«Γεια, Τζόελ; Είναι ο Μάρτι Κούπερ».
Στις 3 Απριλίου 1973, ο μηχανικός Μάρτιν Κούπερ βρέθηκε στη γωνία της Έκτης Λεωρόφου στη Νέα Υόρκη κρατώντας ένα τηλεφωνικό κατάλογο στα χέρια του.
Έπειτα, πληκτρολόγησε έναν αριθμό σε μία ογκώδη συσκευή κρεμ χρώματος η οποία είχε δύο σειρές αριθμημένων κουμπιών. Την συσκευή την τοποθέτησε στο αυτί του καθώς οι περαστικοί τον κοιτούσαν με περιέργεια.
Αυτή ήταν η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκε μία κλήση από κινητό τηλέφωνο.
Ο Κούπερ, ο οποίος εργαζόταν για τη Motorola, είχε μόλις βγει από το Hilton Midtown όπου σύντομα θα παρουσίαζε επίσημα το ασύρματο προσωπικό κινητό τηλέφωνο που είχε αναπτύξει η ομάδα του. Όταν ένας δημοσιογράφος τον πλησίασε πριν από την εκδήλωση, ο Κούπερ αποφάσισε να τηλεφωνήσει στον Τζόελ Ένγκελ, ο οποίος ήταν διευθυντής του ανταγωνιστικού προγράμματος κινητών τηλεφώνων της AT&T.
«Λοιπόν, γιατί δεν του κάνουμε μια πραγματική επίδειξη;», είπε θυμάται ο Κούπερ χρόνια αργότερα. «Και αυτό ακριβώς κάναμε».
Προς ανακούφιση του Κούπερ, σύντομα άκουσε τη φωνή του Ένγκελ στη γραμμή:
«Γεια, Μάρτι».
Ενθουσιασμένος από τη νίκη του, ο Κούπερ δεν μπορούσε να μην ζητωκραυγάσει.
«Σας καλώ από κινητό. Αλλά ένα πραγματικό κινητό! Προσωπικό, φορητό, φορητό κινητό τηλέφωνο. Στο άλλο άκρο επικρατούσε σιωπή και, όπως είπε ο Κούπερ, ο Ένγκελ θα ισχυριζόταν αργότερα ότι δεν θυμόταν καθόλου την κλήση».
Σήμερα, υπάρχουν περισσότερα κινητά τηλέφωνα από ανθρώπους στη Γη. Το κινητό τηλέφωνο DynaTAC του Κούπερ - το οποίο κλείνει τα 50 χρόνια φέτος - άλλαξε τον τρόπο που κρατάμε επαφή και ξεκίνησε τον «αργό θάνατο» του ενσύρματου τηλεφωνικού συστήματος.
Αλλά προτού τα κινητά τηλέφωνα γίνουν ένα στοιχείο στην καθημερινή μας ζωή, ήταν μια συσκευή επιστημονικής φαντασίας.
Πώς μια συσκευή που κάποτε εμφανιζόταν στο Star Wars και περιοδικά επιστημονικής φαντασίας έγινε τόσο συνηθισμένη; Και τι ακολούθησε;
Η δημιουργία του κινητού τηλεφώνου
Αν και ο Κούπερ θεωρείται ως ο εφευρέτης του σύγχρονου κινητού τηλεφώνου, η ιστορία της συσκευής ξεκίνησε πολύ νωρίτερα.
«Υπάρχει πάντα κάποιος που ήταν πιο πρώτος», εξηγεί ο Χαλ Γουάλας , επιμελητής συλλογών ηλεκτρικής ενέργειας στο Εθνικό Μουσείο Αμερικανικής Ιστορίας (NMAH).
Αυτό ισχύει σίγουρα για την ιστορία των κινητών τηλεφώνων. Ο Γουάλας εντοπίζει τα κινητά τηλέφωνα στα πεδία μάχης του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου οι στρατιώτες βασίζονταν σε κινητά ραδιόφωνα μικρής εμβέλειας για να μεταδίδουν μηνύματα από τα χαρακώματα. Αυτή η τεχνολογία walkie-talkie εξελίχθηκε περαιτέρω με την άφιξη του τρανζίστορ, μιας μικρής συσκευής που ενισχύει τα ηλεκτρικά σήματα που μεταδίδονται μέσω ενός ηχείου, το 1948.
Η δεκαετία του 1950 έφερε τα ραδιόφωνα τρανζίστορ, τα οποία τροφοδοτούνταν από μπαταρίες 9 βολτ σχετικά μεγάλης διάρκειας.
Εν μέσω αυτής της τεχνολογικής αλλαγής, εφευρέθηκαν τα τηλέφωνα αυτοκινήτων. Τα πρώτα τηλέφωνα αυτοκινήτου ζύγιζαν 80 κιλά. Μέχρι τη δεκαετία του 1960, τα τηλέφωνα αυτοκινήτων είχαν συρρικνωθεί στο μισό του μεγέθους. Οι συσκευές βάρους 30 έως 40 κιλών ήταν τοποθετημένες στο πορτμπαγκάζ του αυτοκινήτου. Η καλωδίωση πέρασε σε όλο το μήκος του οχήματος, συνδέθηκε με ένα ακουστικό συνδεδεμένο δίπλα στο κάθισμα του οδηγού και μια κεραία ακτινοβολούσε και λάμβανε τα σήματα που επέτρεψαν την επικοινωνία.
Αυτά τα πρώιμα τηλέφωνα αυτοκινήτου δεν ήταν ευρέως διαθέσιμα. Μόλις 5.000 Αμερικανοί τα είχαν μέχρι το 1948. Αν και η τεχνολογία έγινε προσιτή και ευρέως προσβάσιμη από τη δεκαετία του 1960, η βάση χρηστών της ήταν σκόπιμα περιορισμένη. Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών απαιτούσε από τους επίδοξους χρήστες να λάβουν άδειες για να χειριστούν τα τηλέφωνα του αυτοκινήτου τους και απέρριπτε τους αιτούντες που δεν πληρούσαν τις αυστηρές απαιτήσεις της.
«Λόγω της τεχνολογίας και του προβλήματος με τις παρεμβολές ραδιοσυχνοτήτων, υπήρχε μόνο ένας συγκεκριμένος αριθμός αδειών σε μια μεγάλη μητροπολιτική περιοχή», εξηγεί ο Γουάλας. Οι άδειες της FCC δόθηκαν σε σημαντικά πρόσωπα, όπως κυβερνητικούς αξιωματούχους, ανώτερα στελέχη επιχειρήσεων και γιατρούς που έπρεπε να ανταποκριθούν σε επείγουσες κλήσεις.
Το 1983, η υποδομή κινητής τηλεφωνίας της Ουάσιγκτον, DC υποστηριζόταν από έναν μόνο πομπό, επιτρέποντας σε «λιγότερο από μια ντουζίνα χρήστες» να πραγματοποιούν κλήσεις ταυτόχρονα.
Το 1947, ένας μηχανικός του Bell Laboratories ονόματι Ντούγκλας Χ. Ρίνγκ έγραψε ένα σημείωμα που σκιαγράφησε τη βασική λειτουργικότητα του σύγχρονου κινητού τηλεφώνου.
Ο Ρίνγκ φαντάστηκε ένα σύστημα στο οποίο τα κινητά τηλέφωνα λειτουργούσαν σαν ραδιοπομποί και δέκτες. Η ιδέα του βελτιώθηκε σε σχέση με τη μακροχρόνια ραδιοτεχνολογία προτείνοντας γεωγραφικές «κυψέλες» που εξυπηρετούσαν μικρές, αρθρωτές περιοχές. Με την προσθήκη περισσότερων κόμβων στο κυψελοειδές δίκτυο, το σύστημα του Ρίνγκ θα αποφύγει την υπερφόρτωση με χρήστες, διατηρώντας τα ραδιοκύματα καθαρά για έναν εκθετικά μεγαλύτερο αριθμό ταυτόχρονων συνομιλιών.
Ο Κούπερ αρχισε να εργάζεται σοβαρά στο κινητό τηλέφωνο της Motorola λίγο αφότου η AT&T ανακοίνωσε ένα νέο τηλέφωνο αυτοκινήτου.
Στο μυαλό του Κούπερ, τα κινητά τηλέφωνα θα ήταν πραγματικά προσωπικές συσκευές, με τους αριθμούς τηλεφώνου να αντιπροσωπεύουν μια άμεση σύνδεση με ένα άτομο, αντί για ένα αυτοκίνητο, ένα γραφείο ή μια στατική τοποθεσία.
Μέσα σε τρεις μήνες, ο Κούπερ, ο σχεδιαστής Ρούντι Κρόλοπ και μια ομάδα μηχανικών είχαν αναπτύξει ένα λειτουργικό πρωτότυπο.
Το Motorola DynaTAC - συντομογραφία του Dynamic Adaptive Total Area Coverage - ήταν το επίσημο όνομα για αυτό που πολλοί ονόμασαν «το Τούβλο».
Περιείχε 30 πλακέτες κυκλωμάτων, αλλά ζύγιζε μόλις 2,5 κιλά και είχε ύψος 9 ίντσες. Χρειάστηκε 10 ώρες για να φορτιστεί πλήρως, τροφοδοτώντας 35 λεπτά συνομιλίας.
Σήμερα, θα το χλευάζατε λόγω του μεγέθους και του όγκου του», λέει ο Γουάλας. «Αλλά σε σύγκριση με κάτι που απαιτεί εξοπλισμό αξίας 50 κιλών τοποθετημένο στο αυτοκίνητό σας, ήταν στην πραγματικότητα πολύ μεγάλη υπόθεση».
Μια δεκαετία αργότερα, το 1983, το κινητό τηλέφωνο της Motorola ήταν τελικά διαθέσιμο για εμπορική χρήση. Οι χρήστες πλήρωναν για να το αποκτήσουν 3.500 δολάρια, που ισοδυναμεί με σχεδόν 10.600 δολάρια το 2023. Μέχρι το 1990, ένα εκατομμύριο Αμερικανοί είχαν αγοράσει κινητό τηλέφωνο.
Σήμερα, η συντριπτική πλειονότητα των Αμερικανών ενηλίκων έχει κινητό τηλέφωνο -97%, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία από το Pew Research Center.
Η Statista προβλέπει ότι περισσότερες από 18 δισεκατομμύρια κινητές συσκευές θα χρησιμοποιούνται παγκοσμίως έως το 2025.
Η εποχή των Smartphones
Σε ένα άρθρο του 2004 για το New Atlantis, η αρχισυντάκτρια Κριστίν Ρόσεν διαπίστωσε ότι οι Αμερικανοί προτιμούν να πάνε στον οδοντίατρο παρά να ακούσουν δυνατά έναν άγνωστο που μιλά στο κινητό τηλέφωνο δημόσια.
Λίγα χρόνια μετά τη δημοσίευση του άρθρου του Ρόσεν, η τροχιά του κινητού τηλεφώνου άλλαξε για άλλη μια φορά. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90, η τεχνολογία smartphone έγινε σταδιακά πιο κομψή, ξεκινώντας με ένα τηλέφωνο με οθόνη αφής της IBM το 1993.
Στην αρχή της δεκαετίας του ’90 άρχισε η απογείωση των κινητών τηλεφώνων, με την ψηφιοποίηση δικτύων (GSM) και συσκευών. Τα κινητά έγιναν μικρότερα (100-200 γραμμάρια), χωρούσαν στην παλάμη και έμπαιναν έστω και με δυσκολία στην τσέπη του χρήστη τους. Περάσαμε έτσι στα κινητά της δεύτερης γενιάς (2G), που παρείχαν και άλλες ευκολίες, όπως την αποστολή σύντομων γραπτών μηνυμάτων (SMS) και τη λήψη φωτογραφιών.
Στις αρχές του 21ου αιώνα ήλθαν τα κινητά τρίτης γενιάς (3G), με τις απεριόριστες δυνατότητες των πολυμέσων.
Στο εσωτερικό των smartphone, τα εξαρτήματα έγιναν μικρότερα και πιο ισχυρά από ποτέ, χάρη σε καινοτομίες όπως τα ολοκληρωμένα κυκλώματα και οι μπαταρίες λιθίου. Όταν κυκλοφόρησε το πρώτο iPhone το 2007 - και ακολούθησε γρήγορα το πρώτο Android το 2008 - η πολύχρωμη σειρά RAZR και Sidekicks ήταν καταδικασμένη να αντικατασταθεί από ομοιόμορφα κομψά σχέδια.
Ενώ το πρώτο Android διέθετε ένα συρόμενο πληκτρολόγιο παρόμοιο με το Blackberry, ο μινιμαλιστικός σχεδιασμός και η οθόνη αφής της Apple θα γίνουν σύντομα το πρότυπο smartphone.
Το 2022, τα iPhone κατέκτησαν το 50% του μεριδίου αγοράς των ΗΠΑ, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τα Android. Σήμερα, δύο εταιρείες, η Apple και η Samsung, κυριαρχούν. Μαζί κατασκευάζουν περισσότερα από τα τρία τέταρτα των smartphone που χρησιμοποιούν οι Αμερικανοί.
Με πληροφορίες από τo Smithsonianmag.