«Βαθιά ανησυχία για τις αυξανόμενες αξιόπιστες αναφορές για παράτυπες επιστροφές ανδρών, γυναικών και παιδιών στην Τουρκία, αμέσως μετά την άφιξή τους σε ελληνικό έδαφος ή χωρικά ύδατα τους τελευταίους μήνες», εξέφρασε σε ανακοίνωσή της η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.), προκαλώντας την αντίδραση του υπουργείο Μετανάστευσης, που έκανε λόγο για «αναφορές σε εκθέσεις και αναλύσεις που θεωρούνται αξιόπιστες και αφορούν σε δήθεν οργανωμένες επαναπροωθήσεις μεταναστών από την ελληνική πλευρά», προβαίνοντας σε σχετικές επισημάνσεις και καταγγέλλοντας «προσπάθεια διαστρέβλωσης δεδομένων»
Η Ύπατη Αρμοστεία κάνει λόγο για έναν αυξανόμενο αριθμό αναφορών, από τον Μάρτιο του 2020, για φερόμενες άτυπες επιστροφές μέσω θαλάσσης ανθρώπων οι οποίοι, σύμφωνα με δικές τους μαρτυρίες ή τρίτων προσώπων, αποβιβάστηκαν σε ελληνικές ακτές και κατόπιν οδηγήθηκαν πίσω στη θάλασσα. Αλλά και για «αναφορές και μαρτυρίες, που έχει λάβει το Γραφείο, σχετικά με ανθρώπους να εγκαταλείπονται στα ανοιχτά, σε βάρκες οι οποίες συχνά είναι μη αξιόπλοες και υπερπλήρεις, για πολλές ώρες προτού διασωθούν».
Σημειώνει ότι «σέβεται πλήρως το νόμιμο δικαίωμα των κρατών να ελέγχουν τα σύνορά τους και αναγνωρίζει τις προκλήσεις που προκύπτουν από τις μεικτές μεταναστευτικές μετακινήσεις στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ», προσθέτοντας παράλληλα ότι «τα κράτη πρέπει να εγγυώνται και να διασφαλίζουν τα δικαιώματα όσων αναζητούν διεθνή προστασία σύμφωνα με το εθνικό, το Ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο». «Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να εξεταστεί η προσωπική του περίπτωση και να εκτιμηθούν οι ανάγκες του για προστασία» αναφέρει.
«Η διαφύλαξη των συνόρων της Ελλάδας και η προστασία των προσφύγων δεν αποκλείουν το ένα το άλλο. Και τα δύο μπορούν και πρέπει να γίνουν. Δεν πρόκειται για δίλημμα αλλά για μια ισορροπία που πρέπει να επιτευχθεί», τονίζει ο Φιλίπ Λεκλέρκ στην ανακοίνωση.
Η Ύπατη Αρμοστεία έχει, επίσης, καταλήγει η ανακοίνωση, απευθύνει έκκληση για τη λήψη περαιτέρω προληπτικών μέτρων ενάντια σε αυτές τις πρακτικές, για ξεκάθαρους κανόνες όσον αφορά τη διαδικασία που ακολουθείται στα σύνορα και για εσωτερικούς μηχανισμούς ελέγχου, μέσω και της ενδυνάμωσης του ρόλου του Συνηγόρου του Πολίτη.
Η απάντηση του υπουργείου Μετανάστευσης
«Από την πρώτη ημέρα επανασύστασης του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, έχουμε υιοθετήσει και ακολουθούμε μία ισορροπημένη μεταναστευτική πολιτική σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο, αλλάζοντας σταδιακά σελίδα σε ένα από τα πιο σύνθετα ζητήματα που αντιμετωπίζει η χώρα μας την τελευταία 5ετία. Έχουμε σχεδιάσει και υλοποιούμε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική με συγκεκριμένους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους, που καθιερώνουν ένα βιώσιμο πλαίσιο συμβίωσης με πολλαπλά οφέλη για όλους τους εμπλεκόμενους» αναφέρεται στη σχετικη΄ανακοίνωση του υπουργείου.
«Σωστά αναφέρεται ότι η προστασία των συνόρων της χώρας μας δεν συνεπάγεται ολιγωρία στα θέματα προστασίας των αιτούντων άσυλων, ούτε υπερισχύει κάθε αρχής ανθρωπισμού και υποστήριξης όσων βρίσκονται σε ανάγκη. Η Ελλάδα είναι μία σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα που υποδέχεται τους πρόσφυγες που πραγματικά έχουν ανάγκη, τους παρέχει τη βοήθεια που χρειάζονται και την υποστήριξη ώστε να ενταχθούν στην κοινωνία και να μπορέσουν να λειτουργήσουν αυτόνομα και ανεξάρτητα.Ωστόσο, η παράνομη μετανάστευση αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά και ευαίσθητα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε, ως ελληνικό κράτος και ως ελληνική κοινωνία την τελευταία 5ετία αλλά και ως χώρα – πύλη εισόδου για την Ευρωπαϊκή Ένωση».
«Κατ’ επέκταση η μείωση των ροών προς τη χώρα μας αποτελεί μια ξεκάθαρη προτεραιότητα της μεταναστευτικής πολιτικής μας για να μπορέσουμε να ελέγξουμε και να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την κατάσταση και εργαζόμαστε συστηματικά, καθημερινά, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία, για τον στόχο αυτό, με απόλυτη διαφάνεια όμως και σεβόμενοι απόλυτα το Διεθνές Δίκαιο. Στο πλαίσιο αυτό, προφανώς προχωρούμε σε αποχωρήσεις, δίνοντας έμφαση στις επιστροφές, εθελοντικές ή μη, όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια η χώρα μας έχει σχέδιο, πλάνο αλλά και προχωρά σε δράσεις όπου και όποτε απαιτείται, σύμφωνα πάντα με όσα προβλέπονται από τις Διεθνείς διατάξεις».
«Παρατηρούμε ωστόσο τελευταία μια συστηματική προσπάθεια διαστρέβλωσης των δεδομένων για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων στόχων και γι’ αυτό απαιτείται μεγαλύτερη προσοχή στην αξιολόγηση των δεδομένων αυτών ως αληθών και αξιόπιστων.Ως χώρα κατανοούμε και αναγνωρίζουμε απόλυτα την τεράστια ευθύνη που φέρουμε για την αντιμετώπιση ενός ζητήματος που επηρεάζει εκατομμύρια ζωές και για το λόγο αυτό λειτουργούμε με υπευθυνότητα, διαφάνεια, ανθρωπιά και φροντίδα για όσους έχουν ανάγκη, επιδιώκοντας πάντα την ειλικρινή και διαφανή συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων και αρχών».