Ο Μωρίς Ραβέλ συναντά τον Σεργκέι Προκόφιεφ στην Εναρκτήρια Συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, που θα δοθεί την Παρασκευή 20 Οκτωβρίου, στο Μέγαρο Μουσικής.
Το πρόγραμμα ανοίγει ο Αντρέι Γκαβρίλοφ, ο «πιανίστας που έπεσε στη Γη» όπως έχει γράψει ο Guardian.
Σολίστας με συναρπαστική ιστορία ζωής ερμηνεύει το λαμπερό Πρώτο Κοντσέρτο για Πιάνο κι Ορχήστρα του Σ. Προκόφιεφ και το φιλοσοφικών διαστάσεων Κοντσέρτο για πιάνο (αριστερό χέρι) του Μ. Ραβέλ, δημιουργία που γράφτηκε κατά παραγγελία του πιανίστα Πάουλ Βιτγκενστάιν, ο οποίος έχασε το δεξί του χέρι στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Δύο αντιθετικά έργα -γεμάτο νεανικό ενθουσιασμό το πρώτο, σπαρακτικό αντιπολεμικό στοχασμό το δεύτερο, φιλτράρονται μέσα από το μοναδικό ερμηνευτικό ιδίωμα του Γκαβρίλοφ, που υπόσχεται να μεταδώσει στους ακροατές «ζωντανή τη συνείδηση των συνθετών».
Ο Ματίας Φορέμνυ διευθύνει ακόμα τη Σουίτα από την όπερα «Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ», σύνθεση με τζαζ επιρροές, αλλά και τη Δεύτερη Σουίτα από το ιμπρεσιονιστικό μπαλέτο Δάφνις και Χλόη του Μωρίς Ραβέλ. «Μία απέραντη μουσική νωπογραφία» σύμφωνα με τον ίδιο, που περιγράφει την εξιδανικευμένη Ελλάδα των ονείρων του.
Το σχόλιο του σολίστ
Το Κοντσέρτο για αριστερό χέρι του Ραβέλ είναι ένα σπουδαίο μουσικό έργο με φιλοσοφικές διαστάσεις, το οποίο εγείρει τα πιο σημαντικά υπαρξιακά προβλήματα της ανθρωπότητας. Μπροστά μας αποκαλύπτονται σε μουσικές εικόνες η φρίκη του πολέμου, ο εσωτερικός κόσμος ενός ατόμου που έχει περιέλθει σε απάνθρωπες συνθήκες, οι συνέπειες που στερούν από ένα άτομο το μέλλον αν παραμείνει στην πραγματικότητα της αρχαίας ανθρώπινης φύσης.
Σε αντίθεση με το Κοντσέρτο του Ραβέλ, το Πρώτο Κοντσέρτο για πιάνο του Προκόφιεφ αντικατοπτρίζει τη χαρά, ενός θετικού, έξυπνου και υγιέστατου νέου ανθρώπου. Αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα μουσικής διασκέδασης υψηλού επιπέδου.
Το σχόλιο του μαέστρου
Ανυπομονώ να δουλέψω ξανά μαζί με τους εξαιρετικούς μουσικούς της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μια δημιουργία του Γερμανού συνθέτη Κουρτ Βάιλ, τη Σουίτα από την όπερα «Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ», ένα έργο γεμάτο τζαζ ρυθμούς, μελαγχολικές και προβοκατόρικες μελωδίες, ήχους από σαξόφωνα και ασυνήθιστα «τραχείς» τόνους. Θα ακουστεί, επίσης, η Δεύτερη Σουίτα από το μπαλέτο «Δάφνις και Χλόη» του Μωρίς Ραβέλ, στην οποία ο Ραβέλ συνθέτει την Ελλάδα των ονείρων του. Στο πρώτο μέρος, ο διεθνώς αναγνωρισμένος Αντρέι Γκαβρίλοφ ερμηνεύει δύο πιανιστικά κοντσέρτα, το Πρώτο Κοντσέρτο του Σ. Προκόφιεφ και το Κοντσέρτο για αριστερό χέρι του Μ. Ραβέλ.
Αντρέι Γκαβρίλοφ, η διαδρομή του αιρετικού σολίστ
Στα 18 του, ο Αντρέι Γκαβρίλοφ είχε πετύχει στόχους που για τους περισσότερους πιανίστες παραμένουν άπιαστα όνειρα για όλη τους τη ζωή. Μετά από μόλις ένα εξάμηνο φοίτησης στο Ωδείο της Μόσχας, ήταν ο νικητής του πρώτου βραβείου στον Διεθνή Διαγωνισμό Τσαϊκόφσκι, ενώ την ίδια χρονιά έκανε το ντεμπούτο του στο περίφημο Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ αντικαθιστώντας τον θρυλικό Σβιατοσλάβ Ρίχτερ.
Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, ο Γκαβρίλοφ έχτισε το όνομα ενός από τους πολλά υποσχόμενους νέους σολίστ, πραγματοποιώντας έως και ενενήντα συναυλίες τον χρόνο - πριν ακόμα ολοκληρώσει τις σπουδές του. Σταθμοί μέσα σε αυτή την πενταετία υπήρξαν η ευρωπαϊκή περιοδεία με τη Φιλαρμονική του Βερολίνου, το βραβείο Gramophone, αλλά και η πρόταση του Χέρμπερτ φον Κάραγιαν να ηχογραφήσουν μαζί τα τέσσερα κοντσέρτα του Ραχμάνινοφ παρόλο που ο Γερμανός αρχιμουσικός επέλεγε σπάνια να τα ερμηνεύσει.
Η απότομη παύση
Ωστόσο, τον Δεκέμβριο του 1979, κι όταν όλα φαίνονταν να κυλούν επιτυχώς για τον νεαρό πιανίστα, δεν εμφανίζεται ποτέ στις πρόβες με τον Κάραγιαν για την ηχογράφηση του Δεύτερου Κοντσέρτου του Ραχμάνινοφ. Ο λόγος; Είχε πρόσφατα εκφραστεί αρνητικά για το σοβιετικό καθεστώς. Οι αρχές κατάσχεσαν το διαβατήριό του, έκοψαν τη γραμμή του τηλεφώνου του και του επέβαλαν έναν ιδιότυπο κατ’ οίκον εγκλεισμό με στρατιωτικούς να τον παρακολουθούν μονίμως. Σύμφωνα με τον ίδιο, «προς το τέλος, οι πολιτοφύλακες που με παρακολουθούσαν είχαν την άδεια να με σκοτώσουν. Ένας από αυτούς μου έδειξε ένα χαρτί υπογεγραμμένο από τον Γιούρι Αντρόπωφ στο οποίο έγραφε ότι οι αρχές δεν θα ενοχλούνταν αν μου συνέβαινε κάποιο θανατηφόρο ατύχημα».
80’s: Εγκαταλείποντας την Ρωσία
Η κατάσταση άλλαξε το 1985 μετά την παρέμβαση του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και ο Γκαβρίλοφ έγινε ο πρώτος Ρώσος καλλιτέχνης που του δόθηκε η άδεια να παραμείνει στη Δύση χωρίς να χρειαστεί να κάνει αίτηση για πολιτικό άσυλο. Οι New York Times τον χαρακτήρισαν «σπουδαίο καλλιτέχνη» μετά το ντεμπούτο του στο Carnegie Hall, ενώ ακολούθησαν ρεσιτάλ σε όλο τον κόσμο και διεθνείς διακρίσεις για τις ηχογραφήσεις του με τις δισκογραφικές EMI και Deutsche Grammophon. Στις αρχές τις δεκαετίας του ’90 φαινόταν πως όλος ο κόσμος της κλασικής μουσικής «κρεμόταν» από τις άκρες των δαχτύλων του.
90’s: Αιφνίδια απόφαση
Κι όμως, το 1993, ο Γκαβρίλοφ αποφασίζει να αποσυρθεί για δύο χρόνια από την ενεργό δράση. Ένα διάστημα που εν τέλει θα διαρκούσε οκτώ χρόνια. «Δεν ήμουν ικανοποιημένος με τον εαυτό μου. Βρισκόμουν στην κορυφή της καριέρας μου, τα είχα όλα, έδινα πολλές συναυλίες. Από υλική άποψη τα πήγαινα πολύ καλά. Αλλά ήξερα ότι αν συνέχιζα με αυτόν τον τρόπο δεν θα γινόμουν ποτέ ο καλλιτέχνης που ονειρευόμουν. Ελεύθερος, πρωτότυπος, ιδεαλιστής, εκτός της λεγόμενης μουσικής βιομηχανίας, η οποία σαν όρος είναι απόλυτα αντιφατικός. Η μουσική δεν μπορεί να είναι βιομηχανία· η μουσική δεν είναι σαν να παράγεις τρακτέρ», εξηγεί ο ίδιος για αυτή του την απόφαση.
00’s: Επιστροφή στη σκηνή
Κατά τη διάρκεια των οκτώ χρόνων της απουσίας του, μελέτησε φιλοσοφία και δούλεψε ριζικά πάνω στην τεχνική του. Η θριαμβευτική επιστροφή του έγινε το 2001 στο Ωδείο της Μόσχας, όπου μέσα σε μια βραδιά ερμήνευσε τέσσερα κοντσέρτα. «Όταν συσσωρεύονται μέσα μου νέες ιδέες, τότε αυτές ενσωματώνονται στη μουσική μου και επιδιώκω να έρθω σε επαφή με ανθρώπους για να μοιραστώ αυτές τις νέες ιδέες». Τα τελευταία χρόνια έχει εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελβετία και έχει επανέλθει δυναμικά στις συναυλιακές αίθουσες αναλαμβάνοντας συχνά εκτός από τη σολιστική ερμηνεία και τη μουσική διεύθυνση.
Info
Παρασκευή 20 Οκτωβρίου
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης
Ώρα: 20:30
Τιμές εισιτηρίων: 60€, 45€, 35€, 25€ και 20€ (εκπτωτικό)
Online αγορά εδώ