Από την περίοδο που έχει ξεκινήσει η ύφεση στην Ελλάδα γίνεται συνεχώς λόγος για το πόσο έχει επηρεάσει την ελληνική οικογένεια, πως δηλαδή τα μέλη της έχουν αναπροσαρμόσει τις ανάγκες τους μειώνοντας κατά πολύ τα έξοδα τους με αποτέλεσμα να στερούνται ακόμα και βασικά αγαθά τα οποία είναι απαραίτητα στην καθημερινή ζωή.
Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα που έχει δημιουργήσει αυτή η οικονομική συγκυρία είναι η μαζική μετανάστευση, κυρίως νέων ανθρώπων, η οποία συνεχίζεται και σήμερα.
Έχουν γραφτεί πολλά άρθρα στα οποία γίνεται προσπάθεια να αποτυπωθούν οι επιπτώσεις αυτού του φαινομένου οι οποίες είναι πολυδιάστατες και αφορούν την οικογενειακή συνοχή, τη μείωση εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, τις ψυχολογικές συνέπειες του ατόμου που φεύγει και του κύκλου του. Όλες αυτές οι παράμετροι επηρεάζουν ραγδαία την κοινωνία μας άλλα είναι δύσκολο να μετρηθούν, οι αριθμοί όμως είναι συγκεκριμένοι και αμείλικτοι στην οικονομική διάσταση του πρoβλήματος.
Η δημιουργία κάθε νέου επιστήμονα στην Ελλάδα κοστίζει και μάλιστα πολύ. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα γίνει μια προσπάθεια αποτύπωσης αυτού του κόστους το οποίο καλύπτεται από τους πολίτες αυτής της χώρας αλλά καρπώνεται από τη χώρα στην οποία μεταναστεύει τελικά ο επιστήμονας αυτός.
για να δημιουργηθεί ένας νέος επιστήμονας είναι της τάξεως των 36.511€ και η χώρα, στην οποία καταλήγει τελικά αυτός ο επιστήμονας, καρπώνεται τις γνώσεις του χωρίς να έχει ξοδέψει ούτε ένα ευρώ.
Θεωρητικά λοιπόν στην Ελλάδα έχουμε δημόσια παιδεία, πρακτικά όμως αυτό δεν ισχύει. Το υψηλό επίπεδο των πανελλαδικών εξετάσεων σε συνδυασμό με τα ελλειμματικά βιβλία, την καθυστέρηση διορισμού καθηγητών και χίλια δυο άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζει το δημόσιο σχολείο, καθιστούν απαραίτητη την παρακολούθηση επιπρόσθετων μαθημάτων είτε μέσω φροντιστηρίου είτε μέσω ιδιαίτερων.
Αν υποθέσουμε πως ένας μαθητής ξεκινάει να πηγαίνει φροντιστήριο από την πρώτη λυκείου και ορίσουμε μία τιμή ύψους 300€ ανά μήνα δίδακτρα προκύπτει ένα ποσό της τάξεως των 8.100€. Στο σημείο αυτό μπορεί να πει κανείς ότι υπάρχουν και φθηνότερα φροντιστήρια ή ότι ένας μαθητής μπορεί να ξεκινήσει μαθήματα από τη δευτέρα λυκείου ή και από την τρίτη. Φυσικά υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις όπως επίσης και κάποιοι δημόσιοι φορείς που παραδίδουν ακόμα και δωρεάν μαθήματα σχολικής στήριξης αλλά στην ελληνική κοινωνία αυτό το έξοδο αποτελεί προτεραιότητα. Υπάρχουν γονείς που κάνουν μεγάλες θυσίες για να καλύψουν αυτή την ανάγκη γι' αυτό άλλωστε στην Ελλάδα εμφανίζεται πολύ μεγάλος αριθμός φροντιστηρίων που καλούνται να καλύψουν αυτό το κενό της αγοράς. Είναι περιττό να αναφερθεί πως το ποσό αυτό εκτοξεύεται όταν ο μαθητής κάνει όλα αυτά τα μαθήματα ιδιαίτερα.
Ένα ακόμα αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαίδευσης ενός επιστήμονα, που έζησε και μεγάλωσε στην Ελλάδα, είναι η αγγλική γλώσσα, ήδη από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού τα παιδιά παρακολουθούν μαθήματα αγγλικών. Δυστυχώς υπάρχει και στη συγκεκριμένη περίπτωση ένα μεγάλο παράδοξο. Αγγλικά διδάσκονται και στο σχολείο από την πρώτη δημοτικού έως την τρίτη λυκείου, παρ' όλα αυτά κανένας μαθητής δε στηρίζεται σε αυτό διότι με τον τρόπο που διδάσκονται δε μπορεί να διεκδικήσει καμία πιστοποίηση. Το αποτέλεσμα είναι και πάλι φροντιστήριο ή ιδιαίτερα.
Κάνοντας μια στατιστική των χρεώσεων σε 10 φροντιστήρια της Αττικής σε διαφορετικές πόλεις ο μέσος όρος των τιμών τους ανά μήνα για κάθε τάξη είναι:
A class 45€
B class 50€
C class 60€
D class 67€
E class 72€
Lower 85€
Το ποσό που προκύπτει συνολικά, για να φτάσει κανείς τις γνώσεις του στα αγγλικά σε επίπεδο lower, είναι 3.411€. Προφανώς τα ποσά αυτά μπορούν να ποικίλουν ανάλογα την περιοχή και το φροντιστήριο, είναι όμως ποσά που ανταποκρίνονται στην σημερινή πραγματικότητα.
Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί ότι ένας νέος επιστήμονας που ετοιμάζεται να φύγει από την Ελλάδα δεν γνωρίζει μόνο αγγλικά διότι κατά τη διάρκεια της παιδικής και της εφηβικής του ηλικίας είναι πιθανό να έχει παρακολουθήσει μια δεύτερη ξένη γλώσσα, μια τέχνη, μαθήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών, αθλήματα. Σε όλους αυτούς τους τομείς, είτε έχει πάρει κάποιο πιστοποιητικό γνώσεων είτε όχι, όλες αυτές οι ενασχολήσεις έχουν παίξει αναμφισβήτητα ρόλο στην αυτοβελτίωσή του.
Φτάνοντας λοιπόν στο πανεπιστήμιο ένας φοιτητής πλέον, που έχει περάσει σε μία σχολή μακριά από τον τόπο κατοικίας του συνεχίζει να έχει έξοδα και μάλιστα πολλά, με ένα ενοίκιο της τάξεως των 250€ το μήνα, κοινόχρηστα γύρω στα 40€ συν άλλα περίπου 300€ το μήνα που του στέλνουν οι γονείς του, για τα καθημερινά του έξοδα, φτάνει σε τέσσερα χρόνια να χαλάει κοντά στις 25.000€
Το ανθρώπινο δυναμικό μπορεί να είναι ένα άυλο περιουσιακό στοιχείο όμως αυτό δε σημαίνει πως δεν αποτυπώνεται λογιστικά και δεν κοστολογείται. Αντιθέτως, οι επιχειρήσεις το αποτυπώνουν με συγκεκριμένα νούμερα στα περιουσιακά τους στοιχεία τα οποία τις περισσότερες φορές δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητα.
Η ειρωνεία του πράγματος είναι ότι η Ελλάδα εξάγει ελάχιστα αγαθά και έχει καταφέρει το σημαντικότερο εξαγόμενο αγαθό της όχι μόνο να μην της φέρνει κέρδος αλλά να της προκαλεί τεράστια ζημία. Σκεφτείτε ότι στο παράδειγμα μας τα χρήματα που ξοδεύτηκαν για να δημιουργηθεί ένας νέος επιστήμονας είναι της τάξεως των 36.511€ και η χώρα, στην οποία καταλήγει τελικά αυτός ο επιστήμονας, καρπώνεται τις γνώσεις του χωρίς να έχει ξοδέψει ούτε ένα ευρώ. Φανταστείτε επίσης πως όλα αυτά τα χρήματα που έχουν ξοδευτεί για αυτόν δεν προέρχονται μόνο από την οικογένειά του. Πού θα έφτανε αυτό το ποσό αν λαμβάναμε υπόψη τους μισθούς των εκπαιδευτικών του δημοσίου τομέα, το κόστος των σχολικών και πανεπιστημιακών βιβλίων του που αποτελούν δημόσιες δαπάνες;
Προφανώς και σε όλα τα προαναφερθέντα υπάρχει αντίλογος. Μπορεί κανείς, ορθά, να ισχυριστεί ότι μέρος των χρημάτων που κερδίζει, ο οικονομικός αυτός μετανάστης, στέλνονται πίσω στην Ελλάδα για ενίσχυση της οικογένειάς του. Αν κατοικούσε όμως εδώ τα χρήματα αυτά θα πηγαίναν εξ' ολοκλήρου στην ελληνική αγορά κι όχι ένα μέρος αυτών.
Η μετανάστευση είναι μια ψυχοφθόρα διαδικασία απ' όποιο πρίσμα κι αν τη δεις, ειδικά αν αποτελεί μονόδρομο. Πολλοί επιμένουν πως πρέπει οι πολίτες αυτής της χώρας να μείνουν εδώ και να παλέψουν, η ρητορική αυτή είναι τουλάχιστον υποκριτική για τον απλούστατο λόγο ότι κανείς δεν παλεύει να τους κρατήσει.