O θάνατος μιας νεαρής κοπέλας στο δυτικό Νεπάλ είναι μια είδηση που από το πρωί της Δευτέρας κάνει το γύρο του κόσμου και προκαλεί αποτροπιασμό για την βάναυση πρακτική που παρόλο που στους περισσότερους λαούς του δυτικού κόσμου φαντάζει απίστευτη, σε άλλους θεωρείται ένα έθιμο που συνεχίζεται από γενιά σε γενιά και οδηγεί στο θάνατο δεκάδες κορίτσια.
Η κοπέλα έχασε τη ζωή της από ασφυξία αφότου βρέθηκε σε μια καλύβα για μέρες επειδή είχε έμμηνο ρύση. Βάσει μιας παλιάς ινδουιστικής παράδοσης, οι γυναίκες το διάστημα αυτό πρέπει να μένουν κλεισμένες, αφού θεωρούνται «βρώμικες». Το θύμα άναψε φωτιά για να ζεσταθεί, όμως μάλλον εισέπνευσε πολύ καπνό και πέθανε ανήμπορη να αναπνεύσει. Δεν πρόκειται όμως για το πρώτο θύμα, αφού εδώ και δεκαετίες πλήθος κοριτσιών έχουν καταλήξει εξαιτίας του ίδιου εθίμου που ονομάζεται Chhaupadi.
Μάλιστα παρόλο που έχει απαγορευθεί από την κυβέρνηση του Νεπάλ το 2005 και να ποινικοποιήθηκε το 2017, εξακολουθεί να εφαρμόζεται σε μεγάλο μέρος των αγροτικών περιοχών. Το κράτος είχε δεσμευτεί πως θα επέβαλε ποινή φυλάκισης τριών μηνών ή την καταβολή χρηματικού ποσού σε όποιον ανάγκαζε κάποια γυναίκα να παραμείνει εκτός σπιτιού κατά τη διάρκεια της περιόδου της. Τίποτα όμως δεν έγινε στην πράξη και οι ντόπιοι φάνηκαν απρόθυμοι να εφαρμόσουν την απαγόρευση.
Oι γυναίκες συνήθως πεθαίνουν από τις αναθυμιάσεις, από δαγκώματα φιδιών ή από άθλιες συνθήκες υγιεινής κατά τη διάρκεια της περιόδου τους. Ο ΟΗΕ αναφέρει επίσης περιστατικά διάρροιας, πνευμονίας, γρίπης που έστειλαν μερικές γυναίκες πριν την ώρα τους. Μιλούν ακόμη και περιπτώσεις βιασμού και σεξουαλικής κακοποίησης από μεθυσμένους ή και επιθέσεις άγριων ζώων.
Το Chhaupadi ειδικότερα είναι πολύ διαδεδομένο στο Νεπάλ. Με βάση αυτό, οι γυναίκες είναι μολυσμένες κατά τη διάρκεια της περιόδου τους ή κατά τη διάρκεια της λοχείας μετά την εγκυμοσύνη και γι’αυτό πρέπει να μένουν κλεισμένες στο σπίτι. Η ίδια η λέξη «Chhaupadi» είναι σύνθετη από το «chhau» που σημαίνει: «γυναίκες ανέγγιχτες» και το «padi» που είναι κάποιος ρηματικός τύπος και μεταφράζεται ως: «το να είναι». Όλο μαζί είναι μια μοναδική λέξη που περιγράφει την κατάσταση της γυναίκας που επειδή αιμορραγεί λόγω περιόδου, παραμένει ανέγγιχτη.
Την περίοδο αυτή οι γυναίκες δεν πρέπει να αγγίζουν κανέναν, ούτε καν τα παιδιά τους. Είναι παράλληλα αποκλεισμένες από κάθε κοινωνική ή θρησκευτική δραστηριότητα. Ως εκ τούτου, αναγκάζονται να μένουν σε πρόχειρα κατασκευασμένες καλύβες που δεν τις προστατεύουν από τις καιρικές συνθήκες ή από οποιαδήποτε άλλη απειλή. Τρώνε αλατισμένο ψωμί ή ρύζι ενώ δεν έχουν το δικαίωμα να διαμαρτυρηθούν σε κανέναν. Δεν τους επιτρέπεται ούτε καν να κάνουν μπάνιο.
Πριν από ένα περίπου μήνα, ακόμα μία κοπέλα, 23 ετών, πέθανε μέσα στην καλύβα της -και πάλι από ασφυξία- στην επαρχία Turmakhad. «Μόνο τα τελευταία δέκα χρόνια στην περιοχή Accham εννέα γυναίκες έχουν βρεθεί νεκρές εξαιτίας του Chhaupadi», σχολίασε η δημοσιογράφος Μενούκα Ντουνάγα μέσα από άρθρο της που δημοσιεύτηκε σε τοπική εφημερίδα. «Παρά τις μεγάλες διαστάσεις που έχει λάβει ωστόσο το θέμα, δεκάδες γυναίκες εξακολουθούν να πεθαίνουν και η βάναυση αυτή πρακτική παραμένει ανεξέλεγκτη», συμπλήρωσε.
Τον Δεκέμβριο του 2016 ένα κορίτσι μόλις 16 ετών είχε χάσει τη ζωή του στην ίδια περιοχή την ώρα που κοιμόταν σε ένα υπόγειο. Με βάση τα στοιχεία που έχουν στη διάθεση τους οι ακτιβιστικές οργανώσεις που παλεύουν για την καταπολέμηση του φαινομένου, περισσότερο από το 90% των γυναικών στις απομακρυσμένες περιοχές στα δυτικά του Νεπάλ ακολουθούν τις αρχές του Chhaupadi κυρίως υπό την απειλή του κοινωνικού αποκλεισμού.
Ακόμα και οι γυναίκες που έχουν καταφέρει να σπουδάσουν αδυνατούν να αντισταθούν στην πρακτική. Η Τίκα Κουγουάρ, είναι τριάντα ετών ενώ εργάζεται σαν δασκάλα. «Ξέρω ότι πρόκειται για μια κακή παράδοση αλλά εξακολουθώ να μένω στην καλύβα πέντε μέρες το χρόνο», είπε χαρακτηριστικά. Όπως μάλιστα εξήγησε, οι άνδρες στο Νεπάλ πιστεύουν ότι το έθιμο πρέπει να συνεχιστεί για να αποφευχθεί οποιαδήποτε κακή τύχη. Με άλλα λόγια τα μεγαλύτερα μέλη των οικογενειών τάσσονται καθαρά υπέρ της παράδοσης, ενώ η νέα και μορφωμένη γενιά δεν μπορεί να ενώσει τις δυνάμεις της για να την ανατρέψει.
Ο Γκάνγκα Μπαχαντούρ Ντάμι, κάτοικος της περιοχής του Νεπάλ δήλωσε: «Η κόρη μου ζει στην καλύβα. Γνωρίζω για το νόμο, πολλοί άνθρωποι μας επισκέπτονται για να μας εξηγήσουν πως πρέπει να αφήσουμε πίσω το έθιμο. Αλλά είμαστε άνθρωποι που φοβούνται το θεό. Αν επιτρέψουμε στις γυναίκες να παραμείνουν στο σπίτι κατά τη διάρκεια της περιόδου τους, θα προκαλέσουν μεγάλο κακό στην οικογένεια».
(Με πληροφορίες από The Diplomat, NYT, Guardian)