Οι προχθεσινές εξαγγελίες του Πρωθυπουργού μιλούν για κοινωνικό μέρισμα της τάξης των 720 εκατ. € που θα μοιρασθεί στις ασθενέστερες τάξεις με εισοδηματικά κριτήρια. Αν ακούσεις μόνο αυτήν την είδηση θα φανεί ως μια λογική κίνηση ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής. Η είδηση αυτή όμως είναι η μισή. Για την ακρίβεια είναι το δεύτερο μισό και έχει και ένα πρώτο μισό που λέει ότι το κοινωνικό μέρισμα προέρχεται από το υπερπλεόνασμα του 2017 (πλεόνασμα πάνω από τον στόχο του προγράμματος για πρωτογενές πλεόνασμα που για το 2017 ήταν 1.75% του ΑΕΠ). Εφόσον το εκτιμούμενο πρωτογενές πλεόνασμα είναι 2.8%, υπάρχει ένα 1.05% υπερπλεόνασμα (1.9 δις €) μέρος του οποίου θα διατεθεί ως κοινωνικό μέρισμα.
Πώς προέκυψε αυτό το υπερπλεόνασμα; Όχι από την πάταξη της φοροδιαφυγής ή του λαθρεμπορίου καυσίμων, τσιγάρων και ποτών που πολύ βολικά πολλές φορές ακούμε τους κυβερνητικούς βουλευτές να λένε (όχι όμως και τον κ. Τσακαλώτο που ήταν ειλικρινής και το παραδέχτηκε στη Βουλή).
Όταν το πιο δημιουργικό κομμάτι της κοινωνίας, η μεσαία τάξη υπερφορολογείται και «στραγγαλίζεται», τόσο θα μειώνεται ο παραγόμενος πλούτος.
Προέρχεται κυρίως από μη εξόφληση των υποχρεώσεών του κράτους προς ιδιώτες και από την υπερφορολόγηση κυρίως της μεσαίας τάξης. Όπως δήλωσε ευθαρσώς o κ. Χουλιαράκης στη Βουλή πριν 2 εβδομάδες, η υπερφορολόγηση της μεσαίας τάξης (τα συνήθη υποζύγια), ήταν συνειδητή επιλογή της κυβέρνησης για την αναδιανομή του πλούτου. Έτσι όμως δεν γίνεται αναδιανομή του πλούτου, αλλά αναδιανομή της φτώχειας. Το κοινωνικό μέρισμα προέρχεται τελικά από το κοινωνικό γκρέμισμα της μεσαίας τάξης.
Όταν το πιο δημιουργικό κομμάτι της κοινωνίας, η μεσαία τάξη υπερφορολογείται και «στραγγαλίζεται», τόσο θα μειώνεται ο παραγόμενος πλούτος. Έτσι οι πόροι που πρέπει μέσω μιας ορθής διαδικασίας αναδιανομής να στραφούν στην κοινωνία (υγεία, παιδεία, ασφάλεια κλπ) μειώνονται.
Αποτέλεσμα της μείωσης του παραγόμενου προϊόντος είναι να αυξάνονται οι φορολογικοί συντελεστές (το ζήσαμε πρόσφατα) ώστε να έχει το κράτος τα ίδια φορολογικά έσοδα από λιγότερο παραγόμενο προϊόν. Αυτό στραγγαλίζει την επιχειρηματικότητα και την ιδιωτική πρωτοβουλία και όλο και περισσότερος κόσμος φτωχοποιείται και έχει ανάγκη μετά από επιδόματα. Επιδόματα που όλο και μικραίνουν γιατί μικρότερο ποσό μοιράζεται σε περισσότερους...
Χωρίς όμως να δώσουμε έμφαση στην οικονομία, στη δημιουργία θέσεων εργασίας δεν μπορούμε να έχουμε και κοινωνικό κράτος.
Ο φαύλος κύκλος λοιπόν είναι ότι γκρεμίζοντας την μεσαία τάξη δεν παράγεται πλούτος άρα λιγότερο μέρος κατευθύνεται προς κοινωνικές παροχές, οι οποίες όμως αφορούν όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας που βλέπει τα εισοδήματά του να κατακρημνίζονται και να φτωχοποιείται. Και το βάρος το σηκώνει η μεσαία τάξη γιατί οι πολύ πλούσιοι, αν θέλουν, βρίσκουν τον τρόπο να ξεφεύγουν (off shore, τραπεζικές καταθέσεις στο εξωτερικό κλπ) . Αρκετοί μάλιστα έχουν τα κέρδη τους έξω και τα χρέη τους μέσα και αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπισθεί (κόκκινα δάνεια, στρατηγικοί κακοπληρωτές κλπ).
Η έξοδος από αυτό το σπιράλ του θανάτου είναι η βιώσιμη ανάπτυξη. Δηλαδή οικονομική ανάπτυξη με κοινωνική συνοχή και σεβασμό στο περιβάλλον. Μόνο έτσι μπορεί να σταθεί στα πόδια της πρώτα η οικονομία και παράλληλα και η κοινωνία. Χωρίς όμως να δώσουμε έμφαση στην οικονομία, στη δημιουργία θέσεων εργασίας δεν μπορούμε να έχουμε και κοινωνικό κράτος.
Πρέπει λοιπόν πρώτα απ' όλα να μπει μπροστά η παραγωγή. Μια παραγωγή που θα εκμεταλλεύεται τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και θα κατευθύνεται σε διεθνώς εμπορεύσιμους κλάδους. Η παραγωγή όμως χρειάζεται καταρχήν επενδύσεις και πρέπει να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό κλίμα για επενδύσεις, καταπολεμώντας τις γνωστές γραφειοκρατικές παθογένειες και τις νοοτροπίες που δυστυχώς υπάρχουν και στην κυβέρνηση. Νοοτροπίες αποτρεπτικές για επενδύσεις καθότι δαιμονοποιούν την ιδιωτική πρωτοβουλία αντί να βάζουν σαφείς κανόνες, κοινούς για όλους ώστε να δουλέψει ο ανταγωνισμός.
Αυτό που χρειάζεται λοιπόν η χώρα δεν είναι μια επιδοματική πολιτική που θα μοιράζει όλο και λιγότερα σε όλο και περισσότερους φτωχούς , αλλά μια αναπτυξιακή πολιτική που θα μεγαλώνει την πίτα του ΑΕΠ και θα δημιουργεί συνθήκες ώστε όλο και περισσότεροι να βρίσκουν δουλειά. Η ανεργία δεν κτυπιέται με προσλήψεις στο δημόσιο αλλά με συμμετοχή στην παραγωγή. Η παραγωγή όμως προϋποθέτει επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Δυστυχώς στον δρόμο αυτό η παρούσα κυβέρνηση πηγαίνει με το πόδι στο φρένο και όχι στο γκάζι και τα μάτια συνεχώς στους καθρέφτες και όχι στον δρόμο που ανοίγεται μπροστά.