Η ταινία «The Girl with the Needle» του σουηδού σκηνοθέτη Μάγκνους Φον Χορν που έκανε πρεμιέρα στο 77ο Φεστιβάλ Καννών και κυκλοφόρησε στις αίθουσες τον περασμένο Δεκέμβριο, απέσπασε υποψηφιότητα στα Όσκαρ, στην κατηγορία καλύτερης Ξένης Ταινίας.
Γυρισμένη στην Πολωνία, με πρωταγωνίστριες τις Βικτόρια Κάρμεν Σόνε (Καρολίνε) και Τρίνε Ντίρχολμ (Ντάγκμαρ), αφηγείται μία ιστορία που διαδραματίζεται «Λίγο πριν από το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ η Καρολίνε προσπαθεί να επιβιώσει σε μια Δανία που θυμίζει γοτθικό εφιάλτη και ταυτόχρονα γίνεται το πιο εχθρικό μέρος στον κόσμο για μια γυναίκα που δεν περιμένει πλέον τον άντρα της να γυρίσει από το μέτωπο, δεν έχει χρήματα για να πληρώσει το ενοίκιο του δωματίου στο οποίο μένει και πέφτει με ανακούφιση στην αγκαλιά του αφεντικού της για να εγκαταλειφθεί ξανά άστεγη, άνεργη και έγκυος».
«Η γνωριμία της με μια γυναίκα η οποία τη βοηθά να βρει μια ανάδοχη οικογένεια για το μωρό της θα αποβεί καθοριστική, αφού στο πλευρό της αποφασιστικής Ντάγκμαρ, η Καρολίνε βρίσκει στο πρόσωπο της μια οικογένεια, μια μητέρα, μια σύντροφο και κυρίως τη γυναικεία αλληλεγγύη που την κάνει να νιώθει πιο δυνατή. Πλέον είναι έτοιμη να πάρει τη ζωή στα χέρια της και να αναδυθεί μέσα από τις στάχτες του παλιού κόσμου ως μια νέα ανεξάρτητη γυναίκα».
Αυτό το «σπάνιο παραμύθι για ενηλίκους», όπως έχει χαρακτηριστεί, βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα και συγκεκριμένα είναι εμπνευσμένο από την ιστορία της Δανής δολοφόνου Νταγκμάρ Όβερμπι.
Η Όβερμπι καταδικάστηκε για τις δολοφονίες εννέα παιδιών, εκ των οποίων το ένα δικό της. Στην ταινία παρουσιάζεται ως η ιδιοκτήτρια ενός ζαχαροπλαστείου η οποία φέρνει σε επαφή γυναίκες που δεν μπορούν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους με ανάδοχες οικογένειες. Στην πραγματικότητα όμως, τα σκοτώνει. Αν κανείς το προσάρμοζε στα ελληνικά δεδομένα, δεν θα είχε μεγάλες διαφορές από μία άλλη «Φόνισσα».
«Νομίζω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι στη Δανία γνωρίζουν για τη Ντάγκμαρ και το αληθινό έγκλημα που μας ενέπνευσε να γράψουμε γι′ αυτό. Κανείς όμως εκτός Δανίας», δήλωσε ο Φον Χορν σε συνέντευξη του στους Los Angeles Times.
Μια ταινία επίκαιρη όσο ποτέ
Η ταινία τολμά να μιλήσει για θέματα που αφορούν τη γυναικεία αλληλεγγύη και ανεξαρτησία, τη μοναχικότητα με επίκεντρο αυτό της γυναικείας αυτοδιάθεσης και των αμβλώσεων. Σε μία «τραμπική» Αμερική και σε μία Ευρώπη η οποία καταφεύγει όλο και περισσότερο ακροδεξιούς ηγέτες για να της δώσουν λύσεις, η υπενθύμιση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων μοιάζει πιο σημαντική από ποτέ.
Η πρωταγωνίστρια της ταινίας, Βικτόρια Κάρμεν Σόνε, σε δηλώσεις της στο 48o Φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας τόνισε ότι «μετά την ορκωμοσία του Τραμπ, είναι δύσκολο να παρακολουθήσεις τι συμβαίνει καθημερινά και τι ακριβώς σημαίνουν όλα αυτά. Το ίδιο ισχύει και για την απαγόρευση των αμβλώσεων. Γνωρίζουμε ότι έχει ήδη συμβεί σε αρκετές πολιτείες και είναι καταστροφικό».
Η συμπρωταγωνίστρια της Τρίνε Ντίρχολμ, προσθέτει, «όταν κάναμε τα γυρίσματα στην Πολωνία, το θέμα φάνταζε πάρα πολύ επίκαιρο. Αντιμετωπίζουν τα ίδια ζητήματα. Δεν έχουν ελεύθερη πρόσβαση στην άμβλωση, οπότε για όλη την ομάδα, η ταινία ήταν σαν να ζωντάνεψε».
«Χρειαζόμαστε θέματα στα οποία κανείς μας δεν αναφέρεται πολύ εύκολα. Αυτή η ταινία μιλάει για την άμβλωση, για το ανεπιθύμητο, για το μετατραυματικό στρες του πολέμου. Ο κόσμος διχάζεται όλο και περισσότερο, και όταν συμβαίνει αυτό, χρειαζόμαστε τις αρετές της πολυφωνίας και της διαφορετικότητας. Ο κινηματογράφος είναι ένα μέρος που μπορεί να τα προσφέρει όλα αυτά».
Η Σόνε τόνισε πως, «πολλά από αυτά που συμβαίνουν προέρχονται από τον φόβο. Αν νιώθεις ότι χάνεις την εξουσία, ότι χάνεις την ικανότητα να φροντίζεις την οικογένεια σου, αναζητάς έναν δικτάτορα, αυτόν που φωνάζει πιο δυνατά. Νομίζω πως στην πραγματικότητα χρειαζόμαστε όλοι κάποιον να μας πει ότι μας αγαπάει και ότι η φωνή μας μπορεί να ακουστεί».
Ο σκηνοθέτης της ταινίας τόνισε σε συνέντευξη του πως του αρέσει να εμπνέεται από πράγματα που του προκαλούν φόβο. Για παράδειγμα, η τρομακτική ομοιότητα που μπορεί να έχει η ασπρόμαυρη Δανία του 1920 με την σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνία. Γιατί μπορεί οι συντελεστές της ταινίας να ήθελαν απλά να ακολουθήσουν τις επιταγές του νέου κινηματογραφικού arthouse που πρωτοπορεί αυτή την περίοδο στο ευρωπαϊκό σινεμά. Ή ακόμη πιο απλά, να αναφερθούν στο σήμερα με λίγα λόγια.
Με πληροφορίες από Los Angeles Times, The Guardian, Variety, TIME.