Το ναυάγιο ενός γερμανικού θωρακισμένου καταδρομικού του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου εντοπίστηκε στα ανοιχτά των Νησιών Φόκλαντς, όπου είχε βυθιστεί από το βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό πριν από 105 χρόνια.
Το SMS Scharnhorst (Σάρνχορστ) ήταν η ναυαρχίδα της Μοίρας Ανατολικής Ασίας του Γερμανού αντιναυάρχου Μαξιμίλιαν φον Σπέε. Βυθίστηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1914, μαζί με πάνω από 800 άνδρες, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο φον Σπέε.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του BBC, ο επικεφαλής των ερευνών για το ναυάγιο είπε ότι η στιγμή της ανακάλυψης ήταν «αξιοσημείωτη».
«Συχνά κυνηγάμε σκιές στον πυθμένα, αλλά όταν το “Σάρνχορστ” εμφανίστηκε στη ροή δεδομένων, δεν υπήρχε αμφιβολία ότι επρόκειτο για σκάφος του γερμανικού στόλου» είπε ο Μένσουν Μπάουντ.
«Ξαφνικά εμφανίστηκε μέσα από τα σκοτάδια, με μεγάλα κανόνια να ξεπροβάλλουν προς κάθε κατεύθυνση» πρόσθεσε. «Ως νησιώτης των Φόκλαντς και θαλάσσιος αρχαιολόγος, μια ανακάλυψη τόσο μεγάλης σημασίας είναι μια αξέχαστη στιγμή της ζωής μου» είπε ο Μπάουντ.
Η έρευνα για το θωρακισμένο καταδρομικό άρχισε πριν από πέντε χρόνια, κατά την 100ή επέτειο της ναυμαχίας των Φόκλαντς, αλλά στην αρχή δε σημείωσε επιτυχία.
Ομάδες έρευνας άρχισαν φέτος ξανά τις έρευνές τους, χρησιμοποιώντας ένα υποβρύχιο, το Seabed Constructor, και τέσσερα αυτόνομα υποβρύχια. Το σκάφος βρέθηκε την τρίτη ημέρα των ερευνών, σε βάθος 1.610 μέτρων.
Κατά την επιχείρηση το ναυάγιο δεν πειράχτηκε και το Falkland Maritime Heritage Trust επιδιώκει την επίσημη προστασία του χώρου βάσει νόμου.
Το SMS Scharnhorst ανήκε στη Μοίρα Ανατολικής Ασίας- τη μοίρα καταδρομικών του γερμανικού ναυτικού που επιχειρούσε κυρίως στον Ειρηνικό Ωκεανό μέχρι το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου το 1914.
Το θωρακισμένο καταδρομικό έπαιξε σημαντικό ρόλο στη ναυμαχία του Κορονέλ, μεταξύ του βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού και του γερμανικού στόλου στα ανοιχτά της Χιλής. Επρόκειτο για την πρώτη ήττα των Βρετανών στη θάλασσα στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, και ήταν βαρύτατη, καθώς οι Γερμανοί βύθισαν δύο από τα τέσσερα βρετανικά πολεμικά, με αποτέλεσμα την απώλεια άνω των 1.600 ανδρών- χωρίς καμία απώλεια από πλευράς τους.
Η ήττα στο Κορονέλ προκάλεσε σοκ στη Βρετανική Αυτοκρατορία- ωστόσο η απάντηση δεν άργησε, με το Βασιλικό Ναυτικό να στέλνει πλοία από τη Βόρεια Θάλασσα στον νότιο Ατλαντικό. Πέντε εβδομάδες μετά, έλαβε χώρα η δεύτερη αναμέτρηση, στα Φόκλαντς, με τη βρετανικοί μοίρα να καταδιώκει και να εμπλέκεται με τη γερμανική. Τα βρετανικά HMS Invincible και HMS Inflexible χτύπησαν βαριά το SMS Scharnhorst, με αποτέλεσμα τη βύθισή του με 860 άνδρες. Το Βασιλικό Ναυτικό στη συνέχεια καταδίωξε τα υπόλοιπα γερμανικά πολεμικά, με τελικό αποτέλεσμα τη βύθιση των περισσότερων εξ αυτών (διέφυγαν μόνο δύο από τα οκτώ συνολικά).
Πέραν του φον Σπέε, σκοτώθηκαν και οι δύο γιοι του, που επέβαιναν στα SMS Gneisenau και SMS Leipzig. Συνολικά, στη ναυμαχία σκοτώθηκαν 2.200 Γερμανοί ναύτες.
Ο επικεφαλής της οικογένειας φον Σπέε χαρακτήρισε «γλυκόπικρο» γεγονός την ανακάλυψη του ναυαγίου. «Μας χαροποιεί η γνώση πως ο τελικός χώρος ανάπαυσης τόσων πολλών βρέθηκε, και μπορεί τώρα να διατηρηθεί, μα παράλληλα θυμόμαστε αυτή την τόσο μεγάλη σπατάλη ζωών» είπε ο Βίλχελμ φον Σπέε. «Ως οικογένεια χάσαμε έναν πατέρα και τους δύο γιους του σε μια ημέρα. Όπως και οι χιλιάδες άλλες οικογένειες που βίωσαν αδιανόητες απώλειες κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τους θυμόμαστε και πρέπει να διασφαλίσουμε πως η θυσία τους δεν έγινε άδικα».
Η ναυμαχία των Φόκλαντς αποτέλεσε σημαντική καμπή του πολέμου, καθώς, ως αποτέλεσμα αυτής, η Μοίρα Ανατολικής Ασίας- η μόνη υπερπόντια ναυτική δύναμη της Γερμανίας- πρακτικά έπαψε να υφίσταται και να αποτελεί απειλή για τα εμπορικά σκάφη.