Ημέρες έντονων διαβουλεύσεων, διπλωματικών επαφών, παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων και κυρίως δύσκολων ισορροπιών ήταν οι προηγούμενες δεκαπέντε για τους Ευρωπαίους αξιωματούχους. Οι Θεσμοί προετοίμασαν τη σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup, αναζητώντας χρυσή τομή μεταξύ του σκληρού Βορρά και του ευάλωτου Νότου. Το χθεσινό EuroWorking Group (EWG) ολοκληρώθηκε αργά το βράδυ της Δευτέρας χωρίς να υπάρξει «λευκός καπνός». Οι πληροφορίες αναφέρουν οτι οσο πλησιάζει η ώρα της αποψινή κρίσιμη τηλεδιάσκεψης των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, τόσο απομακρύνεται η ιδέα του ευρω-ομολόγου.
Φόβος για νέα μνημόνια
Οι Ευρωπαίοι είχαν 15 ημέρες περιθώριο προκειμένου να απαντήσουν στους 9 ηγέτες κρατών-μελών της Ε.Ε για τη δημιουργία κορονο-ομολόγου. Μεταξύ αυτών και η Ιταλία που με το βέτο της ζητά λύση χωρίς μνημονιακές δεσμεύσεις. Οι ισορροπίες είναι πραγματικά δύσκολες με Γερμανία, Ολλανδία, Φινλανδία και Αυστρία να επιμένουν στη λύση μέσω του υφιστάμενου μηχανισμού του ESM. Λύση την οποία, τουλάχιστον στο σύνολο της, δεν δέχονται οι χώρες που η εξάπλωση του κορονοϊού έχει πλήξει περισσότερο τις οικονομίες τους.
Αυτό που δεν επιθυμούν οι χώρες του Ευρωπαϊκού νότου είναι να βρεθούν μπλεγμένες με μνημόνιο, αντίστοιχο με αυτό που έδεσε την Ελλάδα για 8 χρόνια. Βασική «υπερασπιστική γραμμή» τους είναι ότι οι οικονομικές δυσκολίες που προέκυψαν, δεν είναι αποτέλεσμα κακής δημοσιονομικής διαχείρισης, αλλά συνέπεια της υγειονομικής κρίσης.
Οι κυβερνήσεις Ισπανίας και Ιταλίας διεκδικούν την έκδοση ενός ευρωομόλογου προκειμένου η παροχή ρευστότητας να είναι χωρίς όρια, αλλά και χωρίς όρους. Αντίθετα οι «σκληροπυρηνικοί» της Ευρώπης επιμένουν ότι η χρηματοδότηση θα πρέπει να γίνει μέσω του υφιστάμενου μηχανισμού του ESM, της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και τον κονδυλίων που έχει στη διάθεση της η Κομισιόν. Αυτό όμως που δεν διευκρινίζουν είναι τι θα γίνει με την υποχρέωση η συμφωνία να συνοδεύεται με συγκεκριμένους όρους, οι οποίοι θα καταγραφούν σε μνημόνιο συνεννόησης μεταξύ του Θεσμών και του κράτους που θα λάβει το δάνειο.
Ανοιχτό παραμένει και το ύψος της χρηματοδότησης που θα δικαιούται να λάβει κάθε χώρα που θα αιτηθεί βοήθειας. Ιταλία και Ισπανία που έχουν δεχθεί έως τώρα το μεγαλύτερο πλήγμα, ζητούν «απεριόριστη» πρόσβαση στα Ευρωπαϊκά κονδύλια προκειμένου να στηριχθούν πλήρως οι οικονομίες τους. Από την άλλη πλευρά η Γερμανία προτείνει το ποσό να μην ξεπερνά το 2% του ΑΕΠ των κρατών-μελών.
Μέτρα στήριξης
Προκειμένου να αποφευχθούν ακόμα μεγαλύτερες εμπλοκές, αλλά ταυτόχρονα να επικρατήσει η θέση του Ευρωπαϊκού Βορρά, επιχειρείται το πακέτο βοήθειας να γίνει περισσότερο ελκυστικό. Ήδη στην Αθήνα η κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα ακόμα πακέτο αυτή τη φορά 1,8δισ ευρώ, από το Ειδικό Ευρωπαϊκό Ταμείο για την αντιμετώπιση των συνεπειών από τον κορονοϊο. Σε αυτό το πλαίσιο οι Ευρωπαίοι προαναγγέλλουν:
1. Ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) με πιο χαλαρούς όρους και χωρίς να «στιγματίζεται» η χώρα η οποία θα καταφύγει σε αυτόν προκειμένου να αντλήσουν χρηματοδότηση ίση ή μεγαλύτερη από το 2% του ΑΕΠ τους.
2. Παροχή δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων συνολικού ύψους 200 δισ. ευρώ.
3. Δημιουργία ενός συστήματος αντασφάλισης της ανεργίας.
Ειδικά για το τελευταίο, η Κομισιόν ανακοίνωσε τη πρόταση της για τη θέσπιση του SURE, ενός μέσου αλληλεγγύης, συνολικού ύψους 100 δισ. ευρώ, προκειμένου να βοηθήσει τους εργαζόμενους να διατηρήσουν τα εισοδήματα τους και τις επιχειρήσεις να επιβιώσουν. Τα δάνεια θα βασίζονται σε εγγυήσεις που θα παρέχουν τα κράτη-μέλη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την Πέμπτη την πρότασή της για έκδοση ομολόγων ύψους 100 δισ. ευρώ, προκειμένου να δανείσει το ποσό αυτό στις χώρες, ανάλογα με την έκταση της κρίσης που αντιμετωπίζουν, για τη στήριξη του εισοδήματος των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που πλήττονται από την κρίση καθώς και του εισοδήματος των αυτοαπασχολούμενων.
Η πρόταση στο πλαίσιο μια προσπάθεια εξεύρεσης συμβιβαστικής λύσης, θα επιχειρεί να διαβεβαιώσει τα Ευρωπαϊκά κράτη ότι δεν θα αναγκαστούν να αναλάβουν επί πλέον δεσμεύσεις πέρα από την διατήρηση του πλαισίου των κανόνων όπως αυτοί ορίζονται από το σύμφωνο σταθερότητας. Η εφαρμογή βέβαια αυτής της δέσμευσης μένει να αποδειχθεί όταν τα εθνικά κοινοβούλια θα κληθούν να εγκρίνουν τα νέα πακέτα στήριξης.
O επικεφαλής του ESM, Klaus Rengling, δήλωσε σε συνέντευξή του στους Financial Times ότι δεν θα υπάρχουν όροι πέραν της δέσμευσης για σεβασμό του γενικού πλαισίου παρακολούθησης της οικονομίας των χωρών από την ΕΕ και εξέφρασε την ελπίδα ότι μπορεί να υπάρξει μία συμφωνία στο Eurogroup.