Το Νέο Διεθνές Αεροδρόμιο Γκουαντάρ, που ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2024 στην παραθαλάσσια πόλη Γκουαντάρ, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την φτωχή και ανήσυχη νοτιοδυτική επαρχία Μπαλουχιστάν που το περιβάλλει.
Αν και το αεροδρόμιο είναι το νεότερο και πιο ακριβό στο Πακιστάν, παραμένει σχεδόν άδειο, χωρίς επιβάτες ή πτήσεις. Χρηματοδοτούμενο εξ ολοκλήρου από την Κίνα με 240 εκατομμύρια δολάρια, παραμένει αβέβαιο πότε θα αρχίσει να λειτουργεί πλήρως.
Η Κίνα έχει επενδύσει σημαντικά στο Μπαλουχιστάν και το Γκουαντάρ την τελευταία δεκαετία, στο πλαίσιο του Οικονομικού Διαδρόμου Κίνας-Πακιστάν (CPEC), ενός έργου δισεκατομμυρίων δολαρίων που συνδέει τη δυτική επαρχία Σιντζιάνγκ με την Αραβική Θάλασσα. Παρά τις διακηρύξεις για αναμόρφωση της περιοχής, ωστόσο, οι αλλαγές στο Γκουαντάρ είναι ελάχιστες.
Η πόλη δεν είναι συνδεδεμένη με το εθνικό δίκτυο, και η ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται από το Ιράν ή από ηλιακούς συλλέκτες, ενώ υπάρχει έλλειψη καθαρού νερού.
Με χωρητικότητα 400.000 επιβατών, το αεροδρόμιο δεν είναι απόλυτη προτεραιότητα για τους 90.000 κατοίκους του Γκουαντάρ. Όπως δηλώνει ο Αζίμ Καλίντ, ειδικός στις διεθνείς σχέσεις με ειδίκευση στις σχέσεις Πακιστάν-Κίνας: «Αυτό το αεροδρόμιο δεν είναι για το Πακιστάν ή το Γκουαντάρ. Είναι για την Κίνα, ώστε οι πολίτες της να έχουν ασφαλή πρόσβαση στο Γκουαντάρ και το Μπαλουχιστάν».
Ανάμεσα σε μαχητές και στρατό
Ο Οικονομικός Διάδρομος Κίνας-Πακιστάν (CPEC) έχει προκαλέσει μια μακροχρόνια εξέγερση στο Μπαλουχιστάν, μια περιοχή πλούσια σε φυσικούς πόρους και στρατηγικά τοποθετημένη.
Οι αυτονομιστές, που διαμαρτύρονται για την εκμετάλλευση της περιοχής από το κράτος εις βάρος των τοπικών πληθυσμών, αγωνίζονται για ανεξαρτησία, στοχοθετώντας τόσο τα πακιστανικά στρατεύματα όσο και τους Κινέζους εργάτες στην επαρχία και σε άλλες περιοχές.
Οι Βαλούχοι, η εθνοτική μειονότητα του Πακιστάν, ισχυρίζονται ότι υφίστανται διακρίσεις από την κυβέρνηση και ότι στερούνται των ευκαιριών που απολαμβάνουν άλλες περιοχές της χώρας, κατηγορίες που η κυβέρνηση αρνείται.
Για να προστατεύσει τις κινεζικές επενδύσεις, το Πακιστάν έχει ενισχύσει τη στρατιωτική παρουσία του στο Γκουαντάρ, προκειμένου να καταπολεμήσει τις αντιδράσεις. Η πόλη είναι γεμάτη σημεία ελέγχου, στρατεύματα, οδοφράγματα και παρατηρητήρια. Οι δρόμοι κλείνουν συχνά, αρκετές ημέρες την εβδομάδα, για να επιτραπεί η ασφαλής διέλευση των Κινέζων εργατών και των Πακιστανών VIP.
Οι αξιωματικοί των μυστικών υπηρεσιών παρακολουθούν στενά τους δημοσιογράφους που επισκέπτονται το Γκουαντάρ, ενώ η ιχθυόσκαλα της πόλης θεωρείται τόσο ευαίσθητη ώστε δεν καλύπτεται από τα ΜΜΕ.
Πολλοί ντόπιοι κάτοικοι είναι εκνευρισμένοι
«Κανείς δεν μας ρωτούσε πού πηγαίνουμε, τι κάνουμε και πώς σε λένε», ανέφερε ο 76χρονος Κούντα Χασίμ, κάτοικος του Γκουαντάρ. «Συνηθίζαμε να απολαμβάνουμε ολονύχτια πικνίκ στα βουνά ή σε αγροτικές περιοχές».
«Μας ζητούν να αποδείξουμε την ταυτότητά μας, ποιοι είμαστε, από πού προερχόμαστε», πρόσθεσε. «Είμαστε κάτοικοι. Αυτοί που ρωτούν θα πρέπει να ταυτοποιηθούν ως προς το ποιοι είναι».
Ο Hashim ανακάλεσε αναμνήσεις, ζεστές σαν τη χειμωνιάτικη λιακάδα, από την εποχή που το Γκουαντάρ ανήκε στο Ομάν, όχι στο Πακιστάν, και αποτελούσε σταθμό για τα επιβατηγά πλοία που κατευθύνονταν προς τη Βομβάη. Οι άνθρωποι δεν πήγαιναν για ύπνο πεινασμένοι και οι άνδρες έβρισκαν εύκολα δουλειά, είπε. Υπήρχε πάντα κάτι να φάνε και δεν υπήρχε έλλειψη πόσιμου νερού.
Αλλά το νερό του Γκουαντάρ έχει στερέψει λόγω της ξηρασίας και της ανεξέλεγκτης εκμετάλλευσης. Το ίδιο και η εργασία.
Η κυβέρνηση λέει ότι ο CPEC δημιούργησε περίπου 2.000 θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο, αλλά δεν είναι σαφές ποιον εννοεί με τον όρο «τοπικό» – τους Βαλούχους κατοίκους ή τους Πακιστανούς από άλλα μέρη της χώρας. Οι αρχές δεν διευκρίνισαν τις λεπτομέρειες.
Οι κάτοικοι του Γκουαντάρ βλέπουν λίγα οφέλη από την παρουσία της Κίνας
Το Γκουαντάρ είναι ταπεινό αλλά γοητευτικό, το φαγητό εξαιρετικό και οι ντόπιοι ομιλητικοί και φιλόξενοι με τους ξένους. Έχει πολύ κόσμο κατά τη διάρκεια των αργιών, ιδίως στις παραλίες.
Παρόλα αυτά, υπάρχει η αντίληψη ότι είναι επικίνδυνο ή δύσκολο να το επισκεφθεί κανείς – μόνο ένα εμπορικό δρομολόγιο εκτελείται από το εγχώριο αεροδρόμιο του Γκουαντάρ, τρεις φορές την εβδομάδα προς το Καράτσι, τη μεγαλύτερη πόλη του Πακιστάν, που βρίσκεται στην άλλη άκρη της ακτογραμμής της Αραβικής Θάλασσας του Πακιστάν.
Δεν υπάρχουν απευθείας πτήσεις προς την επαρχιακή πρωτεύουσα του Μπαλουχιστάν, την Κουέτα, εκατοντάδες χιλιόμετρα στην ενδοχώρα, ή την εθνική πρωτεύουσα Ισλαμαμπάντ, ακόμη βορειότερα. Ένας γραφικός παράκτιος αυτοκινητόδρομος έχει λίγες εγκαταστάσεις.
Από τότε που ξέσπασε για πρώτη φορά η εξέγερση των Βαλούχων πριν από πέντε δεκαετίες, χιλιάδες έχουν εξαφανιστεί στην επαρχία - όποιος μιλάει ενάντια στην εκμετάλλευση ή την καταπίεση μπορεί να συλληφθεί, ύποπτος για διασυνδέσεις με ένοπλες ομάδες, λένε οι ντόπιοι.
Ο Hashim θέλει να πετύχει ο CPEC ώστε οι ντόπιοι, ιδίως οι νέοι, να βρουν δουλειά, ελπίδα και σκοπό. Αλλά αυτό δεν έχει συμβεί.
«Όταν κάποιος έχει κάτι να φάει, τότε γιατί να επιλέξει να ακολουθήσει τον λάθος δρόμο», είπε. «Δεν είναι καλό πράγμα να αναστατώνουμε τους ανθρώπους».
Η βία των μαχητών μειώθηκε στο Μπαλουχιστάν μετά την κυβερνητική αντιεξέγερση του 2014 και έμεινε στάσιμη προς το τέλος της δεκαετίας αυτής, σύμφωνα με το Πακιστανικό Ινστιτούτο Μελετών Συγκρούσεων και Ασφάλειας.
Οι επιθέσεις αυξήθηκαν μετά το 2021 και έκτοτε αυξάνονται σταθερά. Οι μαχητικές ομάδες, ιδίως ο παράνομος Απελευθερωτικός Στρατός των Βελούχων, ενθαρρύνθηκαν από τους Πακιστανούς Ταλιμπάν που τερμάτισαν την κατάπαυση του πυρός με την κυβέρνηση τον Νοέμβριο του 2022.
Αναβολή των εγκαινίων
Οι ανησυχίες για την ασφάλεια καθυστέρησαν τα εγκαίνια του διεθνούς αεροδρομίου. Υπήρχαν φόβοι ότι τα βουνά της περιοχής – και η εγγύτητά τους στο αεροδρόμιο – θα μπορούσαν να αποτελέσουν το ιδανικό ορμητήριο για μια επίθεση.
Αντ’ αυτού, ο Πακιστανός πρωθυπουργός Σεχμπάζ Σαρίφ και ο Κινέζος ομόλογός του Λι Κιάνγκ φιλοξένησαν μια virtual τελετή. Η εναρκτήρια πτήση ήταν απαγορευμένη για τα μέσα ενημέρωσης και το κοινό.
Ο Αμπτούλ Γκοφούρ Χοθ, περιφερειακός πρόεδρος του κόμματος Αγουάμι του Μπαλουχιστάν, δήλωσε ότι ούτε ένας κάτοικος του Γκουαντάρ δεν προσλήφθηκε για να εργαστεί στο αεροδρόμιο, «ούτε καν ως φύλακας».
«Ξεχάστε τις άλλες δουλειές, πόσοι Βαλούχοι βρίσκονται σε αυτό το λιμάνι που κατασκευάστηκε για τον CPEC», διερωτήθηκε.
Τον Δεκέμβριο, ο Χοθ διοργάνωσε καθημερινές διαμαρτυρίες για τις συνθήκες διαβίωσης στο Γκουαντάρ. Οι διαμαρτυρίες σταμάτησαν 47 ημέρες αργότερα, μόλις οι αρχές δεσμεύτηκαν να ικανοποιήσουν τα αιτήματα των ντόπιων, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης πρόσβασης σε ηλεκτρικό ρεύμα και νερό.
Από τότε δεν έχει σημειωθεί καμία πρόοδος στην υλοποίηση των αιτημάτων αυτών.
Χωρίς την τοπική εργασία, τα αγαθά ή τις υπηρεσίες, δεν μπορεί να υπάρξει κανένα όφελος από τον CPEC, δήλωσε ο ειδικός διεθνών σχέσεων Χαλίντ. Καθώς τα κινεζικά χρήματα ήρθαν στο Γκουαντάρ, ήρθε και ένας σκληρός μηχανισμός ασφαλείας που δημιούργησε εμπόδια και εμβάθυνε τη δυσπιστία.
«Η πακιστανική κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να δώσει τίποτα στον λαό των Βαλούχων και οι Βαλούχοι δεν είναι διατεθειμένοι να πάρουν τίποτα από την κυβέρνηση», δήλωσε ο Χαλίντ.
Πηγή: CNN