Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένας πελώριο μέρος του κόσμου που είναι απαλλαγμένο από τον κορoνοϊό, όπου οι άνθρωποι μπορούν να αλληλεπιδρούν χωρίς μάσκες και παρακολουθούν την πανδημία που εκτυλίσσεται από χιλιάδες μίλια μακριά.
Αυτό το μέρος είναι η Ανταρκτική, η μόνη ήπειρος χωρίς COVID-19. Τώρα, καθώς σχεδόν 1.000 επιστήμονες και άλλοι που ξεχειμώνιασαν στον πάγο βλέπουν τον ήλιο για πρώτη φορά μετά από εβδομάδες ή και μήνες, ξεκινάει μια παγκόσμια προσπάθεια ώστε να διασφαλιστεί ότι οι εισερχόμενοι συνάδελφοί τους δεν θα φέρουν τον ιό μαζί τους.
Από τον Ερευνητικό Σταθμό Rothera του Ηνωμένου Βασιλείου στη χερσόνησο της Ανταρκτικής, ο ερευνητής Ρομπ Τέιλορ περιγράφει στο Associated Press πώς είναι η ζωή στην «ασφαλή μικρή μας φούσκα».
Στις μέρες πριν από τον κορανοϊό, η μακροχρόνια απομόνωση, η αυτάρκεια και η ψυχολογική πίεση ήταν η κανονικότητα για τις ομάδες ανθρώπων που ζουν στην Ανταρκτική, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος έβλεπε τη ζωή τους ως συναρπαστικά ακραία.
Πώς άλλαξαν οι καιροί, όμως.
«Σε γενικές γραμμές, οι ελευθερίες που απολαμβάνουμε είναι πιο εκτεταμένες από εκείνες που υπήρχαν στο Ηνωμένο Βασίλειο στο αποκορύφωμα του lockdown», λέει ο Τέιλορ, ο οποίος έφτασε εκεί τον Οκτώβριο και δεν βίωσε καθόλου την πανδημία. «Μπορούμε να κάνουμε σκι, να κοινωνικοποιηθούμε κανονικά, να τρέχουμε, να χρησιμοποιούμε το γυμναστήριο, όλα σε λογικά πλαίσια».
Οπως οι ομάδες σε όλη την Ανταρκτική, συμπεριλαμβανομένου του Νότιου Πόλου, ο Τέιλορ και οι 26 συνάδελφοί του πρέπει να είναι ικανοί σε κάθε είδους εργασίες σε ένα απομακρυσμένο, κοινόχρηστο περιβάλλον με ελάχιστα περιθώρια για λάθη. Αναλαμβάνουν διαδοχικά το μαγείρεμα, κάνουν καιρικές μελέτες και έρευνες αλλά και «πολύ ράψιμο», λέει ο ίδιος.
Η πρόσβαση που έχουν στο διαδίκτυο σημαίνει ότι έχουν παρακολουθήσει αναλυτικά τι συμβαίνει στον υπόλοιπο πλανήτη, που έχει περικυκλωθεί από την πανδημία. Μέχρι φέτος, οι συνομιλίες με τους εισερχόμενους συναδέλφους τους επικεντρώνονταν στην προετοιμασία των νεοφερμένων. Τώρα οι συμβουλές πηγαίνουν αμφίδρομα.
«Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν πολλά που μπορούν να μας πουν για να μας βοηθήσουν να προσαρμοστούμε στη νέα κανονικότητα των πραγμάτων», επισημαίνει ο Τέιλορ. «Δεν είχαμε κάνει καμία πρακτική στην κοινωνική αποστασιοποίηση έως τώρα», προσθέτει.
«Νομίζω ότι υπάρχει αποσυσχέτιση», λέει από την πλευρά του ο Ρόρι Ο’κόνορ, γιατρός στην Ανταρκτική, βλέποντας την πανδημία από απόσταση. «Το καταλαβαίνουμε εγκεφαλικά, αλλά δεν νομίζω ότι έχουμε συνυπολογίσει πλήρως τη συναισθηματική αναταραχή που πρέπει να προκαλεί αυτή η κατάσταση».
Η οικογένειά του είναι στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά τα μέλη της δεν θα αντάλλαζαν τις θέσεις τους με τη δική του. «Δεν καταλαβαίνουν γιατί ήρθα εδώ», αστειεύεται. «Μήνες σκοταδιού. Κολλημένος μέσα με μια μικρή ομάδα ανθρώπων. Πού είναι η χαρά σε αυτό;» διερωτάται ρητορικά.
Τις επόμενες ημέρες θα είναι επιτέλους σε θέση να υποβληθούν σε τεστ για κορονοϊό, μόλις οι συνάδελφοί τους αρχίζουν να καταφθάνουν με καθυστέρηση εβδομάδων εξαιτίας μιας τεράστιας χιονόπτωσης που κάλυψε τα πάντα σε ύψος έξι μέτρων.
Οποιοδήποτε κρούσμα του ιού θα προκαλέσει ένα «κόκκινο συναγερμό», είπε, με τις δραστηριότητες να περιορίζονται στις απολύτως απαραίτητες - στην παροχή θέρμανσης, νερού, ρεύματος και τροφής.
Ενώ η νόσος COVID-19 έχει προκαλέσει αναταραχές σε διάφορους διπλωματικούς δεσμούς, οι 30 χώρες που απαρτίζουν το Συμβούλιο Διευθυντών των Εθνικών Προγραμμάτων της Ανταρκτικής συνεργάστηκαν από νωρίς για να κρατήσουν τον ιό μακριά από την ήπειρο. Αξιωματούχοι κάνουν λόγο για μια μοναδική ομαδική συνεργασία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, της Κίνας, της Ρωσίας και άλλων.
Καθώς ο τρομοκρατημένος πλανήτης οδηγήθηκε σε καθολικό lockdown τον Μάρτιο, οι ομάδες της Ανταρκτικής συμφώνησαν ότι η πανδημία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μεγάλη καταστροφή. Με τους ισχυρότερους ανέμους και τις πιο παγωμένες θερμοκρασίες στον κόσμο, η ήπειρος που έχει περίπου το μέγεθος των Ηνωμένων Πολιτειών και του Μεξικού είναι ήδη επικίνδυνη για τους εργαζόμενους εκεί.
Δεδομένου ότι η Ανταρκτική μπορεί να προσεγγισθεί μόνο μέσω λίγων αεροπορικών πτήσεων ή μέσω πλοίου, «η προσπάθεια αποτροπής του ιού από την είσοδο στην ήπειρο έπρεπε αναγκαστικά να ξεκινήσει άμεσα και συντονισμένα.
Για το λόγο αυτό απαγορεύτηκαν οι επαφές με τουρίστες και η αποβίβαση κρουαζιερόπλοιων.Και για τις ομάδες της Ανταρκτικής που βρίσκονται η μια κοντά στην άλλη, οι αμοιβαίες επισκέψεις και οι κοινωνικές εκδηλώσεις μεταξύ σταθμών/εγκαταστάσεων έπρεπε να σταματήσουν.
Εξάλλου, οι εργαζόμενοι στην Ανταρκτική έχουν από καιρό εκπαιδευτεί στο πλύσιμο των χεριών και στο «πρωτόκολλο του φτερνίσματος».
Σε αυτές τις βιαστικές εβδομάδες των τελευταίων πτήσεων πριν το καθολικό lockdown, οι ΗΠΑ ευτυχώς αύξησαν τα ιατρικά και άλλα εφόδια για το χειμώνα και μετά, περιγράφει η Στέφανι Σορτ, επικεφαλής των logistics για το πρόγραμμα των ΗΠΑ στην Ανταρκτική.
Οι βάσεις της Ανταρκτικής περιήλθαν σύντομα σε μήνες απομόνωσης που είναι γνωστοί ως... χειμώνας. Τώρα, με την εμφάνιση της άνοιξης, ξεκίνησε το επόμενο μεγάλο στοίχημα: η άφιξη καινούριων εργαζομένων εν μέσω καλοκαιρινής περιόδου και η αποτροπή εισόδου του ιού στην απομονωμένη ήπειρο.
Το προσωπικό που στέλνουν οι χώρες είναι αισθητά περιορισμένο ενώ όλοι τους μπαίονουν σε υποχρεωτική καραντίνα πριν ξεκινήσουν το μακρινό ταξίδι τους.
Ορισμένα προγράμματα, μάλιστα, αναβάλλουν τις επιχειρήσεις τους στην Ανταρκτική για το επόμενο έτος ή ακόμη και το 2022.