Παγωμένα τοπία σε συγκλονιστικά κάδρα και μια ιστορία γεμάτη μυστήριο, συμβολισμούς και συγκρούσεις, συνθέτουν το «Ακίνητο Ποτάμι», τη νέα μεγάλου μήκους ταινία του Άγγελου Φραντζή.
Ο Πέτρος και η Άννα μετακομίζουν από την Ελλάδα στη Σιβηρία για τις επαγγελματικές υποχρεώσεις του Πέτρου. Έκπληκτοι, ανακαλύπτουν ότι η Άννα είναι έγκυος ενώ δεν είχαν για μήνες σεξουαλικές επαφές. Τότε, η σχέση του ζευγαριού δοκιμάζεται καθώς προκύπτουν θέματα απιστίας και άλλα πνευματικής φύσης.
Πρόκειται για μια διεθνή συμπαραγωγή που γυρίστηκε στη Ρωσία και τη Λετονία με πρωταγωνιστές τους Κάτια Γκουλιώνη, Ανδρέα Κωνσταντίνου και τη συμμετοχή ξένων ηθοποιών. Η ταινία βραβεύτηκε από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών στο 59ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και εντάχθηκε στο playlist του HBO Europe, ενός από τα μεγαλύτερα συνδρομητικά δίκτυα του κόσμου.
Λίγο μετά την κυκλοφορία του «Ακίνητου Ποταμιού», ο σκηνοθέτης μιλά στη HuffPost Greece για τη δημιουργία της ταινίας, την πόλη ως χαρακτήρα και τα γυρίσματα στο εξωτερικό.
Μετά το «Σύμπτωμα», γυρίσατε το μυστηριώδες δράμα «Ακίνητο Ποτάμι». Πώς εμπνευστήκατε την ιστορία του Πέτρου και της Άννας και ποια η σύνδεση με τον τίτλο αυτής της ταινίας;
Η έμπνευση μιας ταινίας είναι πάντα ένας συνδυασμός γεγονότων. Η αρχική ιδέα προέκυψε την περίοδο της αρχής της ελληνικής κρίσης. Υπήρχε τότε ένα διάχυτο συναίσθημα αγωνίας, δέους και φόβου απέναντι σε κάτι άγνωστο. Κάτι που δεν ξέραμε και προσπαθούσαμε να εντοπίσουμε την αιτία. Αυτή η αίσθηση της αγωνίας απέναντι στο άγνωστο, μοιάζει να μετατράπηκε στην αγωνία αυτού του ζευγαριού απέναντι σε κάτι που υπερβαίνει την λογική του. Άλλο γεγονός, ήταν ότι κι εγώ βρισκόμουν σε μια σχέση όπου δυο υποκειμενικότητες πάλευαν να συνυπάρξουν, να κατανοήσουν και να κατανοηθούν. Μ’ ενδιέφερε λοιπόν να μιλήσω για ένα ζευγάρι. Ως προς τον τίτλο, θέλαμε να εκφράζει τις κρυμμένες αντιθέσεις και αντιπαραβολές που η ίδια η ταινία αναλύει. Ένα ποτάμι ρέει. Κι όμως εδώ είναι παγωμένο, ακίνητο. Όπως ακίνητες και παγιωμένες είναι οι αντιλήψεις των ηρώων.
“Τα τοπία γίνονται αντανακλάσεις εσωτερικών ψυχικών καταστάσεων και οι ψυχικές καταστάσεις των ηρώων αντανακλούν το ίδιο το τοπίο”
Στην ταινία μεταφερόμαστε στις αχανείς εκτάσεις της Σιβηρίας, η πόλη λειτουργεί ως ένας επιπλέον δραματουργικός χαρακτήρας. Ποια είναι η σημασία του χώρου στον δικό σας κινηματογράφο; Είναι η φύση για εσάς ένα σκηνικό - όπως τη χρησιμοποιείτε στις ταινίες σας - ή μήπως ένα αρχέτυπο;
Έχετε πολύ δίκιο να λέτε ότι η φύση αλλά και γενικότερα το τοπίο, ακόμη κι αν αυτό είναι ένα αστικό τοπίο, θέλω να λειτουργεί στο υποσυνείδητο του θεατή με έναν τρόπο αρχετυπικό. Τα τοπία γίνονται αντανακλάσεις εσωτερικών ψυχικών καταστάσεων και οι ψυχικές καταστάσεις των ηρώων αντανακλούν το ίδιο το τοπίο. Η τοποθέτηση της ιστορίας στην Σιβηρία, ήρθε ασυνείδητα, μαζί με την πρώτη ιδέα. Φανταζόμουν αυτό το ζευγάρι σε ένα τόπο απόλυτα ξένο και μακρινό. Η μυθική και τόσο αγαπημένη μου, από την λογοτεχνία και την τέχνη, Ρωσία φάνταζε ιδανική επιλογή. Ιστορικά, αποτελούσε πάντοτε άλλωστε, τόπο συγκρούσεων και μυστηρίου.
Το «Ακίνητο Ποτάμι» αποτελεί την πρώτη σας δουλειά στο εξωτερικό, μια διεθνή συμπαραγωγή γυρισμένη στη Ρωσία και τη Λετονία με Έλληνες πρωταγωνιστές και ξένους ηθοποιούς. Πώς είναι η εμπειρία μιας συμπαραγωγής; Υπάρχουν διαφορές ως προς τη διαδικασία υλοποίησης για τον σκηνοθέτη;
Η κάθε ταινία, απαιτεί να βρεις μια καινούρια μέθοδο παραγωγής που να υπηρετεί τις καλλιτεχνικές και πρακτικές ανάγκες του πυρήνα της ταινίας. Στην συγκεκριμένη ταινία η συμπαραγωγή ήταν ουσιαστικά μονόδρομος. Μια ταινία γυρισμένη σε Ρωσία και Λετονία, μια ταινία που διαδραματίζεται στην Σιβηρία. Η δυσκολία ήταν πως θα συνυπάρξουν όλοι αυτοί οι διαφορετικοί κινηματογραφικοί πολιτισμοί μέσα στο ίδιο συνεργείο. Ήμασταν Γάλλοι, Έλληνες, Ρώσοι και Λετονοί. Ο τρόπος που γίνεται ο κινηματογράφος σε κάθε χώρα δεν είναι ακριβώς ο ίδιος ως προς διάφορες λεπτομέρειες της κινηματογραφικής διαδικασίας. Αυτό που πραγματικά μας ένωσε ήταν η κοινή λατρεία για τον κινηματογράφο και ο κοινός σκοπός της επίτευξης κάθε πλάνου. Γιατί κάθε πλάνο είναι ένα μικρό αυτόνομο έργο. Ένα έργο που πρέπει να συνδυάσει αρμονικά και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο όλες τις επιμέρους παραμέτρους του. Το κάδρο, τον ήχο, τους ηθοποιούς, το φως, τα σκηνικά, τα κοστούμια και τόσα άλλα. Αυτή η κοινή επίτευξη ξεπερνά όλες τις διαφορές γιατί ο κινηματογράφος είναι ένας.
Η Κάτια Γκουλιώνη μοιάζει να είναι η βασική πρωταγωνίστριά σας. Πώς είναι η συνεργασία σας μαζί της; Ποια χαρακτηριστικά εκτιμάτε στις ερμηνείες της;
Η Κάτια είναι μια σπουδαία ηθοποιός. Την γνώρισα για πρώτη φορά στο κάστινγκ της ταινίας μου «Μέσα στο δάσος». Από την πρώτη στιγμή που την είδα κατάλαβα ότι έχω να κάνω με μία ηθοποιό που μπορεί να πάει πολύ πιο μακριά αυτό που έχω εγώ σκεφτεί για έναν ρόλο και έναν χαρακτήρα. Στη συνέχεια είδα τον τρόπο δουλειάς της. Το πάθος με το οποίο μπαίνει μέσα σε κάθε ερμηνεία και την τεράστια έρευνα που κάνει για να ξεκλειδώσει πτυχές που δεν υπάρχουν στη γραφή του σεναρίου. Από τότε δουλεύουμε μαζί σε κάθε ταινία. Δεν είναι απλά μια ηθοποιός που επιλέγω, Είναι μία συνδημιουργός του έργου. Η σχέση μας ξεκίνησε επαγγελματικά και μετά την πρώτη ταινία που κάναμε μαζί εξελίχθηκε και σε μία σχέση ζωής. Είμαστε τρομερά διαφορετικοί σαν άνθρωποι και γι’ αυτό το λόγο αλληλοσυμπληρωνόμαστε. Η δουλειά μαζί της είναι σαν να είμαστε πιασμένοι από το χέρι και να προχωράμε σε περιοχές άγνωστες, σε περιοχές που μας αποκαλύπτουν κομμάτια του εαυτού μας.
Τον τελευταίο χρόνο, κυρίως, παρατηρείται άνοδος της παραγωγής ταινιών από πλατφόρμες υπηρεσιών streaming, με σκηνοθέτες διεθνούς εμβέλειας να είναι εναντίον αυτής. Προάγουν τον κινηματογράφο ή όχι, κατά τη γνώμη σας;
Ο κινηματογράφος ήταν ανέκαθεν, εννοώ από τη γέννηση του, αναγκασμένος να συμβαδίζει με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Όταν πρωτοήρθε ο ήχος στο κινηματογράφο, πολλοί έσπευσαν να πουν ότι ήρθε το τέλος του. Το ίδιο συνέβη όταν ήρθε το χρώμα, στη συνέχεια όταν ήρθε η τηλεόραση στη συνέχεια το διαδίκτυο και τώρα οι πλατφόρμες. Το τέλος του κινηματογράφου όμως δεν ήρθε. Οι πλατφόρμες είναι ένα ακόμη μέσο παραγωγής και διανομής. Σημασία έχει ο κινηματογράφος να το εκμεταλλευθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δηλαδή προς όφελος του. Δεν μπορώ να διαχωρίσω για παράδειγμα τις μεγάλες σειρές από τον μεγάλο κινηματογράφο. Ποιος μπορεί να πει ότι το τελευταίο Twin Peaks του Ντέιβιντ Λιντς δεν είναι σπουδαίος κινηματογράφος, ή σειρές όπως το Mad Men και τόσες ακόμα; Εννοείται βέβαια ότι η θέαση μιας ταινίας στο φυσικό της χώρο, δηλαδή την κινηματογραφική αίθουσα, παραμένει για πάντα μία διαφορετικού είδους εμπειρία. Είναι ένα βύθισμα που συμβαίνει όταν κλείνουν τα φώτα κι εσύ γνωρίζεις ότι μέσα στο σκοτάδι θα κοιτάξεις από αυτό το παράθυρο που είναι η οθόνη, θα μπεις μέσα στο βλέμμα κάποιου που κοιτάει την πραγματικότητα διαφορετικά από εσένα και θα ακολουθήσεις το ταξίδι αυτού του βλέμματος σε άγνωστο προορισμό.
* Το «Ακίνητο Ποτάμι» προβάλλεται στις αίθουσες από τις 21 Μαρτίου σε διανομή της Danaos Films .