Τα μεγαλύτερα πλήγματα της Ρωσίας σε βάρος της Ουκρανίας από την αρχή του πολέμου είχαν ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον 19 άνθρωποι, χιλιάδες Ουκρανοί να σπεύσουν στα καταφύγια και να κοπεί το ρεύμα σε εκατοντάδες πόλεις και χωριά.
Οι επιθέσεις, που αποδοκιμάστηκαν από τη Δύση ως σκόπιμα στοχευμένες σε πολιτικούς στόχους, χαιρετίστηκαν από «γεράκια» στη Μόσχα ως κομβικό σημείο, που δείχνει την αποφασιστικότητα της Ρωσίας σε αυτό που αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία.
Ωστόσο Δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές λένε πως τα πλήγματα έγιναν με τεράστιο κόστος, εξάντλησαν κι άλλο τα μειούμενα αποθέματα πυραύλων μακράς εμβέλειας της Ρωσίας, δεν χτύπησαν σημαντικούς στρατιωτικούς στόχους και είναι μάλλον απίθανο να αλλάξουν την έκβαση ενός πολέμου που πηγαίνει άσχημα για τη Μόσχα.
«Η Ρωσία δεν έχει τους πυραύλους για να κάνει επιθέσεις τέτοιου είδους συχνά, καθώς εξαντλούνται τα αποθέματά της και οι Ουκρανοί ισχυρίζονται πως έχουν υψηλά ποσοστά επιτυχίας στην αναχαίτιση πολλών από από αυτών που χρησιμοποιήθηκαν ήδη» έγραψε ο Λόρενς Φρίντμαν, επίτιμος καθηγητής σπουδών πολέμου στο King’s College London. «Ως εκ τούτου δεν είναι μια νέα στρατηγική που κερδίζει τον πόλεμο, μα έξαρση οργής ενός κοινωνιοπαθούς».
Πώς παρουσιάζονται οι επιθέσεις στη Ρωσία
Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν περιέγραψε τα πλήγματα ως απάντηση σε αυτά που χαρακτήρισε ως τρομοκρατικές επιθέσεις από την Ουκρανία, περιλαμβανομένης μιας έκρηξης την Κυριακή που προκάλεσε ζημιές στη γέφυρα προς την Κριμαία, την οποία κατασκεύασε μετά την προσάρτηση της χερσονήσου το 2014.
Τα «γεράκια» στη Ρωσία ζητούν εδώ και εβδομάδες ο Πούτιν να κλιμακώσει τη σύγκρουση, και πολλοί εξ αυτών χαιρέτισαν τις επιθέσεις της Δευτέρας.
Ο Ραμζάν Καντίροφ, ηγέτης της Τσετσενίας, είπε ότι ήταν τώρα 100% υπέρ της στρατηγικής. Η Μαργκαρίτα Σιμονιάν, επικεφαλής του RT, είπε ότι η Μόσχα περίμενε την κατάλληλη στιγμή να επιδείξει τη δύναμή της. Ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, αναπληρωτής επικεφαλής του συμβουλίου ασφαλείας του Πούτιν, είπε ότι η Ρωσία θα μπορούσε πλέον να διευρύνει τους στόχους της: «Στόχος των μελλοντικών μας ενεργειών, κατά την άποψή μου, θα ήταν η πλήρης αποσυναρμολόγηση του πολιτικού καθεστώτος της Ουκρανίας».
Μπορεί η Ρωσία να συνεχίσει έτσι;
Η Ουκρανία λέει πως η Ρωσία εκτόξευσε 83 πυραύλους cruise τη Δευτέρα και ότι καταρρίφθηκαν τουλάχιστον 43. Η Μόσχα λέει ότι εκτόξευσε πάνω από 70 και ότι χτυπήθηκαν όλοι οι στόχοι. Και οι δύο πλευρές λένε ότι ήταν μια επίθεση μεγάλης κλίμακας, η οποία δεν είχε παρατηρηθεί μετά το αρχικό κύμα επιθέσεων την πρώτη νύχτα του πολέμου τον Φεβρουάριο.
Ο κάθε πύραυλος cruise τύπου Kalibr υπολογίζεται πως κοστίζει πάνω από 6,5 εκατ. δολάρια, κάτι που σημαίνει ότι η Μόσχα εκτόξευσε πυραύλους αξίας περίπου μισού δισ. δολαρίων μέσα σε μία ημέρα. Δυτικοί αναλυτές δεν έχουν ακριβή στοιχεία για το πόσους πυραύλους έχει ακόμα η Ρωσία, αλλά εδώ και μήνες υποδεικνύουν ενδείξεις πως τα αποθέματα είναι περιορισμένα.
Κατά τον Ιούλιο ο Τζόζεφ Ντέμπσεϊ και ο Ντάγκλας Μπάρι του International Institute for Strategic Studies σημείωναν πως η Ρωσία χρησιμοποιούσε όλο και περισσότερο αντιπλοϊκούς πυραύλους για να χτυπά χερσαίους στόχους. Αυτό «δείχνει πως η Μόσχα χρειάζεται να διαχειρίζεται τους εναπομείναντες πόρους πυραύλων cruise για χερσαίες επιθέσεις με συμβατικές κεφαλές πιο προσεκτικά» έγραψαν.
Μπορεί η Ουκρανία να αμυνθεί;
Ο πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι είπε ότι η εξασφάλιση περισσότερων συστημάτων αεράμυνας για την Ουκρανία αποτελεί νούμερο ένα προτεραιότητα. Δυτικοί ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν, έχουν υποσχεθεί περισσότερα συστήματα, αν και χρειάζεται χρόνος για την παράδοσή τους.
Η Ουκρανία τώρα βασίζεται σε συστήματα αεράμυνας της σοβιετικής περιόδου, όπως οι πύραυλοι S-300. Η Ουάσινγκτον πριν μήνες είχε πει ότι θα έστελνε το εξελιγμένο σύστημα NASAMS και είπε την Τρίτη ότι θα επιταχύνει την αποστολή αφού στα τέλη του Σεπτεμβρίου είχε αναφέρει πως η παράδοση θα γινόταν σε δύο μήνες.
Η Ουκρανία παρέλαβε την Τρίτη επίσης το πρώτο από τέσσερα συστήματα αεράμυνας IRIS-T που είχε υποσχεθεί η Γερμανία, ανέφερε πηγή του γερμανικού υπουργείου Άμυνας, επιβεβαιώνοντας αναφορά του Der Spiegel.
Στην πράξη, ειδικοί σε στρατιωτικά θέματα λένε πως η Ουκρανία πιθανότατα δεν θα είναι ποτέ σε θέση να προστατέψει όλη της την επικράτεια- τη δεύτερη μεγαλύτερη στην Ευρώπη μετά την ίδια τη Ρωσία- από επιθέσεις σε διασκορπισμένους στόχους χαμηλής προτεραιότητας. Τα συστήματα αεράμυνας όπως οι αμερικανικοί Patriot είναι σχεδιασμένα κυρίως για προστασία συγκεκριμένων στόχων υψηλής προτεραιότητας. Άλλα μπορούν να παρέχουν ευρύτερη προστασία μα σε συγκριτικά μικρή περιοχή, όπως το ισραηλινό Iron Dome, που προστατεύει μια χώρα με έκταση περίπου το 1/20 αυτής της Ουκρανίας.
«Συνοψίζοντας: Όπως ήταν δύσκολο να εμποδίσουν τον Σαντάμ να εκτοξεύει SCUD και όσο και αν θέλουμε να βοηθήσουμε την Ουκρανία, είναι δύσκολο να αποτρέψουμε πλήρως όλα τα εγκλήματα πολέμου του Πούτιν, που δυστυχώς περιλαμβάνουν πυραυλικά πλήγματα κατά πολιτικών στόχων» έγραψε στο Twitter ο Μαρκ Χέρτλινγκ, πρώην επικεφαλής των αμερικανικών χερσαίων δυνάμεων στην Ευρώπη. Πάντως οι πρόσφατες επιθέσεις δείχνουν πως η Ουκρανία δεν είναι σε καμία περίπτωση ανυπεράσπιστη: Αν και οι ισχυρισμοί του Κιέβου για κατάρριψη άνω των μισών πυραύλων είναι αδύνατον να επιβεβαιωθούν, η Ρωσία δεν χτύπησε στόχους πολύ υψηλής στρατηγικής αξίας, όπως κτίρια διοίκησης/ ηγεσίας στην πρωτεύουσα, που το πιθανότερο είναι πως έχουν την καλύτερη προστασία.
Τι ακολουθεί;
Η Ρωσία έχει ακόμα τις ίδιες στρατηγικές δυσκολίες που είχε πριν τις επιθέσεις της Δευτέρας: Δυνάμεις ανεπαρκώς εξοπλισμένες και με χαμηλό ηθικό, που εκτείνονται σε ένα μέτωπο 1.000 χλμ, με γραμμές ανεφοδιασμού εκτεθειμένες στις ουκρανικές επιθέσεις.
Τα αρχικά πλεονεκτήματα της Ρωσίας, πάνω από όλα η τεράστια ισχύς πυρός του πυροβολικού της, της επέτρεπαν να καταστρέφει και να καταλαμβάνει πόλεις τον Μάιο- Ιούλιο. Μα από τον Σεπτέμβριο, οι ισχυρές σε πυροβολικό δυνάμεις της δεν αποδείχτηκαν αποτελεσματικές στην υπεράσπιστη κατεχόμενων εδαφών από ταχυκίνητες και όλο και καλύτερα εξοπλισμένες ουκρανικές μονάδες.
Η Μόσχα ακόμα δεν έχει τον έλεγχο του ουκρανικού ουρανού, που θα επέτρεπε εντατικά πλήγματα από αεροπλάνα και ελικόπτερα που της επέτρεψαν να νικήσει τους αντάρτες στη Συρία και την Τσετσενία.
Ο Μπεν Χότζις, άλλος ένας πρώην διοικητής των αμερικανικών χερσαίων δυνάμεων στην Ευρώπη, είπε πως παρά της επιθέσεις της Δευτέρας, η Ουκρανία φαινόταν ακόμα να έχει «μη αναστρέψιμο momentum» στο πεδίο της μάχης.
«Το ρωσικό σύστημα επιμελητείας έχει εξαντληθεί και κανένας Ρώσος δεν θέλει να πολεμήσει στον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία» έγραψε στο Twitter.
Με πληροφορίες από Reuters