«Ζούμε σε μια περίοδο αλλαγών, μεγαλύτερων, βαθύτερων και εντονότερων από αυτών που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων»... Ο επικεφαλής του βρετανικού στρατού Sir Nick Carter κατά την ετήσια διάλεξή του στο Royal United Services Institute παρουσίασε μια ζοφερή εικόνα του κόσμου, που θυμίζει, όπως λέει,την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα που οδήγησε στον Α′ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όπως ανέφερε η ασφάλεια σε διεθνές επίπεδο χαρακτηρίζεται από μεγάλη αβεβαιότητα- την μεγαλύτερη που έχουν ζήσει οι σημερινές γενιές- ενώ σε ό,τι αφορά το Ηνωμένο Βασίλειο τόνισε πως οι απειλές που αντιμετωπίζει «διαφοροποιούνται, πολλαπλασιάζονται και εντείνονται» με ταχύτατους ρυθμούς.
Θυμίζει παραμονές Α′ Παγκοσμίου Πολέμου
Οι διαρκείς αντιπαραθέσεις που παρατηρούνται σταθερά σε όλο τον κόσμο «θυμίζουν αυτές της πρώτης δεκαετίας του 20ού αιώνα», την περίοδο των μεγάλων ανταγωνισμών που αποτέλεσαν βασική αιτία για την εκδήλωση του Μεγάλου Πολέμου.
Αναφέρθηκε συγκεκριμένα σε μια σειρά εχθρικών κρατών, κατονομάζοντας τη Ρωσία, την Κίνα -αλλά και το Ιράν δεδομένης της ενίσχυσης του- υποστηρίζοντας πως αποτελούν πρόκληση για την ασφάλεια, την σταθερότητα και την ευημερία ενώ παράλληλα υπάρχουν πρόσθετοι κίνδυνοι από τη δράση τρομοκρατικών οργανώσεων όπως το Ισλαμικό Κράτος.
Απειλές ο «πολεμοχαρής» λαϊκισμός και ο εθνικισμός
Απειλή όμως συνιστά, σύμφωνα με τον Sir Nick Carter και η «πολεμοχαρής» ρητορική του αναδυόμενου λαϊκισμού και εθνικισμού που προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τα φαινόμενα μαζικών μεταναστεύσεων μεταφράζοντας αυτά ως μια υπαρξιακή απειλή για την Ευρώπη.
Ο επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου (CDS) ανέλυσε το σύγχρονο διεθνές περιβάλλον τονίζοντας πως ζούμε σε έναν κόσμο με πολλούς πόλους εξουσίας και δυνάμεις που ανταγωνίζονται ενώ υπάρχουν αποκλίνουσες απόψεις για το πως πρέπει να «λειτουργεί» ο κόσμος. Όπως παρατήρησε μάλιστα προβάλλονται διαφορετικές αξίες, έρχονται στο προσκήνιο αξιώσεις φορτισμένες ιστορικά και κάποιοι επιδιώκουν να κλείσουν παλιούς λογαριασμούς.
«Στο μεταξύ τα χαρακτηριστικά στο πολιτικό σκηνικό (της περιόδου) αλλά και αυτά του πολέμου μεταβάλλονται ταχύτατα εξαιτίας της άμεσης διάδοσης των πληροφοριών και της ταχύτατης εξέλιξης της τεχνολογίας».
Πολίτες αδαείς και αδιάφοροι
Παρατήρησε επίσης πως διακρίνει μια ανησυχητική άγνοια- ή αδιαφορία-των πολιτών σε ό,τι αφορά θέματα που αφορούν τις διεθνείς- γεωπολιτικές εξελίξεις. «Βέβαια οι άνθρωποι δεν μελετούν πλέον την ιστορία», ανέφερε, θυμίζοντας μια πρόσφατη έρευνα σε δείγμα 2.000 ατόμων, για τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Το 50% πίστευε ότι πρωθυπουργός τότε ήταν ο Ουίνστον Τσόρτσιλ και το 10% πίστευε ότι ήταν η Μαργαρίτα Θάτσερ. Το 20% ότι πολεμούσαμε κατά τον Γάλλων, το 6% θεωρούσε ότι η δολοφονία του Προέδρου Κένεντι προκάλεσε τον πόλεμο. Και όταν ρωτήθηκαν ποια ήταν η πιο πολυαίμακτη μάχη του πολέμου, το 16% ψήφισε το Perl Harbor, το 8% την Ημέρα Ανεξαρτησίας, το 7% το Hastings και το 5% Helm’s Deep από την τριλογία του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών».
Υπογράμμισε την ανάγκη οι πολίτες να είναι πιο ενημερωμένοι για τις διεθνείς εξελίξεις αλλά και για τις σύγχρονες απειλές κάνοντας λόγο για ένα νέο είδος πολέμου χωρίς κανόνες, που εκμεταλλεύεται τις νέες τεχνολογίες.
Αποτυχημένα διπλωματικά εργαλεία
Διαπιστώνει δε πως δοκιμασμένα κατά το παρελθόν διπλωματικά εργαλεία (μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, διαπραγματεύσεις για την μείωσης της παραγωγής όπλων, δημόσια παρακολούθηση και επιθεώρηση στρατιωτικών δραστηριοτήτων) δεν ανταποκρίνονται στο νέο τοπίο διεθνών σχέσεων.
Μιλώντας με καθαρά στρατιωτική ορολογία, όπως είπε, «Χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα, έχουν μελετήσει όλα τα δυνατά μας σημεία και έχουν επενδύσει πολύ προσεκτικά σε νέες μεθόδους που στοχεύουν στην εκμετάλλευση των αδυναμιών μας: κυβερνοόπλα, βαλλιστικοί πύραυλοι και πύραυλοι cruise, πυρηνικά όπλα περιορισμένης ισχύος (για χρήση κυρίως σε τακτικό επίπεδο), διαστημικά και αντιδιαστημικά όπλα, ηλεκτρονικός πόλεμος, ενοποιημένα συστήματα αεράμυνας και αντιπυραυλικής άμυνας, πολλαπλοί εκτοξευτές θερμοβαρικών ρουκετών ψηφιακά συνδεδεμένοι με συστήματα σκόπευσης σε drones, νέες συμβατικές δυνατότητες όπως δύσκολα στον εντοπισμό υποβρύχια, αεροσκάφη και τεθωρακισμένα.
Η μετά-Brexit εποχή
Σε ό,τι αφορά τα εξελιγμένα όπλα, τόνισε πως «ένας ανησυχητικά μεγάλος αριθμός αυτών των συστημάτων βρίσκονται σήμερα στα χέρια proxy states» ενώ υπογράμμισε: «Δεν μπορούμε πλέον να εγγυηθούμε την ελευθερία ανάληψης δράσης στον αέρα, τη θάλασσα και στην ξηρά».
Σε ό,τι αφορά το μέλλον ο Carter τόνισε πως το Λονδίνο θα πρέπει να ξεκαθαρίσει το ρόλο που θέλει να διαδραματίσει στον κόσμο κατά την μετά Brexit ενώ αναφέρθηκε και στο κυβερνητικό πρόγραμμα για τον εκσυγχρονισμόυ της Άμυνας τονίζοντας: «Πρέπει να κινητοποιηθούμε για να αντιμετωπίσουμε τις απειλές του σήμερα. Πρέπει να εκσυγχρονίσουμε για να αντιμετωπίσουμε τις μελλοντικές απειλές και πρέπει να εξελιχτούμε για να γίνει η ευκίνητη και προσαρμοστική οργάνωση που απαιτεί το μέλλον », είπε.
Πηγές: Independent, Telegraph