Tου Γιώργου Σταμάτη
Γενικού Γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας.
Προέδρου του Εθνικού Συμβουλίου Αναδοχής και Υιοθεσίας.
Η προστασία της παιδικής ηλικίας και της οικογένειας εν γένει θεωρείται δομικό συστατικό ενός προοδευτικού, κοινωνικού κράτους. Σε αυτό το πλαίσιο, η υγεία, η προστασία, η φροντίδα, η εκπαίδευση, η ευημερία και ο ελεύθερος χρόνος αποτελούν θεμελιώδη και αναφαίρετα δικαιώματα για κάθε παιδί, τα οποία κατοχυρώνονται στη Διεθνή Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, και η πολιτεία έχει την υποχρέωση να τα εγγυάται και να τα διασφαλίζει.
Μέσα στα 54 άρθρα της Σύμβασης καλύπτεται ένα ευρύ φάσμα δικαιωμάτων, τα οποία μπορούν να διαρθρωθούν στους εξής άξονες:
Μη διάκριση εξαιτίας φυλής, χρώματος, φύλου, εθνικής ή εθνοτικής καταγωγής, γλώσσας, θρησκείας, αναπηρίας, κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης.
Το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, το οποίο πρέπει να αναδεικνύουν ως προτεραιότητα όλοι οι νόμοι, οι πολιτικές και οι δράσεις που αφορούν το παιδί.
Η επιβίωση, η προστασία και η σωματική, ηθική, πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού.
Το δικαίωμα συμμετοχής του παιδιού στις αποφάσεις που το αφορούν, εκφράζοντας ελεύθερα τη γνώμη του.
Βασική προϋπόθεση για την απρόσκοπτη άσκηση των δικαιωμάτων που διασφαλίζουν την ομαλή ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη ενός παιδιού είναι να μεγαλώνει σε ένα ισορροπημένο οικογενειακό πλαίσιο με θαλπωρή και αγάπη. Η εξασφάλιση του κατάλληλου οικογενειακού πλαισίου για κάθε παιδί έχει αναδειχθεί σε ύψιστη προτεραιότητα για την Κυβέρνηση. Πρωταρχικός μας στόχος είναι να βρεθεί μια οικογένεια για κάθε παιδί που σήμερα διαμένει σε δομή παιδικής προστασίας. Τα σημαντικότερα εργαλεία για την επίτευξη της πλήρους αποϊδρυματοποίησης είναι οι θεσμοί της αναδοχής και της υιοθεσίας.
Ενώ η υιοθεσία αποτελεί μια ευρεία διαδεδομένη πρακτική στη χώρα μας, ο θεσμός της αναδοχής δεν έχει αναπτυχθεί όπως στις χώρες της δυτικής Ευρώπης και της Αμερικής.
Ως αναδοχή νοείται η ανάληψη της πραγματικής φροντίδας του ανηλίκου από την ανάδοχη οικογένεια, χωρίς να διακόπτεται ο νομικός δεσμός του παιδιού με τη φυσική του οικογένεια, πράγμα που σημαίνει ότι όταν εκλείψουν οι λόγοι που προκάλεσαν την απομάκρυνση του ανηλίκου, επιστρέφει στους βιολογικούς του γονείς.
Σε περίπτωση όμως που τους αφαιρεθεί η γονική μέριμνα, τότε με δικαστική απόφαση η αναδοχή μπορεί να μετατραπεί σε υιοθεσία. Το γεγονός του προσωρινού της χαρακτήρα ανάγει την αναδοχή σε βαθιά υπερβατική πράξη αγάπης, διότι αποκλειστικό κίνητρο των ανάδοχων γονέων είναι να εντάξουν στους κόλπους της οικογένειάς τους και να αγκαλιάσουν ένα παιδί προσφέροντάς του αγάπη, φροντίδα και ασφάλεια.
Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων λαμβάνει μια δέσμη μέτρων για την προώθηση του θεσμού της αναδοχής.
Ειδικότερα, μέσα από την πλατφόρμα anynet.gr μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος υποψήφιος ανάδοχος γονέας να υποβάλει την αίτησή του, με την διαδικασία να διαρκεί περίπου οκτώ μήνες.
Επιπλέον, διευρύνθηκαν τα κατώτατα και ανώτατα ηλικιακά όρια των υποψήφιων ανάδοχων γονέων που ήταν από 30 έως 60 έτη σε 25 έως 75 έτη αντίστοιχα.
Επιπρόσθετα, αυξήθηκε το ποσό της οικονομικής ενίσχυσης σε 375 ευρώ για τα παιδιά με αναπηρία, ακόμη και μετά την ενηλικίωσή τους, εφόσον τελούν σε αναδοχή.
Τέλος, αντιμετωπίστηκε το χρόνιο πρόβλημα της ιατροφαρμακευτικής κάλυψης των παιδιών σε αναδοχή, αφού πλέον υπάγονται στο φορέα ασφάλισης των ανάδοχων γονέων.
Κομβικό ρόλο στην προαγωγή του θεσμού της αναδοχής και στη διοργάνωση εκστρατειών πληροφόρησης και ενεργοποίησης της κοινής γνώμης διαδραματίζει το Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής και Υιοθεσίας (ΕΣΑΝΥ). Το ΕΣΑΝΥ μεταξύ άλλων υποβάλλει προτάσεις και γνωμοδοτήσεις για τις σχεδιαζόμενες πολιτικές για την αναδοχή, παρακολουθεί και συντονίζει τις δράσεις των εμπλεκόμενων φορέων για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή της, εκπονεί μελέτες και αξιολογεί τις εφαρμοζόμενες πολιτικές, ενώ παράλληλα παρακολουθεί την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και τη συμμόρφωσή της με το διεθνές και ευρωπαϊκό Δίκαιο.
Η προώθηση του θεσμού της αναδοχής συνιστά βασική πολιτική επιλογή της Κυβέρνησης, διότι συμβάλλει ουσιαστικά στην πλήρη διασφάλιση των δικαιωμάτων κάθε παιδιού, παρέχοντας τις κατάλληλες συνθήκες για την ομαλή ψυχοκοινωνική του εξέλιξη. Η βαθιά αλτρουιστική αυτή πράξη που χαρακτηρίζεται από αγάπη, προσφορά και ανιδιοτέλεια, σηματοδοτεί την ποιοτική μας μετάβαση σε μια κοινωνία ανοιχτή και ανθρώπινη που δίνει σε όλους τις ίδιες ευκαιρίες, ανεξάρτητα από το περιβάλλον στο οποίο γεννήθηκαν, συμβάλλοντας έτσι στην κοινωνική ισορροπία και την κοινωνική συνοχή.