Δημοσιονομικά το 2020 έκανε ποδαρικό με το αριστερό αφού η εκτέλεση του προϋπολογισμού μετά από αρκετούς μήνες, προκάλεσε και πάλι ανησυχία για την πορεία επίτευξης των στόχων. Μπορεί η αιτία των «αρρυθμιών» που εμφάνισε ο προϋπολογισμός να είναι λογιστικού τύπου, ωστόσο έφερε τον πρώτο σοβαρό πονοκέφαλο στο υπουργείο Οικονομικών.
Ο λόγος είναι περισσότερο ψυχολογικός και λιγότερο πρακτικός. Πρόθεση του υπουργείου είναι σε αυτό τον ανηφορικό δρόμο που έχει μπροστά τους επόμενους μήνες, να μην δώσει αφορμές στους εταίρους προκειμένου να εκφράσουν αμφιβολίες σχετικά με την πορεία ανάκαμψης της Ελληνικής Οικονομίας. Η αλήθεια είναι ότι τα πρόσφατα στοιχεία υστέρησης στα έσοδα και υπέρβασης στις δαπάνες για το πρώτο μήνα του έτους, δεν ήταν καλό σημάδι.
Στο υπουργείο Οικονομικών γνωρίζουν ότι οι εξηγήσεις, αλλά και η εκτίμηση σχετικά με την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού θα αλλάξουν τις εντυπώσεις. Παρόλα αυτά σε μια περίοδο που αναζητούν επιπλέον δημοσιονομικό χώρο για να εφαρμόσουν μειώσεις φόρων και εισφορών, οι αποκλίσεις από τους στόχους δεν βοηθούν την προσπάθεια.
Δημοσιονομικό περιθώριο
Είναι χαρακτηριστικό ότι η κυβέρνηση επιχειρεί το τελευταίο διάστημα να προχωρήσει σε μια αντεπίθεση θετικών ειδήσεων προκειμένου να δημιουργήσει θετικό κλίμα στην αγορά, αλλά και εμπιστοσύνη σε επενδυτές και Θεσμούς. Στο οικονομικό επιτελείο γνωρίζουν ότι η υλοποίηση των δεσμεύσεων για μείωση φόρων και εισφορών περνά από τη θετική γνώμη των Θεσμών.
Κυρίως περνά από τις θετικές αποφάσεις των εταίρων σχετικά με τη χρήση των κερδών των Ελληνικών ομολόγων που έχουν στην κατοχή τους οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης (ANFAs και SMPs). Άλλωστε, μετά την έμμεση, αλλά σαφή άρνηση των Θεσμών να συζητήσουν τη μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2021, η εξεύρεση επιπλέον δημοσιονομικού χώρου περνά αποκλειστικά από την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας.
Η αναδίπλωση της Κομισιόν αναφορικά με τη αναπτυξιακή δυναμική της χώρας αποτελεί ένα θετικό σημάδι, αλλά δεν είναι αρκετό. Μπορεί δηλαδή να είναι θετικό στοιχείο το γεγονός ότι προχώρησε σε βελτίωση των εκτιμήσεων της για την ανάπτυξη βλέποντας ρυθμό 2,5% του ΑΕΠ, ωστόσο αυτό δεν είναι αρκετό προκειμένου να δημιουργηθεί ο απαραίτητος επιπλέον δημοσιονομικός χώρος.
Διαφορετική προσέγγιση
Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν ξεκινήσει το σχεδιασμό του νέου προϋπολογισμού με τη λογική της αξιοποίησης των διαθέσιμων κονδυλίων σε αναπτυξιακές δαπάνες και όχι απλά στη δημιουργία υπερπλεονασμάτων που θα διατεθούν στη συνέχεια σε επιδοματικές δράσεις. Το στοίχημα είναι ιδιαίτερα δύσκολο και η έκβαση του θα κρίνει την τύχη των κυβερνητικών δεσμεύσεων για τη μείωση μιας σειράς από φόρους, όπως είναι το τέλος επιτηδεύματος, η εισφορά αλληλεγγύης, η μείωση του ΕΝΦΙΑ κ.α
Στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι έως το τέλος της άνοιξης θα υπάρχουν όλα τα στοιχεία προκειμένου να ληφθούν οι αποφάσεις. Στα επόμενα Eurogroup ο υπουργός Οικονομικών θα συνεχίσει να παρουσιάζει τα σημεία προόδου της Ελληνικής Οικονομίας και ταυτόχρονα να ξεδιπλώνει το κυβερνητικό σχέδιο. Κρίσιμο χρονικό σημείο θεωρείται το Eurogroup του Ιουνίου, καθώς τότε θα ληφθούν οι αποφάσεις για τη χρήση των κερδών από τα ομόλογα.
Έως τότε στο υπουργείο Οικονομικών θα περιμένουν τον Απρίλιο ώστε να ανακοινωθούν τα οριστικά στοιχεία σχετικά με το πλεόνασμά και την ανάπτυξη του 2019, γεγονός που θα συγκεκριμενοποιήσει τα περιθώρια ελιγμών που θα έχουν στην κυβέρνηση.