Ένα χρόνο πριν η ελληνική κοινωνία έζησε την αποτρόπαια δολοφονία ενός 19χρονου παιδιού, θύμα τυφλής οπαδικής βίας, και πριν ακόμη σιγήσει το σύνθημα «ποτέ ξανά», άλλος ένας νέος άνθρωπος βρίσκει τραγικό θάνατο μέσα σε ένα σχεδόν πανομοιότυπο πλαίσιο συνθηκών.
Κυρίαρχα συστατικά στοιχεία του χουλιγκανισμού είναι το μίσος και η άσκηση βίας, κάθε μορφή βίας αρχής γενομένης από τη λεκτική βία μέχρι και την ακραία σωματική και θανατηφόρα βία. Είναι μία στρεβλή ιδεολογία συνδυασμού μίσους και βίας που δυστυχώς βρίσκει ερείσματα σε νέους ανθρώπους και εκδηλώνεται κατά προτίμηση στους αθλητικούς χώρους.
Είναι ένα εγκληματικό κοινωνικό φαινόμενο που συνδέεται άμεσα με το σύγχρονο τρόπο ζωής του δυτικού κόσμου και με τα εκτεταμένα προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας, τα οποία επιδρούν καταλυτικά στη ψυχολογία και στη γενικότερη διαμόρφωση της νοοτροπίας των νεανικών στρωμάτων.
Είναι, τέλος, μία υφέρπουσα απειλή της σύγχρονης κοινωνίας που απειλεί διαρκώς την κοινωνική συνοχή αναζητώντας συνεχώς τρόπους, προσχήματα και μεθόδους εκτόνωσης του μίσους με χρήση ακραίων μορφών βίας.
Στην Ελλάδα τα πρώτα κρούσματα χουλιγκανισμού εμφανίζονται τη δεκαετία του ´80 μεταξύ αντιπάλων οπαδών ποδοσφαιρικών ομάδων. Στην πορεία όμως το φαινόμενο εξελίσσεται σε προκαθορισμένες και οργανωμένες συμπλοκές με σοβαρούς τραυματισμούς ακόμη και θανάτους.
Είναι εκείνη η μεταβατική περίοδος όπου η παραδοσιακή μορφή της ελληνικής κοινωνίας δέχεται τις επιρροές άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Αγγλία, όπου ο χουλιγκανισμός έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις με οργανωμένες μορφές βίας μεταξύ αντιπάλων αθλητικών σωματείων, συχνά μάλιστα με χρήση ροπάλων και μαχαιριών.
Έτσι, η σταδιακή εξάλειψη της παραδοσιακής μορφής της ελληνικής κοινωνίας, η αποδυνάμωση των θεσμών της οικογένειας και του σχολείου που αποτελούν τα θεμέλια μιας υγιούς κοινωνίας, η υιοθέτηση νέων προτύπων, συμπεριφορών και αντιλήψεων μέσα από τον καταλυτικό ρόλο και την επιρροή του διαδικτύου και των κοινωνικών μέσων, δημιούργησαν σταδιακά τις προϋποθέσεις και τον χώρο ώστε η βία να αναχθεί σε κυρίαρχο στοιχείο του σύγχρονου τρόπου ζωής.
Πλέον, ο χουλιγκανισμός δεν περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο εντός η πέριξ των αθλητικών χώρων, αλλά έχει μεταφερθεί και στις γειτονιές των μεγάλων αστικών κέντρων. Πολύ δε περισσότερο, ο χουλιγκανισμός απέκτησε διεθνή διάσταση και οργανωμένες δομές με προκαθορισμένους στόχους άσκησης βίας, ακόμη και με μετακινήσεις οργανωμένων ομάδων σε διαφορετικές χώρες.
Στις μέρες μας, τα χαρακτηριστικά του χουλιγκανισμού πλημμυρίζουν τον χώρο του διαδικτύου και των κοινωνικών μέσων, με αποτέλεσμα η σύγχρονη κοινωνία να διατρέχει τον κίνδυνο να εθιστεί στη βία, γεγονός που αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τις νέες γενιές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την μελλοντική κοινωνία μας.
Εν κατακλείδι, ο χουλιγκανισμός είναι ένα σύνθετο πολυπαραγοντικό κοινωνικό φαινόμενο, εξαιρετικά επικίνδυνο για την κοινωνική ευρυθμία και ομαλότητα και η αποτελεσματική αντιμετώπιση του ανάγεται τόσο στην καλλιέργεια της ανθρωπιστικής παιδείας μιας κοινωνίας, όσο και στις έγκαιρες δραστικές προληπτικές ενέργειες των αρμόδιων κρατικών φορέων.
Και στην προκειμένη περίπτωση, οι ευθύνες της ελληνικής πολιτείας είναι τεράστιες και διαχρονικές.-
***
Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας. Έχει διατελέσει προϊστάμενος των εθνικών υπηρεσιών Interpol και Europol και υπεύθυνος εξωτερικών και δημοσίων σχέσεων της Ευρωπαϊκής Αστυνομίας στη Χάγη.
https://m.facebook.com/evangelos.stergioulis