Αφιερωμένη στον σπουδαίο Γάλλο ζωγράφο, Ανρί Ματίς, είναι η νέα έκθεση που εγκαινιάζεται στις 4 Απριλίου, στο Musée d’Art Moderne στο Παρίσι. Η έκθεση με τίτλο «Matisse et Marguerite. Le regard d’un père» θέτει στο επίκεντρο την ξεχασμένη ιστορία της εξώγαμης κόρης του, Marguerite.
Μπορεί το πρόσωπο της να είναι οικείο στους περισσότερους ιστορικούς τέχνης, όμως για την πλειοψηφία του κοινού παραμένει άγνωστο, όπως και η γεμάτη περιπέτειες ζωή της.
Η έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 110 έργα του σπουδαίου ζωγράφου. Ζωγραφιές, σχέδια, πίνακες, χαρακτικά, γλυπτά και κεραμικά, όλα με κεντρικό θέμα την κόρη του, ενώ πολλά από αυτά πρόκειται να εκτεθούν για πρώτη φορά.
Μεταξύ αυτών και το πορτρέτο που απεικονίζει την Marguerite καθισμένη σε μία κίτρινη καρέκλα αγκαλιά με μια μαύρη γάτα, το οποίο θεωρείται και από τα πιο δημοφιλή του καλλιτέχνη.
«Νομίζουμε ότι ξέρουμε τα πάντα για τον Ματίς, αλλά εδώ έχουμε μια εικόνα του που είναι εντελώς άγνωστη στο κοινό», δήλωσε η Charlotte Barat-Mabille, μία εκ των επιμελητών της έκθεσης.
Στην έκθεση περιλαμβάνονται επίσης και πέντε έργα της κόρης του Ματίς αλλά και αποσπάσματα από την αλληλογραφία τους την περίοδο που εκείνη ζούσε στο Παρίσι και ο ζωγράφος στην Νίκαια.
Οι σταθμοί ζωής του μεγάλου καλλιτέχνη
Ο Ανρί Ματίς γεννήθηκε στην Βόρεια Γαλλία το 1869 από πλούσιο έμπορο πατέρα. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι κι ενώ εργαζόταν ως δικαστικός διαχειριστής σε ηλικία είκοσι ετών, έμεινε καθηλωμένος στο κρεβάτι μετά από κρίση σκωληκοειδίτιδας. Για να καταπολεμήσει την πλήξη, η μητέρα του του αγόρασε είδη ζωγραφικής και έτσι ανακάλυψε αυτό που ο ίδιος αποκάλεσε «ένα είδος παραδείσου» στην τέχνη, προς μεγάλη απογοήτευση του πατέρα του.
Στη συνέχεια, σπούδασε εικαστικά στην Ακαδημία Ζυλιάν με καθηγητή τον Γκυστάβ Μορό και επηρεάστηκε έντονα από τους Βαν Γκογκ και Σεζάν.
Το όνομα του έμεινε ανεξίτηλο στην ιστορία της μοντέρνας τέχνης με την ιδιαίτερη χρωματική του παλέτα και τα εκκεντρικά του σχέδια, ακόμη και μετά τον θάνατο του το 1954.
Η κόρη του καλλιτέχνη γεννήθηκε το 1894, όταν ο Ματίς διατηρούσε ερωτική σχέση με ένα από τα μοντέλα του, την Caroline Joblau, κατά την διάρκεια των σπουδών του στο Παρίσι. Όταν το ζευγάρι χώρισε, ο ζωγράφος αναγνώρισε το παιδί, πράγμα ασυνήθιστο για την εποχή.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, όταν παντρεύτηκε την Amélie Noellie Parayre, έφερε τη Marguerite να ζήσει με τη νέα του οικογένεια, που μεγάλωσε μαζί με τους δύο ετεροθαλείς αδελφούς της, τον Jean και τον Pierre.
Η εύθραυστη υγεία της Marguerite και η σχέση με τον πατέρα της
Στην ηλικία των έξι ετών, η Marguerite προσβλήθηκε από διφθερίτιδα και υποβλήθηκε σε επείγουσα τραχειοτομία, γεγονός που την ανάγκασε να διακόψει την σχολική της φοίτηση για τα επόμενα είκοσι χρόνια και να παραμείνει περιορισμένη στο σπίτι, περνώντας ατελείωτες ώρες με τον πατέρα της στο εργαστήριό του.
Τα περισσότερα έργα του Ματίς την απεικονίζουν να φορά φουλάρια ή μπλούζες ζιβάγκο, ώστε να κρύβεται το σημάδι στον λαιμό της.
Οι πίνακες και τα σχέδια του ζωγράφου με την κόρη του πολλαπλασιάστηκαν κατά τη διάρκεια του Α′ Παγκοσμίου Πολέμου και απεικονίζουν πλέον μια κομψή νεαρή γυναίκα, ιδιαίτερα ντυμένη φορώντας περίτεχνα καπέλα.
Το 1920, η 26χρονη Marguerite υποβάλλεται σε μία τελευταία επώδυνη επέμβαση για την αποκατάσταση της ουλής στον λαιμό της και από εκείνο το σημείο κι έπειτα, ο πατέρας της τη ζωγραφίζει χωρίς κάποιο αξεσουάρ.
Τρία χρόνια αργότερα, η Marguerite παντρεύεται τον συγγραφέα και κριτικό τέχνης Georges Duthuit. Αν και είχε ασχοληθεί με τη ζωγραφική και είχε συμμετοχή σε ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής, το 1925 σταμάτησε να παράγει δικό της έργο και έγινε βοηθός του πατέρα της.
«Ως κόρη του Ματίς, μεγάλωσε με τη ζωγραφική και ήταν φυσικό γι′ αυτήν. Ωστόσο, το να είσαι κόρη του Mατίς δεν ήταν εύκολο, και παρόλο που είχε φυσικό ταλέντο και καλό μάτι, την εγκατέλειψε», δήλωσε η Barat-Mabille.
Το 1935, ενώ ήταν σε διάσταση με τον Duthuit και ζούσε στο Παρίσι με τον μικρό γιο τους, Claude, η Marguerite ξεκίνησε μία καριέρα ως σχεδιάστρια μόδας στέλνοντας μία συλλογή με σχέδια της στο Λονδίνο, η οποία τελικά δεν γνώρισε επιτυχία.
Κατά τη διάρκεια του B΄ Παγκόσμιου Πολέμου, η ίδια και η μητριά της συμμετείχαν ενεργά στη γαλλική Αντίσταση.
Το 1945, η Marguerite συνελήφθη από τη Γκεστάπο στην πόλη της Ρεν και υπέστη τρομερά βασανιστήρια. Μετά από αρκετούς μήνες στη φυλακή, κατάφερε να ξεφύγει όταν οι Σύμμαχοι βομβάρδισαν το τρένο με το οποίο μεταφερόταν σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Τα τελευταία πορτρέτα της Marguerite που φιλοτέχνησε ο Mατίς χρονολογούνται από το 1945 και αντανακλούν την ανησυχία του για τον κίνδυνο και τα δεινά που υπέστη η κόρη του κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Η Marguerite Duthuit Matisse πέθανε στο Παρίσι το 1982, σε ηλικία 87 ετών.
«Η έκθεση αυτή μας επιτρέπει να δούμε μια πιο προσωπική πλευρά του. Εδώ βλέπουμε τον Ματίς ως οικογενειάρχη και πατέρα», πρόσθεσε η Barat-Mabille.
Με πληροφορίες από The Guardian, artnet