«Αθέατα κάτω από τα πόδια μας» είναι ένας τρόπος να χαρακτηριστούν τα καταφύγια της Αττικής της περιόδου 1936-1956, που είναι και το αντικείμενο του βιβλίου «Τα Καταφύγια της Αττικής 1936-1956- β′ τόμος», του συγγραφέα- ερευνητή Κωνσταντίνου Κυρίμη, από τη Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού.
Παρουσίαση του βιβλίου, όπως και του «Με το βλέμμα στη Μικρά Ασία, 100 στιγμιότυπα από την πορεία του Ελληνικού Στρατού (1919-1922)» έγινε στις 11 Απριλίου στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων Αθηνών. Κατά την ομιλία του, ο κ. Κυρίμης αναφέρθηκε στην ιστορία των αντιαεροπορικών καταφυγίων που άρχισαν να κατασκευάζονται στην Ελλάδα το 1936, στο πλαίσιο ενός φιλόδοξου προγράμματος Παθητικής Αεράμυνας επί καθεστώτος Ιωάννη Μεταξά. Μεταξύ 1936 και 1940 κατασκευάστηκαν στην Αττική 400 δημόσια καταφύγια, μαζί με περίπου 5.500 ιδιωτικά καταφύγια.
Διαβάστε τα σχετικά αφιερώματα της HuffPost Greece
Η πόλη κάτω από την πόλη: Τα καταφύγια του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου στην Αθήνα και η ιστορία τους
«Τα Καταφύγια της Αττικής»: Ένα βιβλίο - ταξίδι περιήγησης στην άγνωστη υπόγεια Αττική
Ο Πόλεμος των Αμάχων στην Ελλάδα του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου: Ο Πειραιάς στον πόλεμο και την Κατοχή
Όπως υπογράμμισε ο κ. Κυρίμης, πέραν των κλασικών μεθόδων έρευνας (αρχεία, βιβλιογραφία, τεχνικά εγχειρίδια, Τύπος της εποχής) έγινε και εκτενής πρωτογενής έρευνας πεδίου, με τα καταφύγια να αναζητούνται, εντοπίζονται, καταγράφονται, χαρτογραφούνται και φωτογραφίζονται. «Έχω ακούσει συχνά, να αναφέρονται στα καταφύγια, ως “η πόλη κάτω από την πόλη”. Προσυπογράφω απόλυτα αυτό το χαρακτηρισμό» σημείωσε χαρακτηριστικά ο συγγραφέας, ο οποίος αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, σε ιδιαίτερες περιπτώσεις, όπως αυτή ενός μεγάλου καταφυγίου 10 μέτρα κάτω από τη γη, κάτω από κεντρική λεωφόρο του Πειραιά, που παρέμενε σφραγισμένο από τις αρχές της δεκαετίας του 1970, και ενός καταφυγίου κάτω από εργοστάσιο που ήταν πλημμυρισμένο επί δεκαετίες- με εργάτη να σχολιάζει, μετά την ανακάλυψη της εξόδου κινδύνου του καταφυγίου, πως «εγώ είμαι εδώ 35 χρόνια...δεν θα το πίστευα ποτέ ότι εδώ και δεκαετίες δουλεύω πάνω από ένα καταφύγιο του Β′ ΠΠ χωρίς να το γνωρίζω».
Ακολουθούν φωτογραφίες από την παρουσίαση που έγινε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, που αναδημοσιεύονται με την άδεια του συγγραφέα.