Οι αλλεπάλληλες κρίσεις που δέχεται η Ευρώπη με πιο πρόσφατη την επιδημιολογική, αποτελούν σφοδρά χτυπήματα όσον αφορά τη μελλοντική ύπαρξη της. Πρώτα ήταν η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε το 2007 με αποκορύφωμα την ανελέητη και παραδειγματική από άποψη ιδεολογίας αντιμετώπιση της Ελλάδας, μετά η μεταναστευτική/προσφυγική, τώρα η επιδημιολογική και εν συνεχεία η νέα οικονομική που θα την ακολουθήσει.
Καμία από αυτές τις κρίσεις δεν αντιμετωπίστηκε από την ηγεσία της Ευρώπης με γνώμονα την αλληλοκάλυψη των μελών, αλλά με βάση τα προτάγματα του νεοφιλελευθερισμού σε επίπεδο οικονομίας και την προάσπιση των εθνικών και ιδιωτικών συμφερόντων σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας. Η οικονομική κρίση αντιμετωπίστηκε ως μια ευκαιρία ιδίως από τη Γερμανία, για πειθάρχηση όσων δεν υπακούουν στο νεοφιλελεύθερο δογματισμό, ως μια ευκαιρία να αποδομηθεί πλήρως ο ρόλος του κράτους και των δημόσιων δομών. Η μεταναστευτική πάλι μας δίδαξε πως το κάθε μέλος είναι μόνο του και πως οφείλει να προασπίζει τα κυριαρχικά του δικαιώματα χωρίς επικλήσεις στην αλληλεγγύη (δεν μπορεί να θεωρηθεί αλληλεγγύη η Αυστριακή αποστολή ειδικά με τη στάση που τηρεί η συγκεκριμένη χώρα απέναντι στο ζήτημα).
Αυτή τη στιγμή η Ευρώπη είναι κυριολεκτικά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και η λήψη των τωρινών αποφάσεων θα επηρεάσει τις τύχες της ένωσης σε σημείο σχεδόν οριακό για την ύπαρξη της. Αν και σε αυτή τη στροφή η ηγεσία της ένωσης επιλέξει τον καταστροφικό δρόμο του οικονομικού δογματισμού, προσκολλημένη σε ένα μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που έχει ουσιαστικά χρεοκοπήσει, παράγοντας ακραίες κοινωνικές ανισότητες, τότε η ένωση θα έχει υποστεί το τελειωτικό χτύπημα. Θα είναι η στιγμή που τα πιο αδύναμα και αδικημένα μέλη της θα συνειδητοποιήσουν πως η Ευρωπαϊκή ενοποίηση το μόνο που τους προσφέρει είναι «αναπτυξιακό» χρήμα με αντάλλαγμα αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, ελεύθερη μετακίνηση, προγράμματα ανταλλαγής μαθητών/φοιτητών και τίποτα παραπάνω, χωρίς να υποβαθμίζω τη σημασία όλων αυτών στην ουσιαστική γνωριμία μεταξύ των Ευρωπαϊκών λαών.
Είναι η στιγμή των δύσκολων αποφάσεων για τη Γερμανία. Κάποτε ήμασταν εμείς στη θέση αυτή. Στη δύσκολη θέση να επιλέξουμε ανάμεσα στην άτακτη χρεοκοπία ή τον επιπλέον επώδυνο δανεισμό, με σκοπό να μην φτάσουμε στο σημείο να υποστούμε μια ακραία ανθρωπιστική κρίση που θα έφτανε τη χώρα κυριολεκτικά στα πρόθυρα της διάλυσης, λόγω της οικονομικής ασφυξίας που είχε δρομολογηθεί. Τώρα η Γερμανία οφείλει να πάρει μια απόφαση σχεδόν ίδιας βαρύτητας με τη δική μας από άλλη σκοπιά όμως.
Εδώ το δίλημμα είναι συνέχιση μιας πολιτικής που οδηγεί στην κατάρρευση ή στήριξη του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος με αποσταθεροποιητικό οικονομικό κόστος. Δεν θέλω να προδικάσω το αποτέλεσμα αλλά τα πρώτα μηνύματα είναι αποθαρρυντικά. Ένας γίγαντας σαν τη Γερμανία δεν θα υποκύψει τόσο εύκολα, ειδικά από τη στιγμή που και άλλες χώρες είναι δεμένες στο άρμα της. Φαντάζομαι πως τώρα η παρούσα κυβέρνηση της χώρας μας, αρχίζει να «συνειδητοποίει» κάπως το τι αντιμετώπισε το 2015 η προηγούμενη. Αν όχι έχει το χρόνο μπροστά της.
Αν αυτή η ένωση καταρρεύσει, η κατάρρευση θα έχει προκληθεί από τους μεγάλους και όχι από τους μικρούς όπως συμβαίνει με κάθε ένωση τέτοιου μεγέθους και αιτία θα είναι η τάση των μεγάλων να αφήνουν ακάλυπτους αυτούς που θεωρούν αδύναμους. Να «εθελοτυφλούν» στο τι παράγει το ηγεμονικό οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης που έχουν κατασκευάσει και προπαγανδίσει συστηματικά.
Το νεοφιλελεύθερο οικονομικό μοντέλο έχει ουσιαστικά χρεοκοπήσει. Αν αυτό δεν γίνει αντιληπτό, αν δεν εμπιστευτούμε ξανά το κράτος και τις δημόσιες δομές ως το τελευταίο μας καταφύγιο όταν η κεφαλαιοκρατική τάση υπερσυσσώρευσης μεταφράζεται σε καινοτομία και επιχειρηματικό δαιμόνιο, θα καταλάβουμε από πρώτο χέρι πως μέσα στο καπιταλιστικό οικονομικό περιβάλλον που ζούμε, δεν υπάρχει κανενός είδους άλλο σωσίβιο για τις χρόνια καταπιεζόμενες τάξεις πέρα από αυτό. Εφόσον φυσικά δεν ασπαζόμαστε ολικές επαναστατικές ρίξεις με τον καπιταλισμό.
Ρίξεις οι οποίες δεν μπορούν να ξεκινήσουν από χώρες του οικονομικού μεγέθους της Ελλάδας. Αυτό το μάθημα το πήραμε σκληρά το 2015. Τώρα όμως η κατάσταση είναι διαφορετική.
Παρά τα παραπάνω η ύπαρξη της Ελλάδας σε μία ένωση όπως η Ευρωπαϊκή παραμένει ζωτικής σημασίας κατά τη γνώμη μου, στο περιβάλλον το οποίο δομείται πλανητικά. Ζωτικής από γεωπολιτική άποψη και υπό προϋποθέσεις αλλαγής.