Με τον πληθωρισμό να σπάει ρεκόρ των τελευταίων 30 ετών, στο 138%, την φτώχεια να πλήττει τέσσερις στους δέκα πολίτες και το χρέος της χώρας να χτυπά «κόκκινο», η Αργεντινή οδεύει σε μια ακόμη κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση.
Η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής και μέλος των G20 με άφθονο φυσικό πλούτο, βρίσκεται για δέκατη φορά αντιμέτωπη με μια χρεοκοπία καθώς η χώρα δυσκολεύεται να βάλει τις βάσεις για να σταθεροποιήσει την οικονομία της.
Με πολιτικές επιλογές που συχνά αποδεικνύονται καταστροφικές για την πορεία της χώρας, οι Αργεντίνοι καλούνται την Κυριακή (22/10) στις κάλπες για να αναδείξουν τον επόμενο πρόεδρο της χώρας.
Οι τρεις βασικοί υποψήφιοι για την προεδρία της Αργεντινής είναι ο Χαβιέρ Μιλέι, ένας ακραία φιλελεύθερος οικονομολόγος που ενσαρκώνει την επιθυμία μεγάλου μέρους των πολιτών να διώξει από την πολιτική σκηνή τους παραδοσιακούς πολιτικούς, εξαγγέλλει πως θα δολαριοποιήσει την οικονομία και θα κάνει «κομμάτια» το κράτος.
Η Πατρίσια Μπούλριτς, πρώην υπουργός της δεξιάς υπόσχεται να είναι ανελέητη έναντι των «επαγγελματιών απεργών» και της εγκληματικότητας, κι ο Σέρχιο Μάσα, ο κεντροαριστερός υπουργός Οικονομίας διαβεβαιώνει ότι «τα χειρότερα πέρασαν».
Ο πληθωρισμός από τους μεγαλύτερους παγκοσμίως
Οι φιλόδοξες εξαγγελίες των υποψηφίων όμως, δεν φαίνεται να πείθουν πλέον τους Αργεντίνους που έχουν ακούσει πολλές φορές κούφιες πολιτικές φλυαρίες.
Ο Πέδρο Μαϊντάνα, ένας 63χρονος συνταξιούχος που έχει ζήσει τις σκληρές χρεοκοπίες της χώρας που οδήγησαν σε μαζικές διαδηλώσεις και κοινωνική αναταραχή, είναι ένας από τους πολλούς.
«Δεν αλλάζει τίποτα, πιστεύω ότι δεν θα αλλάξει τίποτα κι αυτή τη φορά, κανένας από τους υποψήφιους δεν μου δίνει ελπίδα».
Οι περίπου τριάντα δημοσκοπήσεις πάντως, που έχουν διεξαχθεί όλο αυτό το διάστημα πριν από τις κάλπες, βλέπουν ότι ο Μιλέι, που για κάποιους είναι ακραία φιλελεύθερος και για κάποιους άλλους ακροδεξιός, θα επικρατήσει στον πρώτο γύρο, εξασφαλίζοντας σχεδόν το 35% των ψήφων.
Στο δεύτερο γύρο οι δημοσκόποι εκτιμούν ότι θα αναμετρηθεί με τον Μάσα (περίπου 30%) ενώ η Μπούλριτς, που βρίσκεται γύρω στο 26%, θεωρείται πως δύσκολα θα μπορέσει να κλείσει την ψαλίδα.
Οι άλλοι δυο υποψήφιοι, η Μίριαμ Μπρέγκμαν της ριζοσπαστικής αριστεράς και ο Χουάν Σκιαρέτι από το κέντρο, δεν απειλούν την τριάδα καθώς δεν ξεπερνούν το 4% στην πρόθεση ψήφου.
Σκληρή φτώχεια και λίγες ελπίδες
Ο νικητής των εκλογών πάντως θα βρεθεί αντιμέτωπος με πολλά ανοικτά μέτωπα με την φτώχεια να είναι το μεγαλύτερο.
Υπολογίζεται ότι σήμερα ένας στους τέσσερις πολίτες της Αργεντινής ζει με μέσο εισόδημα 124.000 αργεντίνικα πέσος δηλαδή 340 δολάρια το μήνα.
Τα τελευταία δύο χρόνια οι αλλεπάλληλες υποτιμήσεις του νομίσματος έχουν οδηγήσει το πέσος από 99 το δολάρια να είναι σήμερα στα 365 πέσος για ένα δολάριο, με βάση την επίσημη ισοτιμία, ενώ στη μαύρη αγορά η αξία τους είναι πολύ χαμηλότερη.
«Σε όλα τα (κοινωνικοοικονομικά) στρώματα υπάρχει απώλεια πραγματικού εισοδήματος», υποστηρίζει ο Λεοπόλντο Τορναρόλι, του Κέντρου Διανεμητικών, Εργασιακών και Κοινωνικών Μελετών (Centro de Estudios Distributivos, Laborales y Sociales, CEDLAS) του πανεπιστημίου της Λα Πλάτα.
«Αυτά που μπορούσαν να αποκτήσουν οι γονείς μας, ένα σπίτι μοιάζουν πια μακρινά σε μας», λέει ο Βαλεντίν Φιγκάρα, ένας 20χρονος φοιτητής. Κάθε γενιά, και ειδικά «αυτή», βλέπει τα πράγματα να γίνονται συνεχώς «όλο και χειρότερα σε σύγκριση με την προηγούμενη».
Οι εκλογές ίσως αποτελέσουν σημείο καμπής, κυρίως εξαιτίας της δυσαρέσκειας για τους δυο μεγάλους πολιτικούς συνασπισμούς που κυριάρχησαν στην πολιτική ζωή για κάπου είκοσι χρόνια.
Των Περονιστών (κεντροαριστερά) που βρέθηκαν στην εξουσία σχεδόν 20 χρόνια από το 2003 ως και το 2015 και από το 2019 έως σήμερα, με πρόεδρο τον απερχόμενο Αλμπέρτο Φερνάντες, και την κεντροδεξιά, που κυβέρνησε στο μεσοδιάστημα από το 2015 ως το 2019, με πρόεδρο τον Μαουρίτσιο Μάκρι.
Η οργή που γίνεται λαϊκισμός
Η οργή των Αργεντίνων (bronca) βρίσκει ανταπόκριση στο πρόσωπο του Χαβιέρ Μιλέι. Του 52χρονου, που από τα τηλεοπτικά πλατό πριν από δυο χρόνια κατέφθασε στην πολιτική σκηνή και σαγηνεύει κυρίως νεαρούς ψηφοφόρους κι ανθρώπους με χαμηλή εισοδηματική στάθμη υποσχόμενος να τελειώνει με την «παρασιτική πολιτική κάστα».
«Να φύγουν όλοι, να μη μείνει κανένας!», είπε ο υποψήφιος στην τελευταία τους ομιλία πρις από τις κάλπες απευθυνόμενος σε περίπου 15.000 υποστηρικτές του υπό τους ηλεκτρισμένους από την υπόκρουση χαρντ ροκ μουσικής, που είναι το ασυνήθιστο στιλ του, και τον οξύ του λόγο.
«Η Αργεντινή εγγράφεται στην περιφερειακή τάση αποδυνάμωσης των παραδοσιακών κομμάτων και της ανάδυσης αντισυστημικών ‘αουτσάιντερ’, με απλό, αλλά ισχυρό μήνυμα (...) ‘ξεφορτωθείτε την πολιτική τάξη και όλα θα πάνε καλά!’», αναλύει ο Μάικλ Σίφτερ του κέντρου μελετών Inter-American Dialogue.
Ένα οικονομικό μοντέλο που έχει ήδη αποτύχει
Το μεγάλο πρόβλημα ωστόσο είναι ότι το περίφημο οικονομικό μοντέλο στο οποίο ορκίζεται ο Μιλέι για να σώσει την οικονομία της χώρας, η «δολαριοποίηση» όπως λέει, κατακεραυνώνεται σε ένα μανιφέστο 170 οικονομολόγων διαφόρων κατευθύνσεων που τον κατηγορούν για «οφθαλμαπάτη», που ενέχει μεγάλους κινδύνους, κοινωνικούς και πληθωριστικούς.
Όμως και η επιλογή του Μάσα, δεν φαίνεται καλύτερη καθώς περνά μέσα από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείου (ΔΝΤ), το οποίο έχει στραγγαλίσει πολλές φορές στο παρελθόν την οικονομία της χώρας.
Όσο για την υποψηφιότητα της Μπούλριτς, την επισκιάζει η προεδρία του φιλελεύθερου Μάκρι και η ανάμνηση της περιόδου 2018-2019, όταν το Μπουένος Άιρες αναγκάστηκε να ζητήσει από το ΔΝΤ τεράστιο δάνειο, 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που δυσκολεύεται να αποπληρώσει μέχρι και σήμερα.
Ο πολιτολόγος Χουάν Νέγκρι του πανεπιστημίου Torcuato di Tella θεωρεί οτι οι εκλογές της Κυριακής θα βουλιάξουν την Αργεντινή σε μια νέα εποχή μεγάλης πολιτικής αστάθειας έπειτα από χρόνια μεγάλων, ατελείωτων αντιπαραθέσεων.
Πληροφορίες από ΑΠΕ