Ουκρανοί και δυτικοί σύμμαχοι της επέκριναν τον Πάπα Φραγκίσκο επειδή είπε ότι το Κίεβο θα πρέπει να βρει το «θάρρος να διαπραγματευτεί τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία», μια δήλωση που πολλοί ερμήνευσαν ως έκκληση προς την Ουκρανία να παραδοθεί.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας, ενός ένθερμου συμμάχου του Κιέβου, και ο πρεσβευτής της Ουκρανίας στο Βατικανό χρησιμοποίησαν και οι δύο αναλογίες του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου για να καταδικάσουν τα σχόλια του Πάπα, ενώ ένας ηγέτης μιας από τις χριστιανικές εκκλησίες της Ουκρανίας δήλωσε την Κυριακή ότι μόνο η αποφασιστική αντίσταση της χώρας στην επιθετικότητα της Ρωσίας απέτρεψε μια μαζική σφαγή αμάχων.
Σε συνέντευξη που ηχογραφήθηκε τον περασμένο μήνα στον ελβετικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα RSI και δημοσιεύθηκε εν μέρει το Σάββατο, ο ποντίφικας χρησιμοποίησε τη φράση «το θάρρος της λευκής σημαίας», καθώς υποστήριξε ότι η Ουκρανία, αντιμέτωπη με μια πιθανή ήττα, θα πρέπει να είναι ανοιχτή σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη μεσολάβηση διεθνών δυνάμεων.
«Τι θα λέγατε, για λόγους ισορροπίας, να ενθαρρύνετε τον Πούτιν να έχει το θάρρος να αποσύρει τον στρατό του από την Ουκρανία; Η ειρήνη θα επέλθει αμέσως χωρίς την ανάγκη διαπραγματεύσεων”, απάντησε ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών Ράντεκ Σικόρσκι με ανάρτησή του στο Χ, πρώην Twitter.
Σε ξεχωριστή ανάρτηση, ο Σικόρσκι παραλλήλισε όσους ζητούν διαπραγματεύσεις ενώ «αρνούνται (στην Ουκρανία) τα μέσα για να υπερασπιστεί τον εαυτό της» με τον «κατευνασμό» των Ευρωπαίων ηγετών προς τον Αδόλφο Χίτλερ λίγο πριν από τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Andrii Yurash, πρέσβης της Ουκρανίας στην Αγία Καθολική Έδρα, δήλωσε ότι ήταν ”απαραίτητο να αντλήσουμε διδάγματα” από αυτή τη σύγκρουση. Η ανάρτησή του στο Χ φάνηκε να συγκρίνει τα σχόλια του Πάπα με εκκλήσεις για ”συζήτηση με τον Χίτλερ”, υψώνοντας ”λευκή σημαία για να ικανοποιηθεί”.
Ένας εκπρόσωπος του Βατικανού διευκρίνισε αργότερα ότι ο Πάπας τάχθηκε υπέρ «μιας παύσης των εχθροπραξιών (και) μια εκεχειρία που θα επιτευχθεί με το θάρρος των διαπραγματεύσεων» και όχι μια απόλυτη παράδοση της Ουκρανίας. Ο Ματέο Μπρούνι δήλωσε ότι ο δημοσιογράφος που πήρε συνέντευξη από τον Φραγκίσκο χρησιμοποίησε τον όρο «λευκή σημαία» στην ερώτηση που προκάλεσε τα αμφιλεγόμενα σχόλια.
«Νομίζω ότι ο πιο δυνατός είναι αυτός που βλέπει την κατάσταση, σκέφτεται τους ανθρώπούς του και έχει το θάρρος της λευκής σημαίας και κάθεται να διαπραγματευτεί», είπε ο Φραγκίσκος, όταν του ζητήθηκε να τοποθετηθεί στη συζήτηση μεταξύ εκείνων που λένε ότι η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσει σε ειρηνευτικές συνομιλίες και εκείνων που υποστηρίζουν ότι τυχόν διαπραγματεύσεις θα νομιμοποιούσαν την επιθετικότητα της Μόσχας.
Το Κίεβο παραμένει σταθερό στο να μην εμπλακεί άμεσα με τη Ρωσία σε ειρηνευτικές συνομιλίες και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει πει πολλές φορές ότι η πρωτοβουλία στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις πρέπει να προέρχεται από τη χώρα που έχει δεχθεί την εισβολή.
Καθ′ όλη τη διάρκεια του πολέμου, ο Φραγκίσκος προσπάθησε να διατηρήσει την παραδοσιακή διπλωματική ουδετερότητα του Βατικανού, αλλά αυτό συχνά συνοδευόταν από εμφανή συμπάθεια προς τη ρωσική λογική για την εισβολή στην Ουκρανία, όπως όταν σημείωσε ότι το ΝΑΤΟ «γαβγίζει έξω από την πόρτα της Ρωσίας» με την επέκτασή του προς ανατολάς.
Ενώ ο Πάπας έχει μιλήσει στο παρελθόν για την ανάγκη διαπραγματεύσεων μεταξύ Κιέβου και Μόσχας, η συνέντευξη στο RSI φαίνεται να σηματοδοτεί την πρώτη φορά που χρησιμοποιεί δημοσίως όρους όπως «λευκή σημαία» ή «ηττημένη» ενώ συζητά για τον πόλεμο.
Ο Αρχιεπίσκοπος Σβιατοσλάβ Σεβτσούκ, επικεφαλής της Ουκρανικής Ελληνοκαθολικής Εκκλησίας, δήλωσε την Κυριακή ότι η παράδοση δεν περνά από το μυαλό των Ουκρανών.
«Η Ουκρανία είναι τραυματισμένη, αλλά αήττητη! Η Ουκρανία είναι εξαντλημένη, αλλά στέκεται και θα αντέξει. Πιστέψτε με, δεν περνάει ποτέ από το μυαλό κανενός να παραδοθεί. Ακόμα και εκεί που υπάρχουν μάχες σήμερα: ακούστε τους ανθρώπους μας στη Χερσώνα, τη Ζαπορίζια, την Οδησσό, το Χάρκοβο, το Σούμι», δήλωσε ο Σέβτσουκ κατά τη διάρκεια συνάντησης με Ουκρανούς στη Νέα Υόρκη.
Κατά τη διάρκεια της προσευχής την Κυριακή από το παράθυρο που έβλεπε στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, ο Φραγκίσκος είπε ότι προσεύχεται «για ειρήνη στην ταλαιπωρημένη Ουκρανία και στους Αγίους Τόπους».
«Ας σταματήσουν το συντομότερο δυνατό οι εχθροπραξίες που προκαλούν τεράστια δεινά στον άμαχο πληθυσμό».