Μια χώρα είναι πάνω απ’ όλα οι άνθρωποι της. Ναι το χώμα είναι ιερό, ναι η Ιστορία καταγράφει αλλά οι άνθρωποι της είναι αυτοί που κάνουν τη διαφορά.
Για να το πω απλά: αν κάποιοι άνθρωποι της Ελλάδας δεν είχαν πάρει την απόφαση να επαναστατήσουν το 1821 σήμερα μπορεί να μην υπήρχε η Ελλάδα.
Το αναφέρω διότι καθημερινά παρατηρώ ότι δυστυχώς πάμε χωρίς πυξίδα. Ότι έχουμε μπει στον αυτόματο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της οποίας όσο φανατικός υπέρμαχος είμαι άλλο τόσο επικριτής της είμαι το τελευταίο χρονικό διάστημα. Κι ότι λειτουργούμε χωρίς να έχουμε συνειδητοποιήσει τη μεγάλη διαφορά που έχουμε εμείς πλέον σχεδόν με το σύνολο των υπολοίπων Ευρωπαίων αυτό το χρονικό διάστημα των πολλαπλών κρίσεων. Έχουμε εμπειρία. Δυσάρεστη μεν αλλά πολύτιμη δε.
Οι Ελληνίδες κι οι Έλληνες ζήσαμε την περίοδο 2011 – 2019 την μεγαλύτερη κρίση που είχε ζήσει αναπτυγμένη χώρα στον κόσμο, μεγαλύτερη από το κραχ του 1929 στις ΗΠΑ. Και σταθήκαμε όρθιοι. Με βοήθεια σίγουρα από την οικογένεια της Ευρώπης, με αποφάσεις σκληρές -άλλοτε ορθές, άλλο εσφαλμένες- αλλά μοναδικές, με κινδύνους εμφύλιας σύρραξης τα καταφέραμε.
Αυτή η εμπειρία είναι τόσο χρήσιμη τώρα όπου συμβιώνουμε με μια πανδημία, βλέπουμε τις επιπτώσεις της με την ενεργειακή κρίση και ζούμε μέσα στη δίνη ενός σκληρού πολέμου στις παρυφές της γειτονίας μας, που μπορεί να δώσει τη λύση.
Σε αυτό το κλίμα υπάρχουν πολλά μικρά καθημερινά δρώμενα το τελευταίο διάστημα που με τρομάζουν.
Ο Υπουργός Ανάπτυξης κ. Άδωνις Γεωργιάδης περιχαρής μας επικοινωνεί με γλαφυρό τρόπο τις επιδόσεις του στο τένις και το γυμναστήριο. Ο Βουλευτής της ΝΔ Μπάμπης Παπαδημητρίου αναφέρει σε συνέντευξη του ότι “το κράτος δεν μπορεί να κάνει πολλά στο θέμα της ακρίβειας”. Ο Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και εξάδελφος του πρώην Πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα κάνει το απίστευτο φάουλ για την πατρίδα κατακεραυνώνοντας τον αρθρογράφο των Financial Times για το θετικό άρθρο που είχε γράψει για την Ελλάδα. Η περιβόητη λύση που έχουμε βρει για τα κόκκινα δάνεια μέσω των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις πάσχει από παντού και γίνεται αντικείμενο “οικονομικής συναλλαγής ανάλογης νοοτροπίας” με εκείνης που μας οδήγησε ως Παγκόσμια Κοινότητα στην κρίση της Lehman Brothers το 2008.
Και η Πολιτεία; Σχεδόν στο σύνολό της έχει μια λογική επιβίωσης μετακομμουνιστικής χώρας του 1989. Ελάχιστα τείνουν στη σκέψη ότι ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος άλλαξε τον κόσμο όπως τον ξέρουμε κι ότι πρέπει πλέον όλοι να πορευτούμε διαφορετικά.
Εμείς σε αυτή τη διαφορετικότητα έχουμε, λοιπόν, μόνο ένα όπλο. Αλλά είναι μεγάλο όπλο. Την εμπειρία. Έχουμε γνώση. Αυτή η γνώση θα έπρεπε να αποτελεί την πυξίδα μας. Το θέμα δεν είναι πολιτικό. Δεν είναι αν υπάρχουν άξιοι ή μη εκπρόσωποι. Δεν είναι αν τα κόμματα είναι περιχαρακωμένοι οργανισμοί όπου η Μετριοκρατία επικρατεί. Δεν είναι καν θέμα ιδεολογικό. Αν υπάρχει Δεξιά ή Αριστερά ή αν ο εκάστοτε πολιτικός αρχηγός δύναται να υπηρετεί πολλούς ιδεολογικούς αφεντάδες. Καλώς ή κακώς αποδείχθηκε ότι η Πολιτική Απόφαση ήταν μια κι ήταν αυτή που επιβλήθηκε από την Ευρώπη. Η λύση ήταν κι είναι στην παρούσα φάση κοινή. Ο δρόμος προς τη λύση έχει παραλλαγές.
Το θέμα είναι εθνικό. Είναι η συνειδητοποίηση των πλεονεκτημάτων μας από την μια πλευρά κι η ανάγνωση της πραγματικότητας από την άλλη. Είναι το γεγονός ότι πλέον δεν είμαστε οι πλούσιοι της περιοχής αλλά οι πτωχευμένοι που προσπαθούν να σωθούν. Κι επειδή το κράτος δεν είναι επιχείρηση, προσπαθούν να σωθούν με γνώμονα ένα ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης για τον καθένα και την καθεμία από εμάς.
Ο δρόμος εξακολουθεί να είναι δύσβατος. Και μπορεί ανά πάσα στιγμή να οδηγήσει σε γκρεμό. Όμως επειδή τον έχουμε αποφύγει τον γκρεμό μια φορά είναι σίγουρο ότι μπορούμε να τον αποφύγουμε και δεύτερη φορά. Είναι δεδομένο. Αρκεί να υπάρχει πυξίδα.