Μια ομάδα κατοίκων στα βόρεια προάστια της Αθήνας ενώθηκαν για να δράσουν αποφασιστικά ενάντια στον εφιάλτη των πυρκαγιών, προκειμένου να προστατέψουν τα σπίτια τους χρησιμοποιώντας drones.
Ξεκίνησαν 3 άτομα κι έγιναν 320, όταν στις αρχές Αυγούστου μια κοινή ανησυχία εξελίχθηκε σε μια ολόκληρη διαδικτυακή κοινότητα, που προχώρησε σε δωρεές για την πληρωμή μιας εταιρείας που χρησιμοποιεί drones μεγάλης εμβέλειας εξοπλισμένα με κάμερες θερμικής απεικόνισης, ως ένα εξελιγμένο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για να προλαβαίνει τις πυρκαγιές πριν εξαπλωθούν.
«Είμαστε όλοι ανήσυχοι», δήλωσε στο Associated Press η ψυχολόγος Μελίνα Θρουβαλά, μία από τους τρεις κατοίκους που ξεκίνησαν το σχέδιο για περιπολίες με drone στα βόρεια προάστια της Αθήνας - την Κηφισιά, την Εκάλη και τη Νέα Ερυθραία. «Δεν θέλουμε να θρηνούμε θύματα, ούτε να βλέπουμε το περιβάλλον και τα δάση μας να καίγονται ή τα σπίτια μας να απειλούνται. Αυτό ήταν το κύριο κίνητρο».
Πώς λειτουργούν τα drones
Τα drones, τα οποία χειρίζονται εξειδικευμένα άτομα με προηγμένη εκπαίδευση για να πετούν πέρα από την οπτική επαφή και με άδεια από τις αρχές πολιτικής αεροπορίας, παρέχουν live εικόνες και ανιχνεύουν αλλαγές στη θερμοκρασία, ειδοποιώντας τους χειριστές τους στα κρίσιμα αρχικά στάδια πριν από την εξάπλωση μιας πυρκαγιάς. Λειτουργούν 24 ώρες το 24ωρο, με τους χειριστές να εργάζονται σε εξάωρες βάρδιες.
«Τα πρώτα λεπτά είναι τα πιο κρίσιμα για μια πυρκαγιά», δήλωσε ο Γιώργος Ντερτιλής, επικεφαλής της τοπικής εθελοντικής πυροσβεστικής μονάδας. «Στην αρχή είναι πιο εύκολο να σβήσεις τη φωτιά. Όσο περνούν τα λεπτά, τόσο πιο δύσκολη γίνεται η δουλειά μας».
Οι εθελοντικές μονάδες είναι ενταγμένες στο σύστημα Πολιτικής Προστασίας, σε στενή συνεργασία με τις επαγγελματικές πυροσβεστικές υπηρεσίες. Καθώς δεν υπάρχει πυροσβεστικός σταθμός στην ευρύτερη περιοχή της Κηφισιάς, οι εθελοντές συχνά μπορούν να φτάσουν στις τοπικές πυρκαγιές γρηγορότερα.
Η εταιρεία των drones λειτουργεί από τα κεντρικά των εθελοντών πυροσβεστών, ώστε να μπορούν να αντιδράσουν άμεσα σε κάθε ένδειξη πυρκαγιάς.
«Από την αρχή, η αξία του προγράμματος drone ήταν εμφανής. Τις πρώτες δύο ημέρες μετά την εγκατάσταση του συστήματος, ξέσπασε πυρκαγιά κοντά σε ένα κλειστό ξενοδοχείο στην περιοχή», λέει ο Γ. Ντερτιλής.
«Ο χειριστής του drone μας κάλεσε, είδαμε τον καπνό, οπότε όταν ξεκινήσαμε ήμασταν προετοιμασμένοι να δούμε φωτιά», είπε. «Την έσβησαν γρήγορα. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζεις τι να περιμένεις»
Η καινοτομία του συστήματος, εξηγεί ο Εμμανουήλ Αγγελάκης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας που εκμεταλλεύεται τα drones, είναι ότι περιλαμβάνει εξειδικευμένο προσωπικό, λογισμικό, servers και δορυφορική κεραία, ώστε «τα drones, μέρα και νύχτα, να μπορούν να σαρώνουν όλες τις δασικές περιοχές με θερμικές κάμερες και αισθητήρες και να δίνουν ζωντανά εικόνες και συντεταγμένες για το πού ξεκινάει μια πυρκαγιά».
Η ιδέα που γεννήθηκε το 2022 και η βοήθεια του δημάρχου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης
Είναι μια δοκιμασμένη λειτουργία. Σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε με τη βοήθεια του Γρηγόρη Κωνσταντέλλου, πιλότου εμπορικών αερογραμμών και δημάρχου της Βάρης, της Βούλας και της Βουλιαγμένης, όπου και άρχισε να λειτουργεί πέρυσι. «Εμείς το δημιουργήσαμε», επισημαίνει ο Κονταντέλλος για το πρόγραμμα. «Είπαμε, ”Γιατί να μην υπάρχει αυτή η δυνατότητα;”»
Η ιδέα γεννήθηκε τον Ιούνιο του 2022, μετά από μια πυρκαγιά που ξέσπασε σε μια ορεινή κορυφογραμμή και έπληξε την περιοχή. Καθώς συντόνιζαν την αντίδρασή τους, οι αρχές συνειδητοποίησαν ότι είχαν ένα πρόβλημα.
«Κυνηγούσαμε τη φωτιά», θυμάται ο δήμαρχος. Με τις φλόγες να κινούνται γρήγορα, η παρακολούθηση των σημείων όπου χρειάζονταν υδροφόρες ήταν μια πρόκληση. «Δεν μπορούσαμε να δούμε βασικά πράγματα στο έδαφος. Βλέπαμε τις φλόγες με καθυστέρηση, επειδή δεν ήμασταν ακριβώς μπροστά τους», περιγράφει.
Ακολούθησε εκτενής επανεξέταση της αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. «Είδαμε ότι αυτό που μας έλειπε ήταν να μην κυνηγάμε τη φωτιά, αλλά να μπορούμε να έχουμε μια live εικόνα της φωτιάς, του πού βρίσκονται τα μέσα μας και πού είναι η απειλή», τονίζει ο κ. Κωνσταντέλλος. Ετσι, σκέφτηκαν τα drones.
Η πυροσβεστική υπηρεσία χρησιμοποιεί ήδη drones κατά τη διάρκεια μιας ενεργής πυρκαγιάς, καλύπτοντας μια μικρή περιοχή. Αυτό που χρειαζόταν ήταν να μπορέσει να δει τη φωτιά από την αρχή και να σταματήσει την πορεία της.
«Οταν στείλαμε την Πολιτική Προστασία, δεν μπόρεσαν καν να βρουν τη φωτιά»
Το πρόγραμμα πρόληψης πυρκαγιών γεννήθηκε όταν ο κ. Κωνσταντέλλος ήρθε σε επαφή με την εταιρεία drone. Στον 1,5 χρόνο που λειτουργεί, έχει προειδοποιήσει έγκαιρα για πυρκαγιές 12 φορές.
«Εχουμε ανιχνεύσει φωτιά στις 3:30 το πρωί», λέει ο δήμαρχος. «Όταν στείλαμε την Πολιτική Προστασία, δεν μπόρεσαν καν να βρουν τη φωτιά. Μπορούσαμε να τη δούμε στο drone». Πρόσφατα, όταν 270 κεραυνοί προκάλεσαν έξι πυρκαγιές στην περιοχή κατά τη διάρκεια καταιγίδας, οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης έφτασαν εκεί πριν οι φωτιές εξαπλωθούν.
Τα drones έχουν εμβέλεια 15 χιλιομέτρων και είναι εξοπλισμένα με μεγάφωνα και προβολείς για να προειδοποιούν τους ανθρώπους που κάνουν απαγορευμένες υπαίθριες εργασίες τις ημέρες υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς - ή για να τρομάζουν τους πιθανούς εμπρηστές.
Ένα ακόμη πιλοτικό πρόγραμμα τρέχει από τον δήμο για την πρόληψη των πνιγμών, κατά το οποίο τα drones μπορούν να ρίχνουν σωσίβια σε ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνδυνο.
Ο δήμος πληρώνει 13.000-14.000 ευρώ μηνιαίως για κάλυψη 24 ώρες το 24ωρο. «Για έναν δήμο, είναι ένας βιώσιμος αριθμός για να έχει το κεφάλι του ήσυχο από τις πυρκαγιές», τονίζει ο Γρ. Κωνσταντέλλος.
Ο Εμ. Αγγελάκης, λέει για την ιδιωτικά χρηματοδοτούμενη πρωτοβουλία των κατοίκων της Κηφισιάς ότι «ήταν η πρώτη φορά που αυτό συνέβη σε εθελοντική βάση και όχι από κρατικό φορέα».
«Οπως λέμε στην αεροπορία, ένας καλά εκπαιδευμένος πιλότος είναι η καλύτερη συσκευή ασφαλείας», καταλήγει ο κ. Κωνσταντέλλος. «Το παραφράζουμε αυτό στην πολιτική προστασία και λέμε: ″Μια καλά προετοιμασμένη πόλη είναι η καλύτερη άμυνα απέναντι στην κρίση″».