Ο Λευκός Οίκος διέψευσε ανάρτηση σε blog από Αμερικανό ερευνητή δημοσιογράφο που ισχυρίζεται πως οι ΗΠΑ ήταν πίσω από εκρήξεις στους αγωγούς αερίου Nord Stream, χαρακτηρίζοντάς το ως «εντελώς ψευδές και αποκύημα φαντασίας».
Το Reuters δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει το άρθρο, το οποίο δημοσίευσε ο ερευνητής δημοσιογράφος Σέιμουρ Χερς, στο οποίο υποστηρίζεται ότι πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο επίθεση κατόπιν σχετικής οδηγίας από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
«Αυτό είναι εντελώς ψευδές και αποκύημα φαντασίας» είπε η Αντριέν Γουάτσον, εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου. Εκπρόσωποι της CIA και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είπαν το ίδιο.
Οι αγωγοί είναι projects αξίας δισεκατομμυρίων, με σκοπό τη μεταφορά ρωσικού αερίου στη Γερμανία μέσω Βαλτικής. Η Σουηδία και η Δανία, στις ΑΟΖ των οποίων έλαβαν χώρα οι εκρήξεις, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως ήταν σαμποτάζ, μα δεν έχουν πει ποιος μπορεί να ευθύνεται. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έχουν χαρακτηρίσει το περιστατικό «πράξη δολιοφθοράς». Η Μόσχα κατηγόρησε τη Δύση για τις ανεξήγητες εκρήξεις, που προκάλεσαν ρωγμές. Καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει δώσει στοιχεία.
Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών είπε ότι οι ΗΠΑ είχαν να απαντήσουν σε ερωτήματα για τον ρόλο τους στις εκρήξεις. To δημοσίευμα θα όφειλε να αποτελέσει τη βάση για να διενεργηθεί διεθνής έρευνα, είπε ο Βιατσέσλαβ Βαλόντιν, ο πρόεδρος της Κρατικής Δούμας (της κάτω Βουλής)- ενώ ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ δήλωσε την Πέμπτη πως θα υπάρξουν επιπτώσεις για τις ΗΠΑ, προσθέτοντας πως το δημοσίευμα του Χερς δεν αποτέλεσε έκπληξη για τη Ρωσία.
Η κατασκευή του Nord Stream 2, που προοριζόταν να διπλασιάσει το αέριο που μπορούσε να στείλει η Ρωσία στη Γερμανία απευθείας κάτω από τη θάλασσα, ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021, μα δεν τέθηκε ποτέ σε λειτουργία, αφού το Βερολίνο «πάγωσε» τις διαδικασίες πιστοποίησης λίγο πριν τη Μόσχα εισβάλει στην Ουκρανία τον περσινό Φεβρουάριο.
Ο Χερς είναι δημοσιογράφος που έχει εργαστεί στους New York Times και το New Yorker και έχει κερδίσει πολλά βραβεία για την ερευνητική του δημοσιογραφία, που περιλαμβάνει ρεπορτάζ για τον πόλεμο στο Βιετνάμ και το σκάνδαλο του Αμπού Γκράιμπ το 2004, μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ. Πιο πρόσφατα είχε προκαλέσει αντιδράσεις και αμφιβολίες για κείμενο όπου αμφισβητούσε την εκδοχή της κυβέρνησης Ομπάμα για τον φόνο του Οσάμα μπιν Λάντεν το 2011 σε επιχείρηση των αμερικανικών Ειδικών Δυνάμεων και για άλλο ένα όπου κατηγορούσε Σύρους αντικαθεστωτικούς πως ήταν πίσω από επίθεση με αέριο νεύρων Σαρίν τον Αύγουστο του 2013 σε προάστιο της Δαμασκού, όπου σκοτώθηκαν εκατοντάδες άμαχοι.
Στο άρθρο του, με τίτλο «Πώς η Αμερική κατέστρεψε τον αγωγό Nord Stream» υποστηρίζει πως επρόκειτο για μια συγκαλυμμένη επιχείρηση των ΗΠΑ με τη συνεργασία της Νορβηγίας, που έγινε κατόπιν απόφασης του Μπάιντεν μετά από εννιά μήνες μυστικών διαβουλεύσεων στην κοινότητα των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών, καθώς ο πρόεδρος έβλεπε τους αγωγούς ως μέσο του Ρώσου προέδρου του Πούτιν για τη χρησιμοποίηση του φυσικού αερίου ως όπλο για την εξυπηρέτηση των πολιτικών και εδαφικών φιλοδοξιών του. Κατά τον Χερς δύτες του ναυτικού των ΗΠΑ, υπό την κάλυψη μιας άσκησης του ΝΑΤΟ, γνωστής ως BALTOPS 22, έβαλαν τον Ιούνιο τηλεχειριζόμενα εκρηκτικά τα οποία, τρεις μήνες αργότερα, πυροδοτήθηκαν (ο Χερς επικαλείται εδώ «πηγή με απευθείας γνώση του επιχειρησιακού σχεδιασμού»).
Επίσης, ο Αμερικανός δημοσιογράφος υπενθυμίζει μεταξύ άλλων πως ο Μπάιντεν και η ομάδα εξωτερικής πολιτικής του (σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλιβαν, υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν και υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδια για θέματα Πολιτικών Υποθέσεων Βικτόρια Νούλαντ) είχαν εκφράσει επανειλημμένα «εχθρότητα» για τους αγωγούς. Κατά τον Χερς, εξαρχής ο Nord Stream 1 εκλαμβανόταν από την Ουάσινγκτον και τους «αντι-ρωσικούς» εταίρους στο ΝΑΤΟ της ως «απειλή προς την κυριαρχία της Δύσης». Χαρακτηριστικά αναφέρει πως ο Πούτιν είχε μια «επιπλέον και πολύτιμη μεγάλη πηγή εισοδήματος και η Γερμανία και η υπόλοιπη δυτική Ευρώπη θα γίνονταν εξαρτημένες από το χαμηλού κόστους ρωσικό φυσικό αέριο, μειώνοντας παράλληλα τον βαθμό που η Ευρώπη βασιζόταν στις ΗΠΑ».
Κατά τον Χερς, τον Δεκέμβριο του 2021, δύο μήνες πριν τη ρωσική εισβολή, ο Σάλιβαν συγκάλεσε συνάντηση μιας ειδικής ομάδας εργασίας, όπου ζήτησε προτάσεις για απαντήσεις στην επικείμενη εισβολή στην Ουκρανία: «Αυτό που κατέστη ξεκάθαρο στους συμμετέχοντες, σύμφωνα με πηγή με απευθείας γνώση των διαδικασιών, είναι πως ο Σάλιβαν ήθελε να βρεθεί ένα σχέδιο για την καταστροφή των δύο αγωγών Nord Stream- και δρούσε με βάση τις επιθυμίες του προέδρου. Στις επόμενες συναντήσεις οι συμμετέχοντες συζήτησαν επιλογές για επίθεση. Το ναυτικό πρότεινε χρήση ενός νέου υποβρυχίου για απευθείας πείθεση στον αγωγό. Η αεροπορία συζήτησε τη ρίψη βομβών με μηχανισμούς που θα μπορούσαν να τις πυροδοτήσουν εξ αποστάσεως. Η CIA υποστήριζε πως ό,τι και αν γινόταν θα έπρεπε να γίνει συγκαλυμμένα. Όλοι κατανοούσαν τι διακυβεύεται. “Αυτά δεν είναι παιχνίδια” είπε η πηγή. Αν η επίθεση συνδεόταν με τις ΗΠΑ, “θα ήταν πράξη πολέμου”».
Όπως γράφει ο Χερς, ο τότε διευθυντής της CIA, Ουίλιαμ Μπερνς, έδωσε οδηγία για τη δημιουργία μιας ομάδας εργασίας στην υπηρεσία, που περιελάμβανε ένα μέλος που γνώριζε τις δυνατότητες των δυτών μεγάλου βάθους του ναυτικού, και τις επόμενες εβδομάδες άρχισε να ετοιμάζεται ένα τέτοιο σχέδιο. Στις αρχές του 2022 η ομάδα της CIA- πάντα σύμφωνα με το δημοσίευμα- ανέφερε πως «είχε έναν τρόπο να ανατινάξουμε τους αγωγούς». Επίσης, υπογραμμίζεται πως λίγο πριν την έναρξη της ρωσικής εισβολής ο Τζο Μπάιντεν δήλωνε ο ίδιος πως «αν η Ρωσία εισβάλει...δεν θα υπάρχει πλέον Nord Stream 2. Θα του δώσουμε τέλος» και ότι αργότερα το ίδιο μήνυμα έστελνε και η Νούλαντ: «Αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, ο Nord Stream 2 δεν θα προχωρήσει».
Όπως υποστηρίζεται στο δημοσίευμα, η επιχείρηση έγινε με τη συνεργασία της Νορβηγίας, με το νορβηγικό ναυτικό να βρίσκει το κατάλληλο σημείο για να μπουν τα εκρηκτικά και την επιχείρηση να προχωρά, με τους δύτες ειδικής ομάδας από το Πάναμα Σίτι στη Φλόριντα να αναλαμβάνουν.
Ο Χερς γράφει πως μετά το σαμποτάζ τα αμερικανικά ΜΜΕ το αντιμετώπισαν ως ένα άλυτο μυστήριο, ενώ υποδείχθηκε επανειλημμένα η Ρωσία ως πιθανός δράστης, μα «χωρίς να ξεκαθαρίζεται ποτέ κάποιο ξεκάθαρο κίνητρο για μια τέτοια πράξη αυτο-δολιοφθοράς, πέραν των απλών αντιποίνων». Επίσης, σημειώνει πως ο Μπλίνκεν, μιλώντας για τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης στη δυτική Ευρώπη, είπε πως ήταν μια «ευκαιρία να εξαφανιστεί μια και καλή η εξάρτηση από το ρωσικό αέριο και ως εκ τούτου να χάσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν το όπλο της ενέργειας για την προώθηση των ιμπεριαλιστικών σχεδίων του», ενώ προσθέτει πως και η Νούλαντ εξέφρασε ικανοποίηση για την εξέλιξη, λέγοντας στον γερουσιαστή Τεντ Κρουζ τον Ιανουάριο πως ήταν «πολύ ευγνώμων που...ο Nord Stream 2 είναι πλέον παλιοσίδερα στον βυθό της θάλασσας».
Με πληροφορίες από Reuters, Seymour Hersh