«Παντού υπάρχει μια ρωγμή, έτσι μπαίνει το φως».
Leonard Cohen, Anthem
Η κοσμοθεωρία της ανατολής, έρχεται πολλές φορές να εμπλουτίσει τη ματιά μας σε ζητήματα που απασχολούν τον άνθρωπο. Θα ήθελα λοιπόν, να αναφερθώ σε μια παλιά ιαπωνική τέχνη και το συμβολισμό της. Ονομάζεται kintsugi και είναι η τέχνη του να ενώνουν τα σπασμένα κομμάτια μιας κούπας ή ενός άλλου πορσελάνινου αντικειμένου συναισθηματικής αξίας με χρυσό ή πλατίνα. Με αυτό τον τρόπο, αντί να κρύβουν τα ραγίσματα, τα τονίζουν ακόμη περισσότερο και τα αναδεικνύουν. Έτσι λοιπόν, δίνουν στο σπασμένο αντικείμενο μία νέα μορφή ζωής και οι ρωγμές γίνονται σημαντικό κομμάτι στην ιστορία του αντικειμένου.
Πώς θα μπορούσαμε να εντάξουμε τη φιλοσοφία αυτή, σε τραυματικές εμπειρίες που μπορεί να έχουμε βιώσει;
Μετά από ένα τραυματικό γεγονός, συνήθως μπαίνουμε σε μία κατάσταση αποσύνδεσης, αποσύνδεσης από το σώμα μας και τα συναισθήματά μας, αποσύνδεσης από τους γύρω μας, ώστε να μπορέσουμε να προστατέψουμε τον εαυτό μας. Η αποσύνδεση αυτή μπορεί να έχει πολλές μορφές, όπως κενά μνήμης, αϋπνίες, flashbacks, χρήση ουσιών και άλλες συμπεριφορές. Η αφήγησή μας είναι πολλές φορές κατακερματισμένη. Πώς θα μπορέσουμε να συνδέσουμε τα σπασμένα μας κομμάτια αφού ακόμη και όταν καταφέρουμε να πούμε την ιστορία μας, το άκουσμά της μοιάζει απειλητικό;
Το τραύμα επηρεάζει τον τρόπο του σχετίζεσθαι, αποδιοργανώνει το άτομο, το οποίο μπορεί να νοιώθει θυμό, εγκατάλειψη, απόρριψη, ντροπή, ταπείνωση.
Το πως θα αντιμετωπίσουμε τα τραύματά μας, εξαρτάται από το ίδιο το τραύμα (την ένταση, τη διάρκεια, το χρόνο που εμφανίστηκε), από την προσωπική μας ιστορία αλλά και από το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο στο οποίο συνέβη. Παράγοντες όπως το υποστηρικτικό δίκτυο συγγενών ή φίλων, το υποστηρικτικό πλαίσιο της πολιτείας (ΜΚΟ, κοινότητες), η οικονομική ισχύς, και η κυρίαρχη κουλτούρα (είναι συμπεριληπτική ή αποκλείει ανθρώπους και τις εμπειρίες τους;) μπορεί να λειτουργήσουν θεραπευτικά.
Η διεργασία με το τραύμα είναι συνεχής, επίπονη αλλά και πολλές φορές λυτρωτική. Ότι προσπαθούμε να αποφύγουμε, έρχεται πιο κοντά. Η ανάμνηση και ο φόβος επανέρχονται. Μία μυρωδιά, ένας ήχος, μια εικόνα, ένα άγγιγμα, μπορεί ξαφνικά να πυροδοτήσουν μνήμες και να ξαναφέρουν το τραύμα στην επιφάνεια, βάζοντας μας με αυτό τον τρόπο σε μία διεργασία μέσα από την οποία καλούμαστε να επεξεργαζόμαστε πολλές φορές το τραύμα μας, κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Όσο πιο πολύ έχουμε δουλέψει με τον εαυτό μας, τόσο πιο γρήγορα αντιλαμβανόμαστε από που προέρχεται όλο αυτό και τι φέρνει, και μας είναι πιο εύκολο να το νοηματοδοτούμε κάθε φορά που έρχεται στην επιφάνεια.
Συναισθήματα απώλειας, λύπης, θυμού, φόβου, μας συνδέουν με πλευρές του εαυτού μας που χάσαμε ή με τις οποίες αποσυνδεθήκαμε για λίγο εξαιτίας του τραύματος. Η ψυχοθεραπεία, δημιουργώντας ένα ασφαλές περιβάλλον μπορεί να βοηθήσει το άτομο να επεξεργαστεί τα τραύματά του και να φωτίσει τα πιο σκοτεινά του σημεία. Μπορεί να βοηθήσει το άτομο, να εντάξει όλες του τις αντιφάσεις, δίνοντας το χώρο και τη φωνή για να εκφραστούν και μετά να τεθούν στη σωστή τους διάσταση. Μπορεί να βοηθήσει κάποιον να φωτίσει και να εντάξει τις ρωγμές του, χωρίς ντροπή ή στίγμα, χωρίς να κρύβει τα σημάδια του. Αλλά και χωρίς να μεταμορφώνεται σε σούπερ ήρωα, υπερ-αναδεικνύοντας τα, με τον κίνδυνο πάλι να χάσει τον εαυτό του μέσα από μια πρόωρη συμφιλίωση χωρίς παραπάνω επεξεργασία.
Δεν είμαστε μόνο τα τραύματά μας. Είναι σημαντικό να σεβόμαστε την ιστορία μας, τον ρυθμό μας, το σώμα μας και τις αισθήσεις του, ώστε να ενώσουμε γερά, με πλατίνα και χρυσό τις ρωγμές μας και να προχωρήσουμε. Να έρθουμε σε επαφή με το εσωτερικό παιδί μέσα μας, με τις βαθύτερες ανάγκες και φόβους του, να ενώσουμε την ιστορία μας και να μην είναι πια το τραύμα κυρίαρχο κομμάτι στη ζωή μας, αλλά να το εντάξουμε και αυτό ως ένα πολύ κομβικό κομμάτι της όλης ιστορίας μας.
Χρειάζεται λοιπόν να εστιάσουμε στο φως που περνά μέσα από τις ρωγμές. Να σεβαστούμε την ευθραυστότητα μας, να αγκαλιάσουμε την ευαλωτότητα και τις πληγές μας και να φροντίσουμε με σεβασμό και πολύ προσοχή το εσωτερικό παιδί μέσα μας.
Με πολύ προσοχή λοιπόν και φροντίδα να ανασυγκροτήσουμε την ταυτότητά μας, η οποία θα εμπεριέχει τα σημάδια μας φροντισμένα πια, με υπερηφάνεια, χωρίς φόβο, χωρίς ντροπή, και τα οποία θα ενώνουν τον εαυτό μας, αντί να τον διασπούν σε πολλά κομμάτια.
Δείτε περισσότερα στο therapist-athens.com/