Ο Αντώνης Διαματάρης είναι ο πρώτος ’Ελληνας υφυπουργός Απόδημου Ελληνισμού από τις τάξεις της Ομογένειας, ο οποίος διορίσθηκε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο κρίσιμο πόστο τον περασμένο Ιούλιο. Εκδότης της εφημερίδας ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΚΑΣ της Νέας Υόρκης, γνώστης των ομογενειακών προκλήσεων, προσπαθεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του ως επικεφαλής των εκκλησιαστικών υποθέσεων, των προξενικών ανά τον κόσμο αρχών και της μεγάλης υπαρξιακής σχέσης των Αποδήμων με το μητροπολιτικό κέντρο.
Αυτή την εποχή βρίσκεται ενώπιον ενός προσχεδίου νόμου για την ψήφο του Απόδημου Ελληνισμού, που ουσιαστικά θα τον απέκλειε από το να ψηφίσει στις εθνικές εκλογές από τη Νέα Υόρκη. Ωστόσο, ο ίδιος πιστεύει στο συμβιβασμό ανάμεσα στις κομματικές δυνάμεις της χώρας γι αυτό δηλώνει:»Το όλα ή τίποτα δεν είναι επιλογή στην πολιτική».
Βρίσκεστε στην κυβέρνηση ως υφυπουργός Απόδημου Ελληνισμού εδώ και μερικούς μήνες. Πώς βλέπετε τις σχέσεις Ελλάδος-αποδήμων;
Ο Ελληνισμός είναι ένας και αδιαίρετος. Η Ελλάδα χρειάζεται τους απόδημους, τους έχει ανάγκη. Τα δημογραφικά στοιχεία είναι αμείλικτα και κανείς δεν μπορεί να τα αγνοήσει. Χρειάζεται συσπείρωση δυνάμεων και εθνική ομοψυχία. Όσοι έχουν επίγνωση της Ιστορίας, ξέρουν πολύ καλά την προσφορά των ομογενών στην Ελλάδα. Οι μεγαλύτεροι ευεργέτες υπήρξαν Έλληνες του εξωτερικού. Ο Ζάππας, ο Μπενάκης, ο Αβέρωφ o Nιάρχος και πολλοί άλλοι.
Όμως και οι απόδημοι έχουν ανάγκη την Ελλάδα. Είναι η Πατρίδα τους, το σημείο αναφοράς τους, η ταυτότητά τους. Θέλουν να είναι κοντά σε αυτή, να την νιώθουν μέσα τους.
Είναι λοιπόν μια αμφίδρομη σχέση.
Ποιά προβλήματα αντιμετωπίζει εν γένει ο Απόδημος Ελληνισμός και ιδίως στις ΗΠΑ και στον Καναδά;
Τα κύρια προβλήματα είναι αφενός το ζήτημα της ελληνομάθειας και αφετέρου η ποιότητα των παρεχόμενων προξενικών υπηρεσιών.
Ως προς το πρώτο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η γλώσσα μαζί με τη θρησκεία τον πολιτισμό και τις παραδόσεις μας είναι δύο βασικά στοιχεία που προσδιορίζουν την ελληνική ταυτότητα και αποτελούν ισχυρό συνδετικό κρίκο των ομογενών με τη Μητέρα Πατρίδα. Μαζί με τη διδασκαλία της ιστορίας αποτελούν τους βασικούς διαμορφωτές εθνικής συνείδησης. Χωρίς τη γνώση της ελληνικής γλώσσας, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος η ομογένεια να χάσει τις ρίζες της.
Για το λόγο αυτό πρέπει να διασφαλιστεί η δυνατότητα σε όσα το δυνατόν περισσότερα παιδιά των Ελλήνων του εξωτερικού να μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα.
Στη σημερινή ψηφιακή εποχή, είναι απαραίτητο να αξιοποιήσουμε τις νέες τεχνολογίες. Το διαδίκτυο μας προσφέρει πολλά εργαλεία τα οποία θα μας επιτρέψουν να φέρουμε τους νέους ομογενείς πιο κοντά στην μητέρα Πατρίδα.
Τέτοια διαδραστικά εργαλεία είναι για παράδειγμα τα προγράμματα e-learning και οι ψηφιακές πλατφόρμες. Με την Υφυπουργό Παιδείας κα Ζαχαράκη εργαζόμαστε συστηματικά προς αυτήν την κατεύθυνση έτσι ώστε να εκσυγχρονίσουμε το υφιστάμενο πλαίσιο εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας στο εξωτερικό.
Επιπλέον θα δώσουμε νέα ώθηση στα προγράμματα φιλοξενίας για τους νέους μας, προκειμένου να τους δώσουμε περισσότερα κίνητρα. Θέλουμε να φέρουμε τα νέα παιδιά στην Ελλάδα, να γνωρίσουν καλύτερα τον τόπο τους, την ελληνική κουλτούρα και παράδοση. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι νέοι είναι το μέλλον.
Ως προς το δεύτερο, είναι γεγονός ότι οι συμπατριώτες μας που ζουν στο εξωτερικό ταλαιπωρούνται συχνά στα Προξενεία, όντας αντιμέτωποι με μια δυσκίνητη γραφειοκρατία. Για αυτό δεν ευθύνονται πάντα μόνο οι προξενικοί υπάλληλοι καθώς είναι αποτέλεσμα αβελτηρίας δεκαετιών. Πολλές από τις διαδικασίες που ακολουθούνται είναι ξεπερασμένες. Η λύση του προβλήματος συναρτάται με την ευρύτερη μεταρρύθμιση και εκσυγχρονισμό του ελληνικού Δημοσίου.
Η νέα κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να μειώσει τη γραφειοκρατία, να συντομεύσει τις διαδικασίες. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι εντός του 2020 οι συμπατριώτες μας ανά τον κόσμο θα απολαμβάνουν αναβαθμισμένες προξενικές υπηρεσίες.
Στο πλαίσιο αυτό, σχηματίσαμε με τα Υπουργεία Εσωτερικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης ομάδες εργασίας οι οποίες επεξεργάζονται λύσεις για την καλύτερη εξυπηρέτηση των Ελλήνων του εξωτερικού .
Ποιά είναι τα χαρακτηριστικά στοιχεία των νεοαποδήμων που έχουν διασκορπιστεί κυρίως στην Ευρώπη για μια θέση εργασίας;
Είναι κυρίως άτομα με υψηλή επιστημονική και επαγγελματική κατάρτιση, τα οποία μεταναστεύουν προκειμένου να βρουν καλύτερες θέσεις εργασίας και υψηλότερες απολαβές. Οι άνθρωποι αυτοί εργάζονται κατά πλειοψηφία στο Ηνωμένο Βασίλειο και την υπόλοιπη Ευρώπη, σε χώρες όπως η Αγγλία, η Γερμανία και η Σουηδία, και ακολουθούν οι ΗΠΑ και ο Καναδάς. Οι κυριότεροι κλάδοι όπου απασχολούνται είναι η πληροφορική, ο κατασκευαστικός/ενεργειακός και ο χρηματοοικονομικός. Ακολουθούν η εκπαίδευση και οι υπηρεσίες υγείας.
Ο σχεδιασμός πολιτικής για την επιστροφή τους είναι ένα πολύ κρίσιμο εγχείρημα. Ο επαναπατρισμός της «γενιάς του brain-drain» είναι σημαντικός στη φάση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας μας, καθώς η αξιοποίηση των προσόντων τους και της υψηλής εξειδίκευσης που απέκτησαν στο εξωτερικό, μπορεί να συνεισφέρει στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας και κατ′ επέκταση υψηλής προστιθέμενης αξίας. Αναγκαία προϋπόθεση για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος είναι η προσέλκυση επενδύσεων και η δημιουργία καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσπαθεί να δώσει ψήφο στους Απόδημους με μια διακομματική συναίνεση θέτοντας όρους και προϋποθέσεις στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους Έλληνες του εξωτερικού στον τόπο διαμονής τους, όπως για παράδειγμα το γνωστό όρο ότι δεν πρέπει να απουσιάζουν πάνω από 35 χρόνια στη χώρα της υποδοχής. Επιπλέον δεν προβλέπεται η επιστολική ψήφος και απαιτείται η φυσική παρουσία σε Πρεσβείες και Προξενεία. Αυτή η διάταξη στην πραγματικότητα διαχωρίζει τους Έλληνες απόδημους σε δύο κατηγορίες. Εσείς πώς αντιδράτε;
Πρόκειται για ένα πολύ ευαίσθητο θέμα το οποίο αγγίζει και εμένα προσωπικά ως απόδημο. Μοιράζομαι τις ίδιες ανησυχίες και τους ίδιους προβληματισμούς με τους ομογενείς. Αν οι εκλογές γίνονταν αύριο για παράδειγμα, ούτε εγώ θα είχα δικαίωμα ψήφου από το εξωτερικό. Καταλαβαίνω την απογοήτευση του κόσμου.
Όμως πρέπει να θέσουμε το ζήτημα σε μια ρεαλιστική βάση.’Κατ αρχήν δεν είναι ο πρωθυπουργός που βάζει όρους.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει να ψηφίζουν όλοι οι Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό χωρίς καμία εξαίρεση. Από το σπίτι τους και με επιστολική ψήφο ή από τα προξενεία. Το πιο λογικό και το πιο απλό. Όμως δεν αποφασίζουμε μόνοι μας.
Σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα είναι απαραίτητοι οι συμβιβασμοί προκειμένου να επιτευχθεί η απαραίτητη συναίνεση. Η διάταξη του Συντάγματος είναι σαφής, απαιτούνται 200 ψήφοι. Και η Νέα Δημοκρατία διαθέτει μόνον 158. Επομένως, έπρεπε να βρεθεί ένα κοινό πεδίο συνεννόησης μεταξύ της κυβέρνησης και των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Έπρεπε να γίνει ένα συγκερασμός των αντίθετων απόψεων.
Και όλοι μας γνωρίζουμε πόσο δύσκολη, για να μην πω συχνά αδύνατη, είναι η συναίνεση στην πολιτική σκηνή της Ελλάδος. Το γεγονός ότι επιτεύχθηκε μια συμφωνία, συνιστά σημαντική επιτυχία. Δόθηκε μια λύση σε ένα πρόβλημα δεκαετιών. Μέχρι σήμερα δεν υπήρχε σχετική πρόβλεψη. Μόνο υποσχέσεις και ευχολόγια. Τώρα για πρώτη φορά ο Πρωθυπουργός στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Αυτό πρέπει να το αναγνωρίσουμε.
Ειδάλλως, ας σκεφτούμε ποια θα ήταν η εναλλακτική. Η εναλλακτική θα ήταν να μην ψηφιστεί τίποτα, ούτε αυτή τη φορά. Και η αλήθεια είναι πως κάτι τέτοιο θα μας πήγαινε πολλά βήματα πίσω.
Το «όλα ή τίποτα» δεν είναι επιλογή στην πολιτική. Ο νόμος που θα ψηφισθεί είναι μια σημαντική παρακαταθήκη για εμάς τους απόδημους. Είναι μια τομή. Ένα breakthrough. Είναι μια καλή βάση η οποία δεν αποκλείει βελτιώσεις και τροποποιήσεις στο μέλλον.
Ασχολείστε με την Εκκλησία εν γένει. Πώς βλέπετε τη θέση του Οικουμενικού Πατριαρχείου σήμερα, ιδιαίτερα μετά την αναγνώριση της Αυτοκεφαλίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας;
Ο Πρωθυπουργός μας Κυριάκος Μητσοτάκης αλλά και εγώ προσωπικά ως αρμόδιος για τις εκκλησιαστικές υποθέσεις στηρίζουμε πλήρως το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις ωστόσο ήταν και είναι η κορυφή της Ορθοδοξίας, πόλος συσπείρωσης του απανταχού Ελληνισμού καθώς και θεματοφύλακας της θρησκευτικής μας ταυτότητας.
Πώς εξελίσσεται η Αρχιεπισκοπή Αμερικής υπό τον κ. Ελπιδοφόρο; Πώς αντιλαμβάνεστε την κατάσταση στα δικά σας μέρη;
Ο Σεβασμιώτατος κ. Ελπιδοφόρος είναι ο πλέον κατάλληλος που θα μπορούσε να εκλεγεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής. Έχει αναλάβει ένα πολύ δύσκολο και απαιτητικό έργο, όμως διαθέτει όλα τα εχέγγυα προκειμένου να φέρει εις πέρας την αποστολή Του. Και πιστεύω ότι θα το φέρει.
Εξ άλλου οι μέχρι τώρα εντυπώσεις είναι πολύ θετικές και ενθαρρυντικές.
Υπάρχουν ομογενείς που θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα της μετά κρίση εποχής; Είστε αισιόδοξος;
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η ελληνική κυβέρνηση εργάζονται σκληρά προκειμένου να αλλάξουν τα πράγματα και να βελτιωθεί το επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα, με ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα μέχρι τώρα. Ηδη υπάρχει μια ουσιαστική αλλαγή στο επενδυτικό κλίμα με πολλούς επενδυτές ομογενείς και μη που εξετάζουν σοβαρά τη δυνατότητα να επενδύσουν .