Το πρώτο δείγμα ρωμαϊκής σταύρωσης στο Ηνωμένο Βασίλειο ανακάλυψαν αρχαιολόγοι σε ένα μικρό χωριό του Κέμπριτζσαϊρ, όπως αναφέρουν βρετανικά ΜΜΕ.
Ο σκελετός ενός άνδρα βρέθηκε με καρφί στη φτέρνα του στο Φένσταντον. Η Κορίν Ντούχιγκ του Cambridge University, η οποία ειδικεύεται σε θέματα οστών, είπε ότι επρόκειτο για ένα «σχεδόν μοναδικό» εύρημα σε έναν μέχρι πρότινος άγνωστο ρωμαϊκό οικισμό.
Όπως είπε, έδειχνε ότι, ακόμα και εκεί, οι κάτοικοι «δεν μπορούσαν να αποφύγουν την πιο βάρβαρη τιμωρία της Ρώμης».
Ο οικισμός ανακαλύφθηκε από την Albion Archaeology, που είχε αρχίσει τις ανασκαφές το 2017, εν όψει οικοδομικών δραστηριοτήτων. Ανακάλυψαν πέντε μικρά νεκροταφεία, όπου 40 ενήλικες και πέντε παιδιά είχαν θαφτεί- σε κάποιες περιπτώσεις από τις ίδιες οικογένειες.
Τα νεκροταφεία εκτιμάται πως είναι του 3ου – 4ου αιώνα μ.Χ. Σε έναν από τους τάφους βρέθηκε ο σκελετός ενός άνδρα με ένα καρφί στο οστό της δεξιάς φτέρνας. Βρέθηκαν επίσης και άλλα τραύματα, που υποδεικνύουν ότι είχε υποφέρει πριν πεθάνει, ενώ τα πόδια του είχαν ίχνη μόλυνσης ή φλεγμονής, που είχε προκληθεί είτε από συστημική διαταραχή είτε επειδή είχε δεθεί.
H αρχαιολόγος Κάσια Γκτάνιετς, μιλώντας εκ μέρους της ομάδας ιστορικού περιβάλλοντος του Cambridgeshire County Council, είπε πως «αυτά τα κοιμητήρια και οι οικισμός που αναπτύχθηκε κατά μήκος της ρωμαϊκής οδού στο Φένσταντον ανοίγουν νέους δρόμους στην αρχαιολογική έρευνα. Οι ταφικές πρακτικές είναι πολλές και ποικίλλουν στη ρωμαϊκή περίοδο και κατά καιρούς βρίσκουμε στοιχεία μεταθανάτιου ακρωτηριασμού, μα ποτέ σταύρωσης».
Η Ντούχιγκ, οστεολόγος του Wolfson College του πανεπιστημίου, είπε πως ο συνδυασμός της καλής διατήρησης και της παραμονής του καρφιού στο οστό «μου επέτρεψαν να εξετάσω αυτό το σχεδόν μοναδικό δείγμα, ενώ πολλές χιλιάδες έχουν χαθεί. Αυτό δείχνει πως οι κάτοικοι ακόμα και αυτού του μικρού οικισμού στα πέρατα της αυτοκρατορίας δεν μπορούσαν να αποφύγουν την πιο βάρβαρη τιμωρία της Ρώμης».
Οι έρευνες της Ντούχιγκ πάνω στις σταυρώσεις της περιόδου έχουν αποδώσει μόλις άλλα τρία πιθανά δείγματα- ένα από τη Λα Λάρντα στο Γκαβέλο της Ιταλίας, ένα από το Μεντές στην Αίγυπτο και ένα από έναν τάφο στο Γκιβ ατ χα Μιντάρ της βόρειας Ιερουσαλήμ, που είχε ανακαλυφθεί κατά τη διάρκεια οικοδομικών εργασιών το 1968.
Όπως διαπίστωσε, μόνο της Ιερουσαλήμ φαίνεται να είναι πιθανής σταύρωσης, επειδή το δεξί οστό είχε διατηρήσει ένα καρφί που ήταν ακριβώς στην ίδια θέση με αυτό της ταφής στο Φένσταντον.
Σύμφωνα με το δημοτικό συμβούλιο της περιοχής, ήταν ασυνήθιστο να αφαιρούνται τα καρφιά μετά τη σταύρωση για να χρησιμοποιηθούν ξανά, μα στην περίπτωση του Φένσταντον το καρφί είχε λυγίσει και είχε κολλήσει στο πόδι.
Ο σκελετός του θύματος υπολογίζεται πως είναι περίπου 1.900 ετών (εκτιμάται πως έζησε μεταξύ του 130 μΧ και του 360 μΧ) και αρχικά δεν είχε θεωρηθεί ιδιαίτερα αξιοσημείωτος. Η ηλικία του άνδρα υπολογίζεται πως ήταν 25-35 ετών και είχε ταφεί με τα χέρια κατά μήκος του στήθους του, σε έναν τάφο με μια ξύλινη δομή. Βάσει DNA δεν συγγένευε με κανέναν από τους άλλους νεκρούς που βρέθηκαν στον χώρο, μα ήταν ντόπιος. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι μπορεί να ήταν σκλάβος.
Αξίζει να σημειωθεί πως τα ευρήματα από σταυρώσεις με καρφιά είναι σχετικά σπάνιες, κυρίως επειδή αφ‘ενός τα θύματα τις περισσότερες φορές δεν είχαν κανονική ταφή και αφ’ετέρου επειδή, στην πραγματικότητα, τις περισσότερες φορές γίνονται με σχοινί (και όχι καρφιά).
Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιήσουν τη σταύρωση ως ποινή κυρίως σε καταδικασθέντες σκλάβους, επαναστάτες και γενικά άτομα κατώτερων στρωμάτων.