«Την Τρίτη, 26 Ιουλίου, στην πρωτεύουσα του Καμερούν, Γιαουντέ, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προσπάθησε να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις συχνά τεταμένες σχέσεις μεταξύ Καμερούν και Γαλλίας. Πρότεινε μια επιτροπή αποτελούμενη από ιστορικούς και από τις δύο χώρες, οι οποίοι θα ήταν υπεύθυνοι για να ρίξουν «φως» στη στάση των γαλλικών αρχών κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας και μετά την επίσημη ανεξαρτησία της χώρας το 1960. Αυτή η χειρονομία ήταν ο κύριος σκοπός της επίσκεψής του στη χώρα της Κεντρικής Αφρικής, στα εγκαίνια μιας περιοδείας που θα μεταφέρει τον κ. Μακρόν στο Μπενίν και στη συνέχεια στη Γουινέα-Μπισάου», έγραψε η έγκυρη Le Monde στην αγγλική, ηλεκτρονική έκδοσή της στις 27 Ιουλίου 2022.
Η επίσκεψη του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στην πρωτεύουσα του Καμερούν Γιαουντέ, στο πλαίσιο μιας αφρικανικής περιοδείας, στις 25-28 Ιουλίου, αναβίωσε ένα οδυνηρό αποικιακό παρελθόν με το οποίο μέχρι σήμερα η χώρα του δεν έχει συμφιλιωθεί.
Όπως η Αλγερία, το Καμερούν είναι μια από τις αφρικανικές χώρες που έχουν υποφέρει από την καταστροφική ηγεμονία του γαλλικού αποικισμού, με μια σημαντική διαφορά: ότι μεσολάβησε η καταστροφή των περισσότερων ιχνών των εγκλημάτων και της κατάχρησης εξουσίας που διέπραξαν οι Γάλλοι στρατηγοί και οι συνεργάτες τους εναντίον ενός άμαχου πληθυσμού.
Μακρόν: Θα ανοίξουν τα αρχεία της αποικιοκρατίας
Ο Μακρόν ανακοίνωσε ωστόσο ότι θα ανοίξουν τα αρχεία της γαλλικής αποικιοκρατίας στο Καμερούν και κάλεσε τους ιστορικούς να ρίξουν φως στην περίοδο της αποικιοκρατίας, αναγνωρίζοντας ότι το αποικιακό παρελθόν έφερε «οδυνηρές και τραγικές» στιγμές στο Καμερούν.
Η Γαλλία παρέμεινε στο Καμερούν από το 1916 έως το 1960. Κατέστρεψε χωριά και σφαγίασε ολόκληρες πληθυσμιακές ομάδες, ειδικά μετά την έλευση της αντίστασης του κόμματος Ένωση των Λαών του Καμερούν (UPC) τη δεκαετία του 1940.
«Αν θέλουμε [η σχέση] μεταξύ Καμερούν και Γαλλίας να προχωρήσει παραπέρα, πρέπει να ακολουθήσουμε αυτόν τον δρόμο», είπε ο Μακρόν, ενώ υποσχέθηκε άνοιγμα στα γαλλικά αρχεία, διπλωματικά και στρατιωτικά, για να φωτιστούν «οδυνηρές και τραγικές στιγμές».
Αυτές οι «στιγμές» είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστες στο ευρύ κοινό στη Γαλλία. Οι αποικιακές αρχές της εποχής κατηγορούνται ότι κατέστειλαν την αντίσταση της Ένωσης των Λαών του Καμερούν (UPC), ενός εθνικιστικού κόμματος που ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1940 και συμμετείχε σε ένοπλο αγώνα ενάντια στον βασικό εκφραστή της αποικιοκρατίας - την Γαλλία - και τους συμμάχους της , ιδιαίτερα στην γεωγραφική ζώνη της Bamileke, μια περιοχή σαβάνας του δυτικού Καμερούν.
Δολοφονίες και κυβέρνηση - μαριονέτα
Οι Γάλλοι αποικιοκράτες προσπάθησαν να υποτάξουν αυτούς τους «επαναστάτες» και απαγόρευσαν το UPC το 1955. Ο Γάλλος Ύπατος Αρμοστής Πιέρ Μεσμέρ, ο μετέπειτα υπουργός του Ντε Γκολ, οργάνωσε αιματηρές τιμωρητικές αποστολές καθώς και τη δολοφονία πολλών ηγετών του UPC, όπως του γενικού γραμματέα και ιδρυτή του, στο χωριό του, στις 13 Σεπτεμβρίου 1958.
Κατά την ανεξαρτησία, την 1η Ιανουαρίου 1960, ο Ζακ Φοκάρ εγκατέστησε μια κυβέρνηση μαριονέτα στο Καμερούν υπό τον φίλο του Αχμαντού Αχιτζό, έναν άνθρωπο που ευνοούσε την αποικιακή εξουσία.
Την πρώτη μέρα αυτής της ανεξαρτησίας, γράφει σε δικό του ρεπορτάζ το τουρκικό πρακτορείο Anadolu, το νεοπαγές κράτος υπέγραψε συμφωνία στρατιωτικής βοήθειας με τη Γαλλία. Δύο στρατιωτικοί σύμβουλοι στάλθηκαν για να επιβλέπουν τον πρώτο ηγέτη του Καμερούν μετά την ανεξαρτησία.
Αυτοί ήταν ο συνταγματάρχης Νουαρέ και ο λοχαγός Λερουά. Ο πρώην υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων Πιερ Γκιγιομά επιβεβαιώνει ότι ”ο Φοκάρ έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε αυτή την υπόθεση. Κατέπνιξε την εξέγερση των Bamileke με τον Αχιζτό και τις μυστικές υπηρεσίες”.
Στη συνέχεια, ο Σαρλ Ντε Γκολ έστειλε πέντε τάγματα πεζικού, με διοικητή τον στρατηγό Mαξ Μπριάν, βετεράνο των πολέμων της Ινδοκίνας και της Αλγερίας, με το παρατσούκλι “the Viking” (ο Βίκινγκ...), στα οποία προστέθηκαν ένα σύνταγμα τεθωρακισμένων οχημάτων, καθώς και στρατεύματα ελικοπτέρων και μαχητικά βομβαρδιστικά T26 .
Δε θα μάθουμε ποτέ...
Στις σφαγές που ακολούθησαν, πτώματα σκορπίστηκαν σε χωριά, συμπεριλαμβανομένων των αιχμαλώτων που είχαν αποκεφαλιστεί. Μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαρτίου 1960, τουλάχιστον 156 χωριά των Bamileke κάηκαν και κατεδαφίστηκαν. Έγινε λεπτομερής εκτίμηση της καταστροφής της δημόσιας περιουσίας. Υπολογίστηκε ότι καταστράφηκαν 116 αίθουσες διδασκαλίας, τρία νοσοκομεία, 46 ιατρεία, 12 αγροτικοί σταθμοί και 40 γέφυρες. Κανείς δεν έχει καταγράψει τις ιδιωτικές κατοικίες που καταστράφηκαν ή τις καλλιέργειες που κάηκαν. Κανείς δεν μπορούσε να μετρήσει τις δεκάδες χιλιάδες αμάχους που σφαγιάστηκαν. Δεν θα μάθουμε ποτέ.
Το να μιλάμε μόνο για αυτήν την αιματηρή περίοδο προκαλεί φόβο. Για αυτήν την τρομερή καταστολή, ο γαλλικός Τύπος, τελείως φιμωμένος και τυφλωμένος από την κρίση στην Αλγερία, δεν θα πει έκτοτε λέξη. Είναι αδύνατο να βρεθούν έγγραφα για τις σφαγές στο Καμερούν.
Και αυτό το προμελετημένο αποτρόπαιο έγκλημα που κατάφερε να καταπνίξει η Γαλλία μέχρι σήμερα συνεχίζεται για αρκετά χρόνια. Περίπου 400.000 Καμερουνέζοι Bamileke σφαγιάστηκαν, ή ίσως και περισσότεροι.
«Στην πραγματικότητα, υπήρξε γενοκτονία μεταξύ 1955 και 1965. Τα στοιχεία αναφέρουν γενικά έναν αριθμό από 800.000 εως 1 εκατομμυρίου θανάτους.
Μεταξύ άλλων, στις 2 Μαρτίου 1960, υπό την ηγεσία του γαλλικού στρατού, τα στρατεύματα του Καμερούν ισοπέδωσαν το χωριό Yogandima και έσφαξαν σχεδόν 8.000 άοπλους πολίτες, σύμφωνα με Καμερουνέζους ιστορικούς.
πηγές: Le Monde, Anadolu Agency