Η πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου της Πολωνίας Μαλγκορζάτα Γκέρσντορφ πήγε σήμερα, Τετάρτη κανονικά στο δικαστήριο αψηφώντας τον νόμο που την αναγκάζει να παραιτηθεί από τη θέση αυτή.
«Η παρουσία μου εδώ δεν έχει σχέση με την πολιτική, είμαι εδώ για να προστατεύσω το κράτος δικαίου», δήλωσε η Γκέρσντορφ στην είσοδο του κτιρίου του Ανώτατου Δικαστηρίου, όπου ήταν περιστοιχισμένη από υποστηρικτές της και βουλευτές της αντιπολίτευσης.
Από χθες, Τρίτη η πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου έχει περάσει σε ανοικτή αντιπαράθεση με την κυβέρνηση της Πολωνίας, αρνούμενη να συνταξιοδοτηθεί όπως προβλέπει η μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος που έχει περάσει το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS).
Ο νέος νόμος προβλέπει πως η θητεία ενός τρίτου των δικαστών (27 σε σύνολο 72) του Ανώτατου Δικαστηρίου, ηλικίας άνω των 65 ετών, έληξε χθες Τρίτη.
Η Γκέρσντορφ έχει καταγγείλει ότι ο νόμος αυτός είναι αντισυνταγματικός και δεν μπορεί να εφαρμοστεί, ενώ επικριτές της πολωνικής κυβέρνησης επισημαίνουν ότι εντάσσεται στις προσπάθειές της να θέσει υπό τον έλεγχό της το δικαστικό σύστημα.
Παράλληλα κορυφώνεται και η κρίση στις σχέσεις της Βαρσοβίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με αφορμή αυτή την αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση.
Η πολωνική κυβέρνηση δεν δείχνει να έχει καμία πρόθεση να υποχωρήσει, μολονότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε την Δευτέρα μια νέα «διαδικασία επί παραβάσει» σε βάρος της, με σκοπό να προστατευθεί η ανεξαρτησία του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Η Επιτροπή εκτιμά πως η νέα νομοθεσία «υπονομεύει την αρχή της δικαστικής ανεξαρτησίας, κυρίως τη μονιμότητα των δικαστών» και άρα πως η Πολωνία δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις ευρωπαϊκές συνθήκες, εξηγεί σε μια ανακοίνωση.
Η Γκέρσντορφ συναντήθηκε χθες με τον πρόεδρο της Πολωνίας Αντρέι Ντούντα, ο οποίος όμως δεν της παρέδωσε ένα έγγραφο με το οποίο θα την ενημέρωνε επισήμως για τη συνταξιοδότησή της. Αντίθετα το έκανε εμμέσως ανακοινώνοντάς της ότι ένας δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου, ο Γιόζεφ Ιβούλσκι, θα αναλάβει τα καθήκοντά της μέχρις ότου εκλεγεί ο επίσημος αντικαταστάτης της.
Η αντιπαράθεση συνεχίστηκε με την Γκέλσντορφ να ανακοινώνει ότι διόρισε τον ίδιο δικαστή ως αντικαταστάτη της «στη διάρκεια της απουσίας της», καθώς διευκρίνισε στη συνέχεια ότι σκοπεύει να πάρει άδεια.
Κάνοντας χιούμορ είπε στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή της με τον Ντούντα ότι συμφώνησαν σε ένα μόνο σημείο, ότι ο Ιβούλσκι «είναι καλός δικαστής».
Ομάδες της αντιπολίτευσης έχουν καλέσει τους κατοίκους της Βαρσοβίας να συγκεντρωθούν σήμερα το πρωί μπροστά από το Ανώτατο Δικαστήριο για να στηρίξουν τους δικαστές.
Χθες Τρίτη το βράδυ ήδη τέσσερις με πέντε χιλιάδες διαδηλωτές είχαν συγκεντρωθεί μπροστά από το κτίριο του Ανώτατου Δικαστηρίου για να δηλώσουν τη στήριξή τους στην Γκέλσντορφ.
Πυρά της κυβέρνησης κατά των Βρυξελλών
Όταν εκείνη βγήκε για να τους ευχαριστήσει τους είπε ότι θα παραμείνει στη θέση της «ως το 2020», οπότε τελειώνει η εξαετής θητεία της η διάρκεια της οποίας ορίζεται από το Σύνταγμα, και οι παριστάμενοι ξέσπασαν σε χειροκροτήματα.
Ο πρόεδρος του PiS Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, που θεωρείται αυτός που ουσιαστικά λαμβάνει παρασκηνιακά τις αποφάσεις εκτίμησε χθες σε συνέντευξη του ότι τελικά η εξέγερση των δικαστών «μακροπρόθεσμα θα καταλήξει με την καταστροφική τους ήττα».
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν το δικαίωμα να διαμορφώνουν το δικαστικό τους σύστημα βάσει των δικών τους παραδόσεων, δήλωσε σήμερα ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σήμερα.
Ο Μοραβιέτσκι έκανε τις δηλώσεις αυτές μία ημέρα αφού η κυβέρνησή του ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει την εφαρμογή της νομοθεσίας που προβλέπει τη συνταξιοδότηση των δικαστών του Ανώτατου Δικαστηρίου που είναι άνω των 67 ετών στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης ολόκληρου του δικαστικού συστήματος της Πολωνίας.
«Ο σεβασμός στις εθνικές ταυτότητες αποτελεί μέρος της εμπιστοσύνης που πρέπει να χτίσουμε στην ΕΕ», τόνισε ο Μοραβιέτσκι.
«Η ενότητα στη διαφορετικότητα, αυτό είναι το σύνθημα της δικής μας ΕΕ και δεν είναι ένα κενό σύνθημα», υπογράμμισε για να καταλήξει: «Κάθε χώρα έχει το δικαίωμα να διαμορφώνει το δικαστικό της σύστημα βάσει των δικών της παραδόσεων».
Ο Πολωνός πρωθυπουργός σημείωσε εξάλλου ότι η χώρα του «έχει βαθιές ρίζες στον κοινοβουλευτισμό και το κράτος δικαίου».
Στη διάρκεια της ομιλίας του Μοραβιέτσκι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάποιοι ευρωβουλευτές σήκωσαν μαύρα πανό που είχαν γραμμένα πάνω τους τις λέξεις «κράτος δικαίου».
(Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ)