Ο απόηχος της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην κατεχόμενη Κύπρο θα είναι ηχηρός για αρκετό καιρό ακόμη. Οι αντιδράσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς και της διεθνούς κοινότητας δεν είναι βέβαιο ότι θα επιτύχουν αντιστροφή της τουρκικής επεκτατικότητας.
Σίγουρα η ομόφωνη καταδίκη, από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, του κ. Ερντογάν για το «άνοιγμα τμήματος της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων» είναι μια θετική εξέλιξη και δικαίως Αθήνα και Λευκωσία εκφράζουν την ικανοποίησή τους, ωστόσο είναι αμφίβολο κατά πόσο θα συνετίσει τον Τούρκο πρόεδρο και το φερέφωνο του στο ψευδοκράτος.
Μπορεί το Συμβούλιο Ασφαλείας να ζητά την άμεση αντιστροφή αυτής της πορείας δράσης και την αντιστροφή όλων των μέτρων που ελήφθησαν για τα Βαρώσια από τον Οκτώβριο του 2020, όμως η επίπληξη αυτή δεν συνοδεύεται από μέτρα κατά της Τουρκίας και αυτό όπως έχει πολλάκις αποδειχθεί το μόνο που κάνει είναι να δημιουργεί παρακαταθήκη για την επόμενη προκλητική κίνηση της Άγκυρας.
Η HuffPost αμέσως μετά την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ συνομίλησε με τον κ. Χριστόδουλο Κ. Γιαλλουρίδη. Καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής και Διευθυντή του Κέντρου Ανατολικών Σπουδών Για τον Πολιτισμό και την Επικοινωνία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Ο κ. Γιαλλουρίδης χαρακτηρίζει το ψήφισμα ως μια θετική εξέλιξη, αλλά δεν είναι τόσο ενθουσιασμένος όπως η πολιτική ηγεσία σε Ελλάδα και Κύπρο καθώς όπως επισημαίνει δεν λαμβάνει μέτρα κατά της Τουρκίας με αποτέλεσμα να μην έχει κάποιο κόστος η Αγκυρα.
«Η Διεθνής κοινότητα απλά καταδικάζει τις κινήσεις της Τουρκίας στην Αμμόχωστο. Τέτοια ψηφίσματα η Τουρκία τα γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της. Θέλω να πω ότι η διεθνής κοινότητα για να μπορέσει να επηρεάσει την Άγκυρα πρέπει να πάρει μέτρα που να προκαλούν στην Αγκυρα οικονομικό και γενικότερο κόστος, όπως έγινε το 1975 με το εμπάργκο όπλων από τις ΗΠΑ».
“Η Αγκυρα θεωρεί ότι η Κύπρος, η οποία βρίσκεται στο μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας, δεν μπορεί να μην της ανήκει.”
«Η καταδίκη, συνεχίζει, θα έπρεπε να συνοδεύεται από μέτρα εναντίον της Τουρκίας και τα μέτρα αυτά να τα αποφασίσει το Συμβούλιο Ασφαλείας για να την υποχρεώσει να άρει αυτό το καθεστώς που επέβαλε στα Βαρώσια. Γιατί η τουρκοποίηση των Βαρωσίων είναι η απαρχή μια προεξαγγελθείσας διαδρομής τουρκοποίησης της Κύπρου. Δεν πρόκειται να σταματήσει. Χάνουμε την Κύπρο.
Η Αγκυρα θεωρεί ότι η Κύπρος, η οποία βρίσκεται στο μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας, δεν μπορεί να μην της ανήκει. Η Αθήνα αυτό δεν το καταλαβαίνει; Δεν καταλαβαίνει ότι η Κύπρος είναι ο σημαντικότερος γεωστρατηγικός χώρος της νοτιοανατολικής Μεσογείου και περιμένει από τον ΟΗΕ; Έναν ΟΗΕ που είναι εντελώς αμήχανος και αδύναμος να βοηθήσει. Εμείς πρέπει να κινητοποιηθούμε ως ελληνισμός, όπως έγινε στο παρελθόν και επιβλήθηκε εμπάργκο στην Τουρκία».
“«Η Τουρκία αντιμετωπίζεται μόνο δια της ισχύος και της πρόκλησης κόστους, μόνο έτσι θα μαζέψει την επιθετική και αναθεωρητική πολιτική της στην περιοχή»”
Ο κ. Γιαλλουρίδης πιστεύει πως μόνο η διάσταση της διεθνούς απομόνωσης, όπως έγινε στη Νότιο Αφρική η οποία αφού απομονώθηκε απ΄όλο τον κόσμο υποχρεώθηκε να αλλάξει καθεστώς, θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα για την Τουρκία την οποία και χαρακτηρίζει ως τον ταραξία της ευρύτερης περιοχής και της Μεσογείου.
«Η Τουρκία εκτός του ότι καταπιέζει και εξανδραποδίζει το λαό της, τις διάφορες εθνότητες, είναι επιθετική και αναθεωρητική και όχι μόνο το πράττει αλλά και διακηρύσσει πως θα το κάνει, θεωρώντας ότι πρέπει να επιστρέψει ως μια Οθωμανική Αυτοκρατορία, σε σύγχρονη μορφή στην περιοχή.
Επομένως η Τουρκία αντιμετωπίζεται μόνο δια της ισχύος και της πρόκλησης κόστους, μόνο έτσι θα μαζέψει την επιθετική και αναθεωρητική πολιτική της στην περιοχή, η οποία στρέφεται εναντίον της Ελλάδος, της Αρμενίας, εσχάτως και του Ισραήλ. Γενικώς είναι μια χώρα ιμπεριαλιστική με την κυριολεκτική έννοια του όρου.
Είναι μια χώρα ιμπεριαλιστική που επιθυμεί την κατάκτηση εδαφών για απορρόφηση πόρων που δεν της ανήκουν.
Ουσιαστικά μιλάμε για έναν εξανδραποδισμό της ευρύτερης περιοχής. Αυτό επαναλαμβάνω και υπογραμμίζω ότι αντιμετωπίζεται μόνο δια της ισχύος και μάλιστα τέτοιας μορφής που να απειλεί την ύπαρξη του καθεστώτος, το οποίο να σημειώσω ότι δεν έχει τη νομιμοποίηση που έχουν τα δημοκρατικά καθεστώτα. Πρέπει να υπάρξει ένας ασφυκτικός κλοιός της διεθνούς κοινότητας όπως έγινε με τη Νότιο Αφρική» σημειώνει.
“«Στη διεθνή πολιτική εκείνο που μετράει είναι τα συμφέροντα και όλοι οι δυτικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων και φιλικών προς την Ελλάδα κρατών, έχουν συμφέροντα με την Τουρκία.”
Τον ρωτάμε γιατί τόσο καιρό δεν γίνεται κάτι τέτοιο;
«Δεν γίνεται γιατί η Τουρκία έχει τη στήριξη δυνάμεων οι οποίες έχουν συμφέροντα με τον τουρκικό χώρο και ο οποίος είναι εξαιρετικά πρόσφορος λόγω του μεγέθους του, του πληθυσμού του και της συνοριακής του διάστασης, προς τη Ρωσία την οποία και εκμεταλλεύεται η Τουρκία.
Ο δυτικός παράγων φοβάται μια συμμαχία Ρωσίας – Τουρκίας. Κάποτε η δύση ανησυχούσε για το κομμουνιστικό επεκτατισμό τώρα φοβάται τον ρωσικό επεκτατισμό.
Επίσης η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα που κάνουν όλοι επενδύσεις. Είναι φτηνή χώρα, με φτηνό εργατικό δυναμικό και οι όποιες συμφωνίες για διεθνείς επενδύσεις γίνονται ιδιαίτερα εύκολα. Ετσι δημιουργούνται σχέσεις οικονομικές και επενδυτικές, οι οποίες συσφίγγουν ουσιαστικά πολιτικές διαδρομές.
Αυτό όπως γνωρίζουμε καλά στη διεθνή πολιτική είναι ένα σημαντικό «καρότο» για να μην λάβει κάποιος πολιτικές οι οποίες δεν συνάδουν με το διεθνές δίκαιο και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό,τον οποίο η Τουρκία ουδόλως σέβεται.
Δυστυχώς στη διεθνή πολιτική εκείνο που μετράει είναι τα συμφέροντα και όλοι οι δυτικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων και φιλικών προς την Ελλάδα κρατών, έχουν συμφέροντα με την Τουρκία. Μεγάλες χώρες της Ευρώπης κοιτάζουν την Τουρκία ως χώρο επενδύσεων.
Επίσης μην ξεχνάτε ότι η γεωπολιτική θέση της Τουρκίας είναι εξαιρετικά κρίσιμη, όχι μόνο γιατί είναι δίπλα στη Ρωσία, αλλά γιατί ελέγχει και τα Στενά».
“«Οι Ρώσοι μπορεί να μας αγαπούν, αλλά στο τέλος παντρεύονται τους Τούρκους. Άλλωστε στην πολιτική και ιδίως στη διεθνή πολιτική είναι άλλο πράγμα η αγάπη και άλλο η πολιτική πράξη».”
Είδαμε όμως ότι η θέση της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας ήταν υπέρ της Κύπρου, σχολιάζουμε για να λάβουμε ως απάντηση:
«Ναι γιατί η Ρωσία παραδοσιακά έχει καλές σχέσεις με την Κύπρο. Από την εποχή του Μακαρίου, ο οποίος εναντιωνόμενος στον δυτικό κόσμο έκανε ένα άνοιγμα προς τη Μόσχα, στο πλαίσιο της πολιτικής των Αδεσμεύτων. Επίσης, υπάρχει μια ισχυρή ρωσική παροικία στην Κύπρο.
Οι σχέσεις λοιπόν Μόσχας – Λευκωσίας είναι καλές ανεξαρτήτως ότι η Κύπρος είναι νατοϊκό προγεφύρωμα. Όπως και να έχει η Ρωσία έχει ενδιαφέρον για την Κύπρο γιατί το νησί είναι ένας κρίσιμος γεωστρατηγικός χώρος στη Μεσόγειο. Είναι δίπλα στο Σουέζ, στη Μέση Ανατολή και όποιος ελέγχει την Κύπρο ελέγχει και αυτόν το χώρο. Γι΄αυτό ενδιαφέρεται πάντα η Μόσχα να έχει επιρροή στην Κύπρο».
Όμως ο Ερντογάν φαίνεται ότι βγαίνει αλώβητος...
«Ο Ερντογάν δυστυχώς βγαίνει αλώβητος γιατί δεν θέλησαν οι μεγάλες δυνάμεις, κυρίως ΗΠΑ και Ρωσία, να χαλάσουν τις σχέσεις τους μαζί του, παρότι είναι δικτάτορας και δεν τον εμπιστεύονται. Και αυτό διότι και οι δύο υπολογίζουν στη θέση κλειδί που έχει η Τουρκία στην περιοχή. Αυτό είναι κάτι που το εκμεταλλεύεται ο Ερντογάν και κάνει ό,τι θέλει, κάνει τακτικές κινήσεις και αφού δεν υπάρχει αντιπολίτευση στην Τουρκία είναι ελεύθερος να πράξει όπως θέλει.
Όσον αφορά τις ΗΠΑ, δυστυχώς ο Μπάιντεν μας απογοήτευσε. Οι ΗΠΑ φοβούνται μην τη χάσουν την Τουρκία και ο Ερντογάν το εκμεταλλεύεται και το παίζει η μεγάλη δύναμη της περιοχής.
Οι Ρώσοι από την πλευρά τους το χρησιμοποιούν όλο αυτό. Μπορεί να μας αγαπούν, αλλά στο τέλος παντρεύονται τους Τούρκους. Άλλωστε στην πολιτική και ιδίως στη διεθνή πολιτική είναι άλλο πράγμα η αγάπη και άλλο η πολιτική πράξη».
“«Ελπίζω να μην βρεθεί Κύπριος που να πάει να προσκυνήσει για να πάρει την περιουσία του στα Βαρώσια...θα είναι ένα είδος προδοσίας...μια επιστροφή στην τουρκοκρατία».”
Αρα τι πρέπει να γίνει;
«Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να κινητοποιηθούν σε διεθνές επίπεδο στον υψηλότερο και πιο έντονο βαθμό. Καμία μονιμοποίηση αυτών που προσπαθεί να επιβάλλει η Τουρκία.
Αυτό που συνέβη στα Βαρώσια πρέπει να είναι η απαρχή μιας διεθνούς κατακραυγής και ενός εμπάργκο εναντίον της Τουρκίας. Θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε δυνάμεις που είναι φιλικές προς εμάς, το ελληνικό και όχι μόνο, λόμπι που δρα στις ΗΠΑ.
Δεν πρέπει καν να συζητάμε για συνομιλίες, που ακούστηκε, να τουρκοποιεί την Αμμόχωστο και εμείς να καθίσουμε πάλι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων;
Σας το λέω πάλι πως εάν η Τουρκία δεν έχει κόστος δεν σταματά πουθενά.
Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να κινηθούν προς την κατεύθυνση της στρατιωτικής οργάνωσης στην Κύπρο. Το λέω και πάλι πρέπει οι εξελίξεις αυτές να είναι η απαρχή μιας διεθνούς κατακραυγής που θα οδηγήσει σε ένα εμπάργκο κατά της Τουρκίας».
Όσον αφορά την πρόταση Ερντογάν σύμφωνα με την οποία δίνει το δικαίωμα στους ελληνοκύπριους να διεκδικήσουν την περιουσία τους αφού όμως πρώτα αναγνωρίσουν την «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου»;
«Ελπίζω να μην βρεθεί Κύπριος που να πάει να προσκυνήσει για να πάρει την περιουσία του. Κανένας Κύπριος δεν πρέπει να πάει. Το υπογραμμίζω αυτό. Εάν γίνει κάτι τέτοιο θα πρόκειται για ένα είδος προδοσίας. Θα είναι σαν να συναινεί κάποιος σε αυτό το έγκλημα που έχει γίνει.
Εάν δεν πάει κανείς, η Τουρκία είναι ουσιαστικά αφοπλισμένη. Έχει κατακτήσει μια περιοχή και όμως δεν μπορεί να την μοιράσει στους δικούς της. Εάν όμως πάνε οι Έλληνες ιδιοκτήτες και αποδεχθούν το ψευδοκράτος, τότε θα έχουν συμβάλλει στην νομιμοποίηση του εγκλήματος.
Θα είναι ένα είδος επιστροφής στην τουρκοκρατία. Θα τους δώσουν ένα χωραφάκι ή ένα σπιτάκι και να είστε σίγουρος ότι κάποια στιγμή θα τα ξαναπάρουν πίσω, όπως κάνουν συνήθως, αφού όμως πρώτα νομιμοποιηθούν.
Η Αθήνα πρέπει να υποδείξει στη Λευκωσία το εθνικώς πρέπον και αυτό είναι να δώσει στους Κύπριους να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να πέσουν στην παγίδα που τους βάζει ο Ερντογάν με δόλωμα τις περιουσίες στα Βαρώσια».
Ο κ. Γιαλλουρίδης δηλώνει πως έχει εισηγηθεί στην κυπριακή εκκλησία, η οποία, όπως τονίζει, έχει πολλά λεφτά, να αποζημιώσει τους ανθρώπους που έχουν στα Βαρώσια περιουσία για να μην μπουν στον πειρασμό και την πουλήσουν στους Τούρκους.
«Οι περιουσίες αυτές όπως είναι τώρα δεν μπορούν να αξιοποιηθούν από τους Τούρκους και την κατοχική δύναμη. Οτιδήποτε άλλο θα έχει ως συνέπεια να χάσουμε ένα κομμάτι ελληνικού – κυπριακού χώρου και θα το χάσουμε νομίμως. Εάν γίνει κάτι τέτοιο απλά θα είναι εγκληματικό» λέει με έμφαση και αγωνία.
“«Η Ομοσπονδία είναι ένα εξαιρετικά ευάλωτο πολιτικό σύστημα. Ένας καθηγητής μου έλεγε ότι τα δύο μέρη πρέπει να είναι ερωτευμένα για να μπορεί να επιβιώνει η ομοσπονδία. Τώρα ποιος είναι ερωτευμένος με ποιόν;”
Τον ρωτάμε εάν θα ήταν καλύτερα να είχε συμφωνήσει η Κύπρος στο Σχέδιο Ανάν για να μην φτάναμε στο σημείο που είμαστε σήμερα.
«Εάν το είχαμε υπογράψει, σήμερα η Κύπρος θα είχε ήδη τουρκοποιηθεί. Η πρόβλεψη ήταν συνδιοίκηση της Κύπρου και η Τουρκία θα επιβαλλόταν στην μικρή και αδύναμη Κύπρο. Ευτυχώς που απορρίφθηκε ήταν μια από τις περήφανες στιγμές του κυπριακού ελληνισμού».
Γιατί είναι καλύτερη η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα; Το ίδιο πράγμα δεν είναι;
«Μιλάμε για δύο ζώνες σε μια ομοσπονδιακή δομή με πολιτική ισότητα των δύο ζωνών. Δηλαδή ο Βορράς και ο Νότος, δηλαδή η κατεχόμενη βόρεια Κύπρος και η ελεύθερη νότια να είναι ίσες μεταξύ τους.
Βέβαια η Ομοσπονδία είναι ένα εξαιρετικά ευάλωτο πολιτικό σύστημα.
Ένας καθηγητής μου έλεγε ότι τα δύο μέρη πρέπει να είναι ερωτευμένα για να μπορεί να επιβιώνει η ομοσπονδία. Τώρα ποιος είναι ερωτευμένος με ποιόν; Εάν ήταν για παράδειγμα η Ελλάδα με την Κύπρο ομοσπονδία τότε αυτό το σχήμα θα ήταν βιώσιμο. Με την Τουρκία από πίσω τι είδους ομοσπονδία μπορεί να επιτευχθεί;
Είναι δυνατόν η Κύπρος μια χώρα της Ευρώπης να αποδέχεται την παραβίαση των δημοκρατικών αρχών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εδώ έχει εξαφανισθεί και η έννοια του λαού και έχει αντικατασταθεί από την έννοια των κοινοτήτων. Ποιος είναι τελικά ο κυπριακός λαός; Ή να το θέσω αλλιώς, υπάρχει κράτος χωρίς λαό; Φαίνεται πως υπάρχει και αυτό είναι η Κύπρος».
Όπως και να έχει αυτή είναι η πρόταση του ΟΗΕ και αυτήν υποστηρίζουν οι ηγεσίες Ελλάδας και Κύπρου, αντιτείνουμε.
«Μα ο ΟΗΕ υπακούει στις δυνάμεις ισχύος.
Εάν είχαμε κάνει τις σωστές συμμαχίες, εάν είχαμε με σαφήνεια εξηγήσει τις θέσεις μας τότε τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Περιμένουμε από τη διεθνή πολιτική να μας ευνοήσει επειδή λέμε πως έχουμε δίκαιο;
Το Κυπριακό θα έπρεπε να λυθεί βάσει της αρχής της Δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Δεν μπορεί εν μέσω του 21ου αιώνα και ενώ είμαστε στην ΕΕ να μην διεκδικούμε τη δημοκρατία στην Κύπρο. Γίνεται να υπάρχουν δύο κοινότητες στη Κύπρο όπου η μια είναι η Τουρκία και η άλλη ένα κομμάτι μικρό του ελληνισμού και μόνο του;
Τελικά ποιος αποφασίζει για το μέλλον του τόπου, που είναι η αυτοδιάθεση και το θεμελιώδες δημοκρατικό αξίωμα «ένας άνθρωπος μία ψήφος». Ισχύει στην Αφρική και το διεκδικεί ακόμη και η Κίνα, εμείς πώς γίνεται να είμαστε η εξαίρεση; Επειδή είμαστε μετααποικιακή χώρα; Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση οι αποικίες στο πλαίσιο ενός αναγκαστικού δικαίου διεκδικούσαν την αυτοδιάθεση».
Τώρα όμως αλλάζει αυτό;
«Στην πολιτική όλα αλλάζουν φτάνει να υπάρχει αποφασιστικότητα, θέληση, σχέδιο και δύναμη επιβολής. Η πολιτική δεν είναι ποτέ στατική. Αν την αφήσεις να περπατήσει μόνη της θα χάσεις, εάν την καθοδηγήσεις θα κερδίσεις.
Η Αθήνα έχει μερίδιο ευθύνης και πρέπει να καθοδηγήσει την Κύπρο, ως δημοκρατία, ως κράτος δικαίου.
Υπάρχει ο κίνδυνος να χαθεί η Κύπρος και ο ελληνισμός της Κύπρου, έπειτα από 2.500 χρόνια ιστορίας. Ένας μαζικός εποικισμός από την Τουρκία και ο εποικισμός να σας θυμίσω πως είναι βασικό στοιχείο της τουρκικής πολιτικής, μπορεί να διώξει τον κόσμο. Εγινε στην Ίμβρο, την Τένεδο και αλλού.
Για να ανακεφαλαιώσω, εάν δεν υπάρξει σθεναρή αντίδραση για την Αμμόχωστο και επαναπαυτούμε στο καταδικαστικό ψήφισμα του ΣΑ του ΟΗΕ τότε θα υπάρξει συνέχεια και για άλλες περιοχές της Κύπρου.
Το ξαναλέω ο εποικισμός είναι βασικό στοιχείο της τουρκικής στρατηγικής. Άλλωστε το λένε και οι ίδιοι. Εμείς έχουμε όλα τα δεδομένα. Πάντα τα είχαμε. Άρα πρέπει να προλάβουμε τα χειρότερα και να ανατρέψουμε την κατάσταση. Η πολιτική, όπως έλεγε ο Θουκυδίδης, σημαίνει πρόβλεψη και γι΄αυτό πρέπει να γίνουν κινήσεις που θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά για το μέλλον.
Βασική αποτρεπτική κίνηση είναι η στρατιωτική υποστήριξη της Κύπρου με όλα τα μέσα.
Πρέπει να δείξουμε ότι η Κύπρος αποτελεί προπύργιο του Ελληνισμού.
Επίσης απαιτείται η σύναψη συμμαχιών, η διαρκής διαφώτιση και προβολή του θέματος. Οπου υπάρχουν Έλληνες να κινηθούν και να στηρίξουν το ζήτημα της Κύπρου.
Επιπλέον η πίεση για επιβολή μέτρων στην Αγκυρα.
Τέλος, και ένα από τα σημαντικότερα, εμπέδωση της πολιτισμικής μας ισχύος. Ελλάδα σημαίνει πολιτισμός και είναι ουσιαστικά το υπόβαθρο του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Αυτή είναι η ώρα για να γίνουν όλα αυτά!».