Τον καιρό της πανδημίας ο χρόνος μοιάζει να πάγωσε στα μουσεία και τις γκαλερί. Κάποιες εκθέσεις επιχείρησαν ψηφιακή «έξοδο» στην εικονική πραγματικότητα, άλλες περιμένουν το φυσικό τους αποδέκτη, το φιλότεχνο κοινό. Μία από αυτές που ξεχώρισαν στη λειψή εκθεσιακή σοδειά του χειμώνα, είναι η ατομική του Αλέκου Κυραρίνη στην γκαλερί Citronne. Ο χώρος που λειτουργεί τα τελευταία δύο χρόνια στο Κολωνάκι η ιστορικός τέχνης Τατιάνα Σπινάρη, έχει δεθεί υποδειγματικά με το έργο Ελλήνων που ανοίγουν τους ορίζοντες του κοινού στον τόπο μας, αλλά και στο εξωτερικό, γιατί η Citronne είναι από τις λιγοστές ελληνικές αίθουσες που έχει ενταχθεί στην πλατφόρμα της Artsy δίνοντας πολύτιμο βήμα στους καλλιτέχνες μας διεθνώς. Ο Κυραρίνης (γ. 1976) είναι ο πιο μικρός σε ηλικία από τους συνεργαζόμενους εικαστικούς της γκαλερί, αλλά δεν υστερεί σε αξία ούτε σε παραγωγή έργων. Μετρώντας 20 χρόνια γόνιμης παρουσίας στα εικαστικά μας πράγματα, στην τελευταία του ενότητα με τίτλο «ὁρατῶν τε καί ἀοράτων» μετρά πλέον 17 εκθέσεις, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ισπανία και το Βέλγιο, ενώ έχει περάσει από εμβληματικούς χώρους, όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ο Κυραρίνης δεν περιγράφει πραγματικότητες. Η τέχνη του ζωντανεύει παράξενες υπάρξεις, άγγελους και δράκους, που κυκλοφορούν μέσα στο διαμέρισμα της Citronne ως νόμιμοι κάτοικοί του. Κάτω από το μυσταγωγικό φως που περίτεχνα τους έχει στεφανώσει η Μαρία Μανέτα, οι υπερκόσμιες φιγούρες του δύσκολα μπορούν να αποτυπωθούν στην κάμερα ή τη φωτογραφική λήψη. Αν περπατήσεις, όμως, στο χώρο κι έλθεις σε επαφή με το έργο του, όχι μελετώντας, αλλά βλέποντας πέρα από το προφανές, αν το ψηλαφήσεις με τις αισθήσεις, τότε θα ανακαλύψεις την απήχησή του μέσα σου. Η ζωγραφική του αποδοσμένη είτε σε αυγοτέμπερα επάνω σε ξύλο, είτε σε τηνιακό μάρμαρο, έχει ένα χαρακτήρα θρησκευτικό ως να «ντύνει» τελετουργικά αντικείμενα που χάνονται στο χρόνο. Ο 45χρονος καλλιτέχνης, προικισμένος με ένστικτο γνήσιου μάστορα, μας παραδίδει μία τέχνη λατρευτική και, παράδοξα, μοντερνιστική. Τι είναι αυτό που μας γοητεύει μπροστά στη ζωγραφική του Κυραρίνη; Τι είναι αυτό που κάνει το έργο του να μας «καλεί», όπως ωραία έλεγε ο τεχνοκρίτης Ροζέ ντε Πιλ;
Η ζωγραφική γλώσσα βεβαίως δε μιλιέται. Απευθύνουμε λοιπόν στον ίδιο τον ζωγράφο το εξ ορισμού άτοπο ερώτημα: αν μιλούσε η ζωγραφική του, τί θα μας έλεγε;
«Η ζωγραφική αποτυπώνει όσα προσεγγίζει ο νους. Πρώτα ο λόγος τα περιλαμβάνει, είναι αντίληψη, είναι κοσμοθεώρηση, είναι βίωμα. Με την τέχνη που εξασκώ τις περισσότερες φορές αποκαλύπτω και μου αποκαλύπτεται, ως έμπρακτη πια τελετουργία, η τελική μορφή ενός κόσμου που πρώτα εκτιμήθηκε νοητικά. Δεν ζωγραφίζω αυτά που δεν μπορώ να πω, αλλά αυτά που με όλες τι αισθήσεις μου και μέσα από μία παράδοση αναλυτική έχω συλλάβει.
Αν κάποιο έργο της τρέχουσας έκθεσης μου στην γκαλερί Citronne Athens μπορεί να μιλήσει για όλα τ’ άλλα, είναι ένα έργο πολύ μικρό μα που για εμένα έχει μεγάλη αξία. Στο έργο αυτό αποτυπώνεται μέσα από κόκκινες μαύρες και απαλά λευκές αποχρώσεις, η αγωνία μου για τη δημιουργία ενός έργου οδηγού για τα υπόλοιπα. Έντονα ρυθμικά χαρακτηριστικά, η εικόνα ενός αγγέλου που εφορμά πλάγια κρατώντας έναν σταυρό και ένα ξίφος, περιλαμβάνονται σ’ ένα οργανικά πυκνό έργο. Έχω την αίσθηση ότι σε αυτό το μικρό έργο μου, γίνεται πράξη η επιθυμία μου για την εγκαρδίωση μίας τέχνης σφικτά συμβολικής και υπολογισμένης. Και αυτό σ’ ένα πλαίσιο ορατό πια για το τι με έχει επηρεάσει, καθώς μορφολογικά είναι εμφανές ένα εσωτερικά χριστιανικό κλίμα και μία εξωτερικά μετά-μοντερνιστική συμπεριφορά.
Η λαϊκή μα και η ανατολική χριστιανική παράδοση την οποία σ’ έναν βαθμό γεύτηκα και εμπέδωσα από μικρό παιδί στην Τήνο, με βοήθησαν να επεξεργαστώ και να κατανοήσω βασικές αρχές από τη δυτική τέχνη του μοντερνισμού μα και το αντίστροφο. Επειδή ως νεοφώτιστος ζωγράφος τη δυτική τέχνη διδάχτηκα, είχα τη δυνατότητα να αναψηλαφήσω την τέχνη που ως παιδί ( βοηθούσα τον μαρμαρογλύπτη πατέρα μου κάνοντας εκκλησιαστικά έργα), εμπέδωσα. Μα με το πέρας του χρόνου συνδυάστηκαν όλα αυτά τα χαρακτηριστικά και δημιουργήθηκε μέσα σε μία παλλόμενη καρδιά ένας υπαινιγμός και μία ελευθερία. Η τέχνη που κάνω έχει έναν θεολογικό υπαινιγμό και όπως λέει η σπουδαία πεζογράφος κυρία Νατάσα Κεσμέτη, ο υπαινικτικός λόγος είναι ισχυρότερος από τον ρεαλιστικό».
Μόλις επιστρέψουν τα μουσεία και οι γκαλερί, αξίζει να προγραμματίσετε μία επίσκεψη στη Citronne (Πατριάρχου Ιωακείμ 19) και να ανεβείτε στον 4ο όροφο, εκεί όπου «η ζωγραφική ανυψώνεται». Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο ιατρός κατ’ επάγγελμα, αλλά με ουσιαστική θητεία στην εικαστική ζωή του τόπου, Νίκος Παΐσιος. Οπωσδήποτε αναζητήστε τον κατάλογο της έκθεσης, πάλι σε επιμέλεια Ν. Παΐσιου, που παρέχει μια χορταστική περιγραφή των έργων και μία εργο-βιογραφία του Κυραρίνη, έξω από τα συνήθη. Σταθείτε δε να ακούσετε το βίντεο της σύνθεσης του Γιώργου Κουμεντάκη με τίτλο «το ισοκράτημα ενός παιδιού», που αποκαλύπτει εμμέσως τον αόρατο σ’ εμάς ρυθμό του καλλιτέχνη.