Οι νεαροί Ρώσοι καλλιτέχνες Κιρίλ Σαβτσένκοφ και Αλεξάνδρα Σουκάρεβα επρόκειτο να εκπροσωπήσουν τη Ρωσία τον Απρίλιο στη Μπιενάλε της Βενετίας, μία από τις μεγαλύτερες εκθέσεις σύγχρονης τέχνης στον κόσμο, που έχει τη δύναμη να αναδεικνύει σε παγκόσμιους σταρ μέχρι πρότινος ελάχιστα γνωστούς δημιουργούς.
Μόνο που τώρα, το εν δυνάμει λαμπρό μέλλον τους μοιάζει θολό.
Την Κυριακή 27 Φεβρουαρίου, οι δύο καλλιτέχνες αποχώρησαν δημοσιεύοντας μια σύντομη δήλωση σε Instagram και Facebook. «Δεν υπάρχει χώρος για τέχνη όταν οι άμαχοι πεθαίνουν από τα χτυπήματα των πυραύλων, όταν οι πολίτες της Ουκρανίας κρύβονται σε καταφύγια, όταν οι Ρώσοι διαδηλωτές φιμώνονται».
Τους ακολούθησε και ο Λιθουανός επιμελητής του Ρωσικού Περιπτέρου, στο οποίο θα παρουσίαζαν τη δουλειά τους, Ραϊμούντας Μαλασάουσκας, ο οποίος σε ανάρτηση του έγραψε ότι αδυνατεί να προχωρήσει σε αυτό το πρότζεκτ στη σκιά της ρωσικής εισβολής και των βομβαρδισμών στην Ουκρανία.
Μετά την αποχώρηση τους οι διοργανωτές ενημέρωσαν μέσω instagram ότι το Ρωσικό Περίπτερο θα «παραμείνει κλειστό» καθ’ όλη τη διάρκεια της Μπιενάλε.
Πολλοί Ρώσοι καλλιτέχνες έχουν εκφράσει την αντίθεση τους στον πόλεμο, λίγοι ωστόσο έχουν τόσο υψηλού προφίλ πλατφόρμα διαμαρτυρίας όσο ο Σαβτσένκοφ και η Σουκάρεβα λόγω Μπιενάλε.
Η άλλη μάχη στο εσωτερικό της Ρωσίας
Χιλιάδες άνθρωποι που έλαβαν μέρος σε διαδηλώσεις στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία τα ξημερώματα της περασμένης Πέμπτης έχουν συλληφθεί και το γεγονός ότι παίρνουν θέση δημόσια θα μπορούσε να βλάψει όχι μόνο την καριέρα τους, αλλά και να οδηγήσει σε σύλληψη ή φυλάκιση τους.
Ωστόσο, χιλιάδες καλλιτέχνες και εργαζόμενοι στον χώρο του πολιτισμού συνεχίζουν να υπογράφουν διαδικτυακές καμπάνιες εκφράζοντας την αντίθεση του κλάδου στον πόλεμο. Η μία από αυτές, που ζητά άμεσο τερματισμό της σύγκρουσης, είχε συγκεντρώσει μέχρι τη Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου, περισσότερες από 17.000 υπογραφές. Η καμπάνια χαρακτηρίζει τη σύγκρουση ως «τρομερή τραγωδία» που θέτει σε κίνδυνο την πολιτιστική ζωή στη Ρωσία, καθώς οι διεθνείς συνεργασίες μπορεί να σταματήσουν και οι οργανισμοί να αναγκαστούν σε αναστολή λειτουργίας, ενώ λόγω των κυρώσεων η ρωσική οικονομία παραπαίει. «Θα είναι σχεδόν αδύνατο να ασχοληθεί κανείς με τον πολιτισμό και την τέχνη υπό τέτοιες συνθήκες», αναφέρεται στο κείμενο.
Η αντίθεση τους στην εισβολή δεν έχει περάσει απαρατήρητη από το Κρεμλίνο.
Την Κυριακή, ο πρόεδρος της Δούμας Βιατσεσλάβ Βολοντίν στοχοποίησε τις προσωπικότητες από το χώρο της τέχνης και του πολιτισμού που είναι ενάντια στον πόλεμο αποκαλώντας τις ενέργειες τους «προδοσία». «Αν είστε τόσο ηθικοί, ξεκινήστε αρνούμενοι τις κρατικές επιχορηγήσεις», πρόσθεσε σε δήλωση που δημοσιεύτηκε στο Telegram, τη δημοφιλή στη Ρωσία πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης.
Δύο μουσεία σύγχρονης τέχνης της Μόσχας διέκοψαν τον προγραμματισμό τους σε απάντηση του πολέμου, αν και κανένα από το δύο δεν επέκρινε ευθέως την κυβέρνηση Πούτιν.
Το Garage Museum of Contemporary Art ανακοίνωσε ότι διακόπτει την προετοιμασία των εκθέσεων του «μέχρι να σταματήσει η ανθρώπινη και πολιτική τραγωδία που εκτυλίσσεται στην Ουκρανία».
Παρόμοια ήταν και η δήλωση που εξέδωσε το GES-2, που άνοιξε τις πύλες του πέρυσι, σημειώνοντας ότι «δεν μπορεί να κάνει τα στραβά μάτια στα τραγικά γεγονότα που έχουμε όλοι γίνει μάρτυρες», προσθέτοντας ότι κλείνει τις εκθέσεις και αναστέλλει τις εκδηλώσεις.
Με πληροφορίες από New York Times