Επέστρεψα από το Λονδίνο μερικά 24ωρα πριν από την ψηφοφορία της 12ης Μαρτίου στο βρετανικό κοινοβούλιο για το Brexit, όπου η πρωθυπουργός Τερέζα Μέι εισέπραξε το δεύτερο πανηγυρικό «όχι» στο σχέδιο που συμφώνησε με τις Βρυξέλλες για ομαλή έξοδο (σε ορισμένα από τα βρετανικά πρωτοσέλιδα στις 13 Μαρτίου, η νέα ήττα της Μέι χαρακτηρίζεται «εξευτελιστική»).
Μίλησα με Ελληνες που ζουν και εργάζονται στην Βρετανία, αλλά και με Βρετανούς που εργάζονται στο εξωστρεφές, πολυεθνικό σύστημα εκπαίδευσης της χώρας τους.
Το πιο εντυπωσιακό που άκουσα, ήταν η εξομολόγηση μίας Βρετανής (με ιταλική καταγωγή και επώνυμο που «φώναζε» από μακριά) εργαζόμενης στο ιστορικό πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ: «Εδώ στο πανεπιστήμιο, δεν θα βρεις εύκολα κάποιον που να υποστηρίζει το Brexit. Δεν είναι ο μέσος όρος. Το πανεπιστήμιο λαμβάνει χρηματοδοτήσεις απο τα ευρωπαϊκά ταμεία για έρευνα και αν χάσει αυτά τα χρήματα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα τα βρει από αλλού».
Λογικό, σκέφτηκα, λίγο πριν ακούσω την συνέχεια. Εναν απόλυτο παραλογισμό, μέσα σε δύο προτάσεις: «Η μητέρα μου, που είναι Ιταλίδα και ζει εδώ στην Βρετανία, ψήφισε υπέρ του Brexit. Το ίδιο και η πόλη του Κέιμπριτζ, που ζει από το πανεπιστήμιο, το οποίο απειλείται από το Brexit.»
Μία γρήγορη ματιά στον ιστότοπο wikipedia, επιβεβαιώνει τον παραλογισμό. Μία πόλη με πληθυσμό της τάξης των 125,000 κατοίκων (απογραφή του 2011), που φιλοξενεί 25,000 φοιτητές και κάπου εκεί εξαντλεί τον λόγο της ύπαρξής της. Χωρίς αυτό το πανεπιστήμιο και τους φοιτητές του, θα ήταν καταδικασμένη σε μαρασμό.
Πίσω από την εξόχως παράλογη αυτή συμπεριφορά, υπάρχει φόβος και μόνο φόβος, που συνδέεται με την «ψύχωση» του Ρουμάνου ή Πολωνού υδραυλικού. Την αποκαλώ «ψύχωση» γιατί μάλλον δεν δικαιολογείται, αφού οι περισσότεροι Βρετανοί θα απέρριπταν, χωρίς δεύτερη σκέψη, τα επαγγέλματα που ασκούν οι εξ ανατολών μετανάστες.
Επιστροφή στην πραγματικότητα των τελευταίων ωρών και της ψηφοφορίας που έθεσε εκτός μάχης το σχέδιο της Βρετανής πρωθυπουργού Τερέζα Μέι, για μία συμφωνία που θα διασφάλιζε την «ομαλή έξοδο».
Το πρακτορείο Reuters συνοψίζει...
Η Βρετανία συνεχίζει το ταξίδι της σε έναν άγνωστο τελικό προορισμό. Το Κοινοβούλιο απέρριψε το σχέδιο της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι για έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση - για δεύτερη φορά την Τρίτη 12 Μαρτίου.
Με μόνο 17 ημέρες να απομένουν μέχρι την επίσημη ημερομηνία αποχώρησης, η αγορά περισσότερο χρόνου είναι το πιο πιθανό επόμενο βήμα, και το λιγότερο επώδυνο δρόμο προς τα εμπρός.
Η πλειοψηφία των 149 ψήφων - κατά της συμφωνίας της Μέι - δεν ήταν τόσο καταστροφική, σε σύγκριση με τη διαφορά των 230 ψήφων, με την οποία η Μέι υπέστη την ήττα τον Ιανουάριο. Παρ’ όλα αυτά, είναι μια ταπείνωση.
Η πρωθυπουργός πέρασε τους τελευταίους δύο μήνες προσπαθώντας να αποσπάσει παραχωρήσεις από την ΕΕ για να μετριάσει την πίεση από τους πολλούς επικριτές της συμφωνίας. Αυτές οι προσπάθειες απέβησαν εν πολλοίς μάταιες.
Η Μέι θα μπορούσε να επιχειρήσει να αναζωογονήσει την πρότασή της, για τελευταία φορά μέσα στις λίγες εβδομάδες που απομένουν.
Στο μεταξύ, οι νομοθέτες αντιμετωπίζουν δύο άμεσες επιλογές:
Πρώτον, εάν θα εγκαταλείψουν την ΕΕ χωρίς συμφωνία στις 29 Μαρτίου. Υποθέτοντας επίσης ότι θα απορρίψουν και πάλι την συμφωνία Μέι στην ψηφοφορία που θα γίνει την Τετάρτη (13 Μαρτίου), τότε θα έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν επιμήκυνση της διετούς διαδικασίας αποχώρησης, την επόμενη ημέρα.
Ακόμα και τότε, ωστόσο, δεν θα είναι εγγυημένη η επιμήκυνση: τα 27 μέλη της ΕΕ πρέπει να την εγκρίνουν ομόφωνα.
Και δεύτερον, παραμονή της Βρετανίας στο ευρωπαϊκό μπλοκ για περισσότερους από μερικούς επιπλέον μήνες, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει επιπλοκές στις εκλογές για το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που θα διεξαχθούν στα τέλη Μαΐου.
Οι ευρωσκεπτικιστές θα εκμεταλλευτούν οποιαδήποτε καθυστέρηση μετά τις 29 Μαρτίου και θα την παρουσιάσουν ως προδοσία του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος του 2016 (υπέρ του Brexit).
Το πιο σημαντικό είναι ότι ο χρόνος δεν θα αλλάξει τη θεμελιώδη επιλογή που πρέπει να κάνουν οι βρετανοί πολιτικοί: να εγκαταλείψουν την Ευρωπαϊκή Ένωση - με συμφωνία ή χωρίς συμφωνία - ή να αναστρέψουν την απόφαση, πιθανώς μετά από ένα άλλο δημοψήφισμα.
Η τελική έκβαση αυτής της «στιγμής της αλήθειας» δεν είναι πλέον προβλέψιμη, μετά τη νέα ήττα της Μέι στη Βουλή, αλλά πιθανόν να απέχει πολύ λίγο.
ΥΓ: Καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν ζητούσε προσφυγή στην λαϊκή ετυμηγορία, ώστε να αποφασίσουν οι Βρετανοί «ποιά κυβέρνηση επιθυμούν». Ωστόσο, το πιθανότερο είναι πως η Τερέζα Μέι θα επιλέξει ανάμεσα σε ένα Brexit - στο άγνωστο, χωρίς συμφωνία - ή σε μία παράταση της διαπραγμάτευσης με τις Βρυξέλλες, με το βαρύτατο πολιτικό κόστος που συνεπάγεται κάτι τέτοιο για την ίδια.