Από την κλιματική αλλαγή μέχρι την απώλεια ειδών και τη ρύπανση, οι άνθρωποι έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στη Γη με τέτοια δύναμη και μονιμότητα από τα μέσα του 20ου αιώνα, που μια ειδική ομάδα επιστημόνων λέει ότι μια νέα γεωλογική εποχή ξεκίνησε τότε.
Ονομάζεται Ανθρωπόκαινος Εποχή - προέρχεται από τις λέξεις για «άνθρωπος» και «καινός= νέος» - και ξεκίνησε κάπου μεταξύ 1950 και 1954, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Ενώ υπάρχουν στοιχεία σε όλο τον κόσμο που καταγράφουν τον αντίκτυπο της καύσης ορυκτών καυσίμων, της χρήσης πυρηνικών όπλων και της απόρριψης λιπασμάτων και πλαστικών στη στεριά και στα ύδατα, οι επιστήμονες προτείνουν μια μικρή αλλά βαθιά λίμνη έξω από το Τορόντο του Καναδά - τη λίμνη Κρόφορντ - για να τοποθετήσουν την ιστορική αφετηρία μιας νέας εποχής.
«Είναι πολύ ξεκάθαρο ότι η κλίμακα της αλλαγής έχει ενισχυθεί απίστευτα και αυτό πρέπει να αποτελεί ανθρώπινο αντίκτυπο», δήλωσε ο γεωλόγος του Πανεπιστημίου του Λέστερ, Κόλιν Γουότερς, ο οποίος προήδρευσε της Ομάδας Εργασίας Anthropocene.
Το γεγονός αυτό τοποθετεί τη δύναμη των ανθρώπων σε μια κάπως παρόμοια κατηγορία με τον μετεωρίτη που συνετρίβη στη Γη πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, σκοτώνοντας δεινόσαυρους και ξεκινώντας την Καινοζωική Εποχή, ή όπως είναι γνωστή, την εποχή των θηλαστικών. Αλλά όχι αρκετά. Ενώ αυτός ο μετεωρίτης ξεκίνησε ένα εντελώς νέο κεφάλαιο, η ομάδα εργασίας προτείνει ότι οι άνθρωποι ξεκίνησαν μόνο μια νέα εποχή, η οποία αποτελεί μια πολύ μικρότερη γεωλογική χρονική περίοδο.
Μια λίμνη ως αφετηρία της νέας εποχής
Η ομάδα στοχεύει να καθορίσει μια συγκεκριμένη ημερομηνία έναρξης της Ανθρωπόκαινου μετρώντας τα επίπεδα πλουτωνίου στον πυθμένα της λίμνης Κρόφορντ, στον Καναδά.
Η ιδέα της Ανθρωπόκαινου προτάθηκε σε ένα επιστημονικό συνέδριο πριν από περισσότερα από 20 χρόνια, από τον αείμνηστο βραβευμένο με Νόμπελ χημικό Πόλ Κρούτσεν. Ομάδες επιστημόνων συζήτησαν το θέμα από τότε και τελικά δημιούργησαν την ομάδα εργασίας για να μελετήσουν αν χρειαζόταν και, εάν ναι, πότε θα ξεκινούσε η εποχή.
Η λίμνη Κρόφορντ, η οποία έχει βάθος 79 πόδια (29 μέτρα) και πλάτος 25.800 τετραγωνικά πόδια (24.000 τετραγωνικά μέτρα), επιλέχθηκε ανάμεσα σε άλλες 11 τοποθεσίες, επειδή οι ετήσιες επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας στο έδαφος, την ατμόσφαιρα και τη βιολογία της γης διατηρούνται πολύ φανερά σαν ένα ίζημα. Οι επιπτώσεις αυτές μπορεί να οφείλονται στην πυρηνική δραστηριότητα, στη ρύπανση που απειλεί ποικίλα είδη αλλά και σττις σταθερά αυξανόμενες θερμοκρασίες.
Οι δαφωνίες για το χρονικό προσδιορισμό της
Η Ανθρωπόκαινος δείχνει τη δύναμη - και την ύβρι - της ανθρωπότητας, είπαν αρκετοί επιστήμονες.
«Η ύβρις έγκειται στο να φανταζόμαστε ότι έχουμε τον έλεγχο», είπε ο πρώην σύμβουλος επιστήμης του Λευκού Οίκου των ΗΠΑ, Τζον Χόλντρεν, ο οποίος δεν ήταν μέλος της ομάδας εργασίας των επιστημόνων και διαφωνεί με την προτεινόμενη ημερομηνία έναρξης, θέλοντας μια ημερομηνία τοποθετημένη πολύ νωρίτερα. «Η πραγματικότητα είναι ότι η δύναμή μας να μεταμορφώσουμε το περιβάλλον έχει ξεπεράσει κατά πολύ την κατανόησή μας για τις συνέπειες και την ικανότητά μας να αλλάξουμε πορεία».
Οι γεωλόγοι μετρούν τον χρόνο σε αιώνες, εποχές, περιόδους, μικρότερες εποχές και ηλικίες. Η επιστημονική ομάδα εργασίας προτείνει ότι η Ανθρωπόκαινος Εποχή ακολούθησε την Ολόκαινο Εποχή, η οποία ξεκίνησε πριν από περίπου 11.700 χρόνια στο τέλος μιας εποχής παγετώνων.
Προτείνουν επίσης να ξεκινήσει μια νέα εποχή, που ονομάζεται Εποχή της Κροφορντ, από τη λίμνη που επιλέχθηκε ως αφετηρία της.
Η πρόταση πρέπει ακόμη να εγκριθεί από τρεις διαφορετικές ομάδες γεωλόγων και θα μπορούσε να υπογραφεί σε ένα μεγάλο συνέδριο το επόμενο έτος.
Ο λόγος που οι γεωλόγοι δεν ανακήρυξαν την Ανθρωπόκαινο Εποχή ως την έναρξη μιας μεγαλύτερης περιόδου, είναι επειδή η τρέχουσα Τεταρτογενής Περίοδος, η οποία ξεκίνησε πριν από σχεδόν 2,6 εκατομμύρια χρόνια, βασίζεται σε μόνιμους πάγους στους πόλους της Γης, οι οποίοι υπάρχουν ακόμα. Αλλά σε μερικές εκατοντάδες χρόνια, εάν η κλιματική αλλαγή συνεχιστεί και εξαφανιστούν, ίσως είναι καιρός να αλλάξει αυτό.
«Αν γνωρίζετε τις ελληνικές τραγωδίες, ξέρετε ότι η δύναμη, η ύβρις και η τραγωδία πάνε χέρι-χέρι», είπε η ιστορικός επιστήμης του Χάρβαρντ, Ναόμι Όρεσκες, μέλος της ομάδας εργασίας. «Αν δεν αντιμετωπίσουμε τις επιβλαβείς πτυχές των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, θα οδηγηθούμε αναπότρεπτα σε τραγωδία».
Πηγή: Associated Press