμάτων αζώτου και παλλάδιου. Λίγο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία οι διεθνείς τιμές πετρελαίου έφτασαν στα υψηλότερα επίπεδά τους από τα ρεκόρ του 2008.
Οι προσπάθειες για μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό πετρέλαιο, αέριο και προϊόντα πετρελαίου – ή ακόμη και για πλαφόν στις τιμές τους- έχουν επιδεινώσει αυτό που είναι ήδη η χειρότερη ενεργειακή κρίση από το αραβικό εμπάργκο πετρελαίου στη δεκαετία του 1970.
Αφού η Ρωσία έκοψε τις ροές μέσω του αγωγού αερίου Nord Stream 1 στη Γερμανία, οι τιμές χονδρικής εκτοξεύτηκαν στα ύψη στην Ευρώπη. Μια πλήρης διακοπή θα έστελνε την Ευρωζώνη σε ύφεση, με απότομες συρρικνώσεις τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ιταλία, σύμφωνα με τη Goldman Sachs.
Ανάπτυξη
Το ΔΝΤ τώρα υπολογίζει ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί 3,2% φέτος, τη στιγμή που πέρυσι ήταν στο 6,1%, και σημαντικά πιο κάτω από την πρόβλεψη του Απριλίου για 3,6%, την πρόβλεψη του Ιανουαρίου για 4,4% και την πρόβλεψη του Οκτωβρίου για 4,9%.
Στο πλαίσιο ενός αρκετά «χειροπιαστού/ ρεαλιστικού» σεναρίου που περιλαμβάνει πλήρη διακοπή των ρωσικών προμηθειών αερίου στην Ευρώπη ως το τέλος του έτους και περαιτέρω πτώση 30% στις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου, το ΔΝΤ είπε ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνόταν στο 2,6% το 2022 και στο 2% το 2023, με πρακτικά μηδενική ανάπτυξη στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ το επόμενο έτος.
Δυτικά όπλα- βοήθεια
Οι ΗΠΑ έχουν παράσχει περίπου 9,1 δισ. δολάρια σε βοήθεια ασφαλείας στην Ουκρανία από τις 24 Φεβρουαρίου, περιλαμβανομένων αντιαεροπορικών συστημάτων Stinger, αντιαρματικών πυραύλων Javelin, πυροβόλων των 155 χιλιοστών και προστατευτικού εξοπλισμού για χημικές, βιολογικές, πυρηνικές κλπ επιθέσεις. Ακολουθεί η Βρετανία, με 2,3 δισεκατομμύρια λίρες σε στρατιωτική υποστήριξη. Η ΕΕ έχει συμφωνήσει για βοήθεια ασφαλείας 2,5 δισ. ευρώ στην Ουκρανία.
H πορεία του πολέμου μέσα σε 6 μήνες
Συνοπτικά, η πορεία του πολέμου κατά τους 6 μήνες από την έναρξή του έχει ως εξής:
-24 Φεβρουαρίου: Μετά από μήνες εικασιών, ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν αρχίζει την εισβολή στην Ουκρανία, την οποία αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», με σκοπό την «αποστρατιωτικοποίηση και αποναζιστικοποίηση» της χώρας.
-7 Μαρτίου: Ουκρανία και Ρωσία συμφωνούν στο άνοιγμα ανθρωπιστικών διαδρόμων για την απομάκρυνση αμάχων από την πολιορκημένη Μαριούπολη, μα οι ρωσικοί βομβαρδισμοί συνεχίζονται.
-30 Μαρτίου: Η Ρωσία ανακοινώνει πως σταματά την επίθεσή της στο Κίεβο και ακολούθως εστιάζει στην ανατολική Ουκρανία.
-1 Απριλίου: Αποκαλύπτονται οι θηριωδίες στη Μπούτσα μετά την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από την πόλη, κοντά στο Κίεβο. Ανακαλύπτονται πτώματα στους δρόμους, υποδεικνύοντας σφαγή αμάχων.
-20 Μαΐου: Η Ρωσία αποκτά τον έλεγχο της χαλυβουργίας Azovstal στη Μαριούπολή, μετά από μια μακρά πολιορκία.
-25 Ιουνίου: Το Σεβεροντονέτσκ, στην ανατολική Ουκρανία, πέφτει στα χέρια της Ρωσίας, και ακολουθεί το Λισιτσάνγκ στις 3 Ιουλίου, με τη Ρωσία να αποκτά τον πλήρη έλεγχο του Λουχάνσκ.
-1 Αυγούστου: Το πρώτο πλοίο με σιτηρά φεύγει από την Ουκρανία στο πλαίσιο μιας συμφωνίας με τη Ρωσία, που κρατούσε αποκλεισμένα τα ουκρανικά λιμάνια από τον Φεβρουάριο.
Με πληροφορίες από Reuters, BBC