Επιστήμονες ανακάλυψαν ένα απέραντο, κρυμμένο τοπίο λόφων και κοιλάδων που σκαλίστηκαν από αρχαίους ποταμούς που παρέμενε «παγωμένο στο χρόνο» κάτω από τον πάγο της Ανταρκτικής για εκατομμύρια χρόνια.
Αυτό το τοπίο, το οποίο είναι μεγαλύτερο από το Βέλγιο, έχει παραμείνει ανέγγιχτο για πιθανώς περισσότερα από 34 εκατομμύρια χρόνια, αλλά η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να απειλήσει να το εκθέσει, προειδοποίησαν Βρετανοί και Αμερικανοί ερευνητές, αναφέρει ο Guardian.
«Είναι ένα ανεξερεύνητο τοπίο: κανείς δεν το έχει δει ποτέ», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Stewart Jamieson, παγετωνολόγος στο Πανεπιστήμιο Durham στο Ηνωμένο Βασίλειο και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Η περιοχή, που εκτείνεται σε 32.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, κάποτε φιλοξενούσε δέντρα, δάση και πιθανώς ζώα.
Αλλά μετά ήρθε ο πάγος και ήταν «παγωμένο στο χρόνο», είπε ο Jamieson.
«Το ενδιαφέρον είναι ότι κρύβεται εκεί σε κοινή θέα», πρόσθεσε ο Jamieson, σημειώνοντας ότι οι ερευνητές δεν χρησιμοποίησαν νέα δεδομένα, απλώς μια νέα προσέγγιση.
Η γη κάτω από το στρώμα πάγου της Ανατολικής Ανταρκτικής είναι λιγότερο γνωστή και από την επιφάνεια του Άρη, είπε ο Jamieson.
Σύμφωνα με τους ερευνητές ένας τρόπος για να ξεκλειδώσουν τα μυστήριά του θα ήταν να τρυπήσουν τον πάγο και να πάρουν ένα δείγμα πυρήνα από τα ιζήματα που βρίσκονται από κάτω. Αυτό θα μπορούσε να εξασφαλίσει στοιχεία που αποκαλύπτουν την αρχαία χλωρίδα και πανίδα, όπως έγινε με δείγματα που ελήφθησαν στη Γροιλανδία και χρονολογούνται πριν από 2 εκατομμύρια χρόνια.
Η νέα μελέτη χρησιμοποίησε δορυφορικές παρατηρήσεις της επιφάνειας του πάγου, η οποία σε ορισμένα σημεία ακολουθούσε το περίγραμμα του θαμμένου τοπίου, και δεδομένα ραντάρ διείσδυσης πάγου από αεροπλάνο που πετούσε πάνω από την περιοχή.
Αλλά για να γίνει κάτι τέτοιο σε ολόκληρη την ήπειρο - η Ανταρκτική είναι μεγαλύτερη από την Ευρώπη - θα αποτελούσε μια τεράστια πρόκληση.
Έτσι, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν υπάρχουσες δορυφορικές εικόνες της επιφάνειας για να «εντοπίσουν τις κοιλάδες και τις κορυφογραμμές» , δήλωσε ο Jamieson.
Οι ερευνητές είχαν βρει στο παρελθόν μια λίμνη μεγέθους πόλης κάτω από τον πάγο της Ανταρκτικής και η ομάδα πιστεύει ότι υπάρχουν και άλλα αρχαία τοπία που ακόμη δεν έχουν ανακαλυφθεί.
Οι συγγραφείς της μελέτης είπαν ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να αποτελέσει απειλή για το τοπίο που ανακαλύφθηκε πρόσφατα.
Η Ανταρκτική ήταν κάποτε μέρος της υπερήπειρου Γκοντβάνα που περιλάμβανε επίσης τη σημερινή Αφρική, τη Νότια Αμερική, την Αυστραλία, την Ινδική υποήπειρο και την Αραβική Χερσόνησο, αλλά τελικά αποσπάστηκε και απομονώθηκε στο πλαίσιο μιας γεωλογικής διαδικασίας που ονομάζεται τεκτονική των πλακών.
Ο Jamiesonδήλωσε ότι οι ερευνητές πιστεύουν ότι όταν το κλίμα της Ανταρκτικής ήταν θερμότερο, τα ποτάμια διέσχιζαν το νεοεντοπισμένο τοπίο προς μια ηπειρωτική ακτογραμμή που δημιουργήθηκε καθώς αποσπάστηκαν οι άλλες χερσαίες μάζες. Όταν το κλίμα ψύχθηκε, είπε ο Jamieson, σχηματίστηκαν κάποιοι μικροί παγετώνες σε λόφους δίπλα στους ποταμούς, με τις κοιλάδες να βαθαίνουν εν μέσω παγετώδους διάβρωσης.
«Στη συνέχεια, το κλίμα ψύχθηκε πιο σημαντικά και αναπτύχθηκε ένα στρώμα πάγου που κάλυψε ολόκληρη την ήπειρο, καταπνίγοντας τους παγετώνες που υπήρχαν προηγουμένως. Όταν συνέβη αυτή η αύξηση των πάγων, οι συνθήκες μεταξύ της βάσης του πάγου και του τοπίου άλλαξαν και έγιναν πολύ ψυχρές – και με αυτόν τον τρόπο δεν ήταν πλέον σε θέση να διαβρώσει το τοπίο μας. Αντιθέτως, το τοπίο διατηρήθηκε, πιθανότατα για 34 εκατομμύρια χρόνια», πρόσθεσε ο Jamieson.