Αντιδράσεις έχει προκαλέσει στη Χιλή η απόφαση επιτροπής πολιτισμού της Κάτω Βουλής για τη μετονομασία του αεροδρομίου Σαντιάγκο σε «Πάμπλο Νερούδα».
Σύμφωνα με τον Guardian ακτιβιστές αντιδρούν υποστηρίζοντας ότι η απόφαση είναι ανάρμοστη για έναν άνδρα ο οποίος είχε παραδεχτεί στα απομνημονεύματα του ότι διέπραξε βιασμό.
Η εκπρόσωπος της επιτροπής Carolina Marzán, η οποία ψήφισε υπέρ της μετονομασίας, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το όνομα του νομπελίστα ποιητή «που έκανε υπερήφανους όλους τους Χιλιανούς» θα πρέπει να είναι η πρώτη εικόνα που αντικρίζουν όσοι φτάνουν στη χώρα.
Ωστόσο, το πρόσωπο του Νερούδα, ο οποίος έγινε διεθνώς γνωστός από το μνημειώδες έργο του «Κάντο Χενεράλ» (το οποίο μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης) και υπήρξε σύμβολο αντίστασης στη δικτατορία Πινοσέτ, βρίσκεται υπό «επαναξιολόγηση» μετά τις πρόσφατες διαμαρτυρίες φοιτητών και γυναικείων οργανώσεων, που έχουν κοινές αναφορές τόσο με την εκστρατεία υπέρ του δικαιώματος των αμβλώσεων και το λατινοαμερικανικό κίνημα #NiUnaMenos, όσο και με το διεθνές #MeToo ενάντια στη σεξουαλική βία κατά των γυναικών.
«Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τη μετονομασία του αεροδρομίου και αυτό συμβαίνει σε μία στιγμή κατά την οποία οι γυναίκες τολμούν και καταγγέλλουν όσους τις κακοποίησαν» είπε η φοιτήτρια και ακτιβίστρια Karen Vergara Sánchez, μία από τις νεαρές γυναίκες που οργάνωσαν κινητοποιήσεις διαμαρτυρόμενες για τη σεξουαλική παρενόχληση.
Η περιγραφή του βιασμού
Την ιστορία πυροδότησε μία σελίδα από τα απομνημονεύματα του Πάμπλο Νερούδα στην οποία περιγράφει τον βιασμό μίας καμαριέρας στην Κεϋλάνη, από την οποία πέρασε το 1929 ως πρόξενος.
Όταν η γυναίκα αγνόησε τα λόγια του «την άρπαξε βίαια από τον καρπό» και την οδήγησε στην κρεβατοκάμαρα. «Η συνεύρεση ήταν όπως ενός άνδρα με ένα άγαλμα. Τα μάτια της ήταν διάπλατα ανοιχτά, με απόλυτη αδιαφορία» θυμάται ο Νερούντα. «Είχε δίκιο να με περιφρονεί».
Και παρά το γεγονός ότι, τα απομνημονεύματα του ποιητή έχουν δημοσιευθεί εδώ και σαράντα χρόνια, το επίμαχο απόσπασμα έχει γίνει θέμα συζήτησης μόλις τα τελευταία χρόνια, εξηγεί η Vergara Sánchez και πρόσθεσε: «Έχουμε αρχίσει να απομυθοποιούμε τον Νερούδα».
Η αντίδραση της Ιζαμπέλ Αλιέντε
Η διάσημη συγγραφέας Ιζαμπέλ Αλιέντε, υπέρμαχος του κινήματος για τα δικαιώματα των γυναικών δήλωσε στον Guardian ότι, το έργο του Πάμπλο Νερούδα εξακολουθεί να έχει αξία. «Όπως πολλές νέες φεμινίστριες, έτσι κι εγώ, είμαι αηδιασμένη από ορισμένες πτυχές της προσωπικότητας και της ζωής του Νερούδα, ωστόσο δεν μπορούμε να απορρίψουμε τα γραπτά του».
«Είναι πολύ λίγοι οι άνθρωποι και κυρίως οι άνδρες με ισχύ και επιρροή που συμπεριφέρονται σωστά. Δυστυχώς ο Νερούδα ήταν ένας άνθρωπος με ελαττώματα, όπως λίγο πολύ είμαστε όλοι, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, αλλά το Κάντο Χενεράλ παραμένει αριστούργημα» πρόσθεσε.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το Ίδρυμα Πάμπλο Νερούδα παραμένει σιωπηλό.