Η ασπαρτάμη, ένα δημοφιλές τεχνητό γλυκαντικό που συναντάται σε αναψυκτικά διαίτης, σε τσίχλες, γιαούρτια και άλλα προϊόντα, είναι «πιθανώς καρκινογόνα» μα παραμένει ασφαλής για κατανάλωση εντός των υπαρχόντων πλαισίων ημερήσιας λήψης, σύμφωνα με δύο νέες εκτιμήσεις από δύο διαφορετικά γκρουπ που συνδέονται με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Τι είναι η ασπαρτάμη
Ανακαλύφθηκε το 1965 από τον Αμερικανό χημικό Τζέιμς Σλάτερ και είναι περίπου 200 φορές πιο γλυκιά από την κανονική ζάχαρη. Έλαβε έγκριση από τη US Food and Drug Administration το 1974 για χρήση ως γλυκαντικό στο τραπέζι και ως πρόσθετο σε τσίχλες, δημητριακά για πρωινό κ.α.
Ποιες είναι οι νέες αποφάσεις και ποιοι τις πήραν
Μία ομάδα ειδικών, η IARC (International Agency for Research on Cancer) είπε πως η ασπαρτάμη είναι «πιθανό καρκινογόνο». Αυτό σημαίνει πως υπάρχουν περιορισμένα στοιχεία που να δείχνουν πιθανή σύνδεση με τον καρκίνο και τη βάζει στην ίδια ομάδα/ κατηγορία με το εκχύλισμα αλόης βέρα και κάποια ασιατικά λαχανικά τουρσί.
Μία άλλη ομάδα ειδικών, η JECFA των ΠΟΥ/FAO (Joint Committee on Food Additives) επίσης αξιολόγησε την ασπαρτάμη και διατήρησε τη σύστασή της πως παραμένει ασφαλής για κατανάλωση εντός των προτεινόμενων ημερήσιων ορίων. Για την ασπαρτάμη αυτό το όριο είναι 40 milligrams ανά κιλό (βάρος σώματος) ημερησίως.
Αυτό σημαίνει πως ένας ενήλικας 70 κιλών θα έπρεπε να καταναλώσει 9 με 14 κουτάκια αναψυκτικού διαίτης σε μια ημέρα για να υπερβεί το όριο.
Τι σημαίνει αυτό
Έχει υπάρξει ένας βαθμός σύγχυσης για τις αποφάσεις αυτές, μα οι υπηρεσίες είπαν πως είναι «συμπληρωματικές». Τα δύο αυτά γκρουπ λειτουργούν διαφορετικά και έχουν άλλο σκοπό: Ενώ η IARC υποδεικνύει έναν πιθανό κίνδυνο με βάση ακόμα και περιορισμένα στοιχεία, η JECFA αξιολογεί τον πραγματικό κίνδυνο.
Ο Γκούντερ Κούνλε, καθηγητής διατροφής στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ στο Ηνωμένο Βασίλειο, είπε ότι υποδείκνυε τη διαφορά μεταξύ κινδύνου και ρίσκου. «Το φως του ήλιου είναι επικίνδυνο επειδή μπορεί να προκαλέσει καρκίνο, μα το ρίσκο έχει να κάνει με την ποσότητα ηλιακού φωτός και το αν χρησιμοποιούμε προστασία. Αντίστοιχα, ακόμα και αν η ασπαρτάμη προκαλεί καρκίνο σε μεγάλες ποσότητες, δεν υπάρχει κίνδυνος όταν την καταναλώνουμε στις ποσότητες που επιτρέπονται στα τρόφιμα» είπε.
Γιατί είναι δημοφιλής
Επειδή είναι πολύ γλυκιά, χρειάζεται λιγότερη σε προϊόντα για να έχουν την ίδια γεύση με τη ζάχαρη, οπότε η αξία σε θερμίδες είναι σχεδόν μηδενική. Επίσης, δεν αφήνει πικρή γεύση μετά όπως η ζαχαρίνη. Έγινε δημοφιλής ως μια επιλογή για τον καταναλωτή που σκεφτόταν πιο πολύ τη διατροφή του τη δεκαετία του 1980. Συναντάται σε αναψυκτικά, ζελέ, επιδόρπια, ζαχαρωτά κ.α.
Έχουν απομακρυνθεί οι εταιρείες από αυτήν;
Η χρήση της ασπαρτάμης σε τρόφιμα αποτελεί αντικείμενο διαφωνίας εδώ και δεκαετίες, και κάποιες εταιρείες την έχουν αφαιρέσει από τα προϊόντα τους. Η Yoplait, για παράδειγμα, την έβγαλε από τα γιαούρτια της το 2014 και τώρα τα προϊόντα της έχουν εναλλακτικά γλυκαντικά.
Τι άλλα τεχνητά γλυκαντικά υπάρχουν
Η ζαχαρίνη, η σουκραλόζη και η νεοτάμη είανι τεχνητά γλυκαντικά για τα οποία η JECFA έχει συστάσεις. Η FDA έχει επίσης δώσει άδειες για τρία είδη γλυκαντικών που βασίζονται σε φυτά και φρούτα, περιλαμβανομένων εκχυλισμάτων στέβιας και μιας ομάδας πρωτεϊνών (θαυματίνη).
Χρησιμοποιείται σε όλο τον κόσμο;
Πάνω από 90 χώρες έχουν αξιολογήσει την ασπαρτάμη και την έχουν βρει ασφαλή και κατάλληλη για κατανάλωση, επιτρέποντας τη χρήση της.
Με πληροφορίες από Reuters