Είναι επικίνδυνη για την εμφάνιση καρκίνου η ασπαρτάμη ή όχι; Την απάντηση δίνει ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) της ΠΟΥ, σε μια προσπάθεια να ξεκαθαρίσει ένα ζήτημα που διχάζει την επιστημονική κοινότητα εδώ και δεκαετίες.
Ο χαρακτηρισμός ως «ουσία πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο» θα αποτελέσει το κίνητρο για τη χρηματοδότηση μιας σειράς νέων ερευνών προκειμένου να διαπιστωθεί ασφάλεια ή όχι του πιο διαδεδομένου γλυκαντικού στον πλανήτη, που χρησιμοποιείται τις τελευταίες δεκαετίες, υπογραμμίζουν ειδικοί στην τοξικολογία και την ογκολογία.
Νέα στοιχεία
«Δεν βλέπω πώς μπορούμε να βγάλουμε ένα ασφαλές συμπεράσματα για αυτό εάν δεν έχουμε πολλές και καλύτερα σχεδιασμένες μελέτες,», είπε ο Άντι Σμιθ, καθηγητής στη Μονάδα Τοξικολογίας MRC στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.
Ο Smith είπε ότι οι ρυθμιστικές αρχές σε όλο τον κόσμο ενδέχεται να επανεξετάσουν τα νέα δεδομένα που προέκυψαν από μια πρόσφατη γαλλική μελέτη τον Μάρτιο του 2022.
Η έρευνα έγινε σε 100.000 ενήλικες και έδειξε ότι τα άτομα που κατανάλωναν μεγαλύτερες ποσότητες τεχνητών γλυκαντικών, συμπεριλαμβανομένης της ασπαρτάμης, είχαν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου.
Ωστόσο, η μελέτη NutriNet-Sante με επικεφαλής ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού δεν επιβεβαιώνει ότι ο κίνδυνος προκλήθηκε από την ασπαρτάμη.
Ωστόσο, ο Millstone, καθηγητής επιστημονικής πολιτικής στο βρετανικό Πανεπιστήμιο του Sussex, ανέφερε ότι το γαλλικό εύρημα, αν και δεν είναι έγκυρο, είναι πιθανό να αποτελεί ένα σοβαρό λόγο για να επανέλθει η συζήτηση για την ασφάλεια της ουσίας.
«Αυτό είναι σημαντικό - υπάρχουν νέα δεδομένα από νέες μελέτες. Επιπλέον, η ασπαρτάμη είναι σχεδόν το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο πρόσθετο στον πλανήτη» υποστήριξε ο Millstone.
Η ασπαρτάμη είναι ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα γλυκαντικά στον κόσμο, που εμφανίζεται σε προϊόντα από η Coca-Cola, Diet Coke έως την Extra τσίχλα Mars’s Extra χωρίς ζάχαρη.
Η πιο διαδεδομένη γλυκαντική ουσία από το 1980
Οι Αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές ενέκριναν για πρώτη φορά τη χρήση της ασπαρτάμης πριν από τέσσερις δεκαετίες με τις ρυθμιστικές αρχές των υπόλοιπων χωρών να έχουν αποφανθεί ότι είναι ασφαλής για κατανάλωση εντός καθορισμένων ορίων.
«Από το 1981, όταν το προϊόν έλαβε επίσημες εγκρίσεις, υπάρχει μια συνεχής διαμάχη», δήλωσε ο Peter Lurie, πρόεδρος του Κέντρου Επιστήμης στο Δημόσιο Συμφέρον (CSPI) που εδρεύει στις ΗΠΑ. ”Πιέζουμε για μια αναθεώρηση της IARC εδώ και πολλά χρόνια.”
Το IARC, ένας ημιαυτόνομος βραχίονας του ΠΟΥ, αποφασίζει εάν μια ουσία είναι δυνητικά καρκινογόνος με βάση όλα τα δημοσιευμένα επιστημονικά στοιχεία, αλλά δεν λαμβάνει υπόψη πόσο θα πρέπει να καταναλώσει ένα άτομο για να είναι επικίνδυνη.
Η ταξινόμηση της ασπαρτάμης ως ενός «πιθανού καρκινογόνου παράγοντα» σκοντάφτει στα περιορισμένα στοιχεία παρόμοια με αυτά που συνδέουν το εκχύλισμα αλόης βέρα από ολόκληρα φύλλα και ορισμένα λαχανικά τουρσί με την ίδια επισήμανση.
Μια παρόμοια σύσταση για τα ασφαλή επίπεδα κατανάλωσης ασπαρτάμης αναμένεται επίσης την Παρασκευή 14 Ιουλίου από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΠΟΥ.
Οι πρώτες αναφορές έγιναν το 2008
Η IARC ανέφερε για πρώτη φορά το 2008 ότι θα πρέπει να εξεταστεί η ασπαρτάμη για πιθανή καρκινογόνο δράση ενώ παρόμοια πρόταση έκανε το 2014 και το CSPI όταν κρίθηκε απαραίτητη η έρευνα «λόγω της ευρείας χρήσης της και των πρόσφατων αναφορών για ευρήματα σε μελέτες καρκινογένεσης σε ζώα», σύμφωνα με έγγραφα.
Ωστόσο, δεν ελήφθη κανένα μέτρο μέχρι το 2022, οπότε η ασπαρτάμη προτάθηκε ξανά για αξιολόγηση από την CSPI και τη Melnick το 2019.
«Έχει γίνει ένας τεράστιος αριθμός μελετών για την ασπαρτάμη, οι οποίες δείχνουν σε συντριπτική πλειοψηφία ότι είναι πολύ ασφαλής και δεν έχει καρκινογόνο δράση», δήλωσε ο Δρ Σάμουελ Κοέν, καθηγητής ογκολογίας στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα που έχει μελετήσει τα γλυκαντικά για δεκαετίες και εεργάζεται ως σύμβουλος στη βιομηχανία.
Η IARC αρνήθηκε να σχολιάσει την έλλειψη δράσης για την ασπαρτάμη για πάνω από μια δεκαετία. Ο οργανισμός ενημερώνει τη λίστα προτεραιοτήτων του κάθε πέντε χρόνια και συνήθως εξετάζει πολλές –αλλά όχι όλες– τις ουσίες σε κάθε περίοδο.
Ορισμένα είδη που επανεξετάζονται τακτικά είναι για παράδειγμα ο καφές, που καταχωρήθηκε ως πιθανά καρκινογόνος ουσία τη δεκαετία του 1990, αλλά αφαιρέθηκε από τη λίστα το 2016.
Ο ερευνητικός οργανισμός είπε ότι «νέα στοιχεία» οδήγησαν σε αναθεώρηση της υπόθεσης της ασπαρτάμης, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες.
Οι ειδικοί επισημαίνουν πως μελέτες από το 2000 σηματοδοτούν έναν πιθανό κίνδυνο σε ζώα και ανθρώπους που θεωρούν ότι θα πρέπει να ενεργοποιήσει τον IARC.
Πηγή: Reuters