Όλοι ξέρουν τον Πόντιο Πιλάτο ως τον Ρωμαίο κυβερνήτη της Ιουδαίας που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δίκη του Ιησού- τον άνθρωπο που «ένιψε τας χείρας του» όταν το πλήθος επέλεξε να απελευθερώσει τον Βαραββά, στέλνοντας τον Ιησού στη Σταύρωση κατά το 30 μΧ. Ωστόσο, ως κυβερνήτης είχε (κυρίως) άλλα καθήκοντα- και μια νέα ανακάλυψη φέρνει στο φως κάποια αυτά.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του National Geographic, αρχαιολόγοι που έσκαβαν κάτω από παλαιστινιακή γειτονιά νότια των τειχών της Ιερουσαλήμ βρήκαν μια οδό που οδηγούσε στους πρόποδες του Όρους του Ναού- όπου κάποτε βρισκόταν ο Ναός του Σολομώντα και τώρα βρίσκεται ο Θόλος του Βράχου.
Επρόκειτο για μια μεγάλη οδό μήκους μισού χιλιομέτρου και πλάτους περίπου εννιά μέτρων που χρειάστηκε πέτρινες πλάκες περίπου 10.000 τόνων. «Θεωρούμε πως ήταν ένα μεμονωμένο έργο που έγινε με τη μία» είπε ο Τζο Ούζιελ, αρχαιολόγος της ισραηλινής αρχαιολογικής υπηρεσίας που είναι επικεφαλής της ανασκαφής. Ο Ούζιελ και οι συνάδελφοί του πρόσφατα δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στο Tel Aviv: Journal of the Institute of Archaeology.
Οι ιστορικοί θεωρούσαν ότι ο διορισμένος από τους Ρωμαίους βασιλιάς Ηρώδης ο Μέγας, που πέθανε κατά το 4 πΧ, ήταν υπεύθυνος για τα περισσότερα οικοδομικά έργα που μετέτρεψαν την αρχαία Ιερουσαλήμ σε σημαντικό τουριστικό κέντρο της εποχής, προσελκύοντας προσκυνητές και επισκέπτες. Ωστόσο, μελέτη άνω των 100 νομισμάτων που βρέθηκαν κάτω από την οδό έδειξε ότι η έναρξη και η ολοκλήρωση του εγχειρήματος έγινε υπό τον Πιλάτο, που ήταν εκεί για περίπου μια δεκαετία, αρχίζοντας από το 26 ή 27 μΧ.
Τα νομίσματα που βρέθηκαν κάτω από τις πέτρες ανάγονται περίπου στο 31 μΧ. Τα πιο κοινά νομίσματα της Ιερουσαλήμ από τον 1ο αιώνα κόπηκαν μετά το 40, οπότε «το να μην τα έχουμε κάτω από την οδό σημαίνει ότι η οδός φτιάχτηκε πριν την εμφάνισή τους, με άλλα λόγια μόνο στην περίοδο του Πιλάτου» είπε ο Ντόναλντ Άριελ, ειδικός σε θέματα νομισμάτων της ισραηλινής αρχαιολογικής υπηρεσίας.
Ο Πιλάτος υπηρέτησε επί του αυτοκράτορα Τιβερίου, και ιστορικοί της εποχής αναφέρουν περιστατικά όπου προκάλεσε την οργή των Εβραίων επειδή αψήφησε κάποιες παραδόσεις ή ότι πήρε χρήματα από τον ναό για την κατασκευή υδραγωγείου. Τα χριστιανικά ευαγγέλια τον παρουσιάζουν ως αυτόν που καταδίκασε τον Ιησού, ενώ ο Ρωμαιοεβραίος ιστορικός Ιώσηπος αναφέρει πως απομακρύνθηκε από τη θέση του με εντολή του αυτοκράτορα επειδή διέταξε επίθεση εναντίον Σαμαρειτών στα βόρεια της Ιουδαίας και επέστρεψε στη Ρώμη. Σε αυτό το πλαίσιο, η κατασκευή της οδού ίσως να έγινε σε μια προσπάθεια εξευμενισμού των κατοίκων της Ιερουσαλήμ, ή βελτίωσης της εικόνας του μέσω μεγάλων έργων.
Πάντως το 70 μΧ ο δρόμος θάφτηκε κάτω από συντρίμμια εξαιτίας της εβραϊκής εξέγερσης που οδήγησε εν τέλει στην καταστροφή της πόλης από τους Ρωμαίους. Πολλές από τις πλάκες του χρησιμοποιήθηκαν αλλού αργότερα.