Όσοι τσεκάρουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα τον καιρό στο κινητό μας τηλέφωνο, πιθανότατα έχουμε παρατηρήσει αρκετές πορτοκαλί και κόκκινες ενδείξεις στις ημερήσιες προβλέψεις της θερμοκρασίας. Αναμφίβολα, η ζέστη έξω είναι αποπνυκτική. Ωστόσο, σε ποιο βαθμό η ποσότητα του αντηλιακού που χρειάζεται η επιδερμίδα μας επηρεάζεται από τους βαθμούς στο θερμόμετρο; Και, αν ο δείκτης UV είναι εξίσου υψηλός, τί σημαίνουν όλα αυτά για το δέρμα μας;
Αρχικά ας κατανοήσουμε την έννοια του δείκτη UV
Παρόλο που τόσο η θερμοκρασία, όσο και ο δείκτης UV αγγίζουν υψηλότερες τιμές κατά την καλοκαιρινή περίοδο, ο μετεωρολόγος Σβέν Σούντγκαρντ, εξηγεί ότι η θερμοκρασία και ο δείκτης UV, δεν συνδέονται άμεσα μεταξύ τους.
«H κλίμακα “UV” αναφέρεται στην υπεριώδη ακτινοβολία και αποτελεί έναν δείκτη, ο οποίος κυμαίνεται από έναν έως έντεκα βαθμούς. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια χρήσιμη ένδειξη του πόσο γρήγορα μπορούμε να υποστούμε ένα ηλιακό έγκαυμα. Όσο υψηλότερη υπολογίζεται η τιμή, τόσο πιο σύντομα επέρχεται το έγκαυμα, επομένως απαιτείται η λήψη των απαραίτητων προφυλάξεων. Μια τιμή 6-7 μονάδων στον δείκτη UV θεωρείται συνθήκη ”υψηλού κινδύνου”».
Ωστόσο, προκειμένου να προστατεύσουμε την επιδερμίδα μας, είναι σημαντικό εκτός από το δείκτη UV, να δώσουμε σημασία και στην ώρα της ημέρας. Στα περισσότερα μέρη ο ισχυρότερος ήλιος, θεωρείται ο μεσημεριανός, μεταξύ 12:00 και 14:00. Ωστόσο, η υψηλότερη θερμοκρασία της ημέρας, σημειώνεται συνήθως μεταξύ 15:00 και 18:00.
Επιπλέον, μολονότι ενδέχεται να αισθανθούμε αφόρητη τη ζέστη των 17:00, στην πραγματικότητα ο ήλιος είναι πιο «επώδυνος» στις 11:00, πολλαπλασιάζοντας τις πιθανότητες εγκαύματος.
Δείτκης UV και θερμοκρασία
«Επικραττεί η λανθασμένη αντίληψη ότι ο δείκτης υπεριώδους ακτινοβολίας αποτελεί μέτρο θερμότητας. Ο δείκτης UV ωστόσο, χρησιμοποιείται ως μέτρο της έντασης της ενέργειας που εκπέμπει ο ήλιος»,επισημαίνει η δερματολόγος Άντζελα Κιμ.
Η δερματολόγος Ρεμπέκα Μάρκους προσθέτει: «Δεν παρατηρείται σαφής σχέση μεταξύ της θερμότητας ή της υπεριώδους ακτινοβολίας όσον αφορά τον κινδύνο καρκίνου του δέρματος. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν οφείλουμε να είμαστε πιο σχολαστικοί με το αντηλιακό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν ο ήλιος είναι ισχυρότερος και ο δείκτης UV υψηλότερος».
Αν η θερμοκρασία δεν αποτελεί σταθερό παράγοντα, γιατί το καλοκαίρι παρατηρούνται περισσότερα ηλιακά εγκαύματα;
«Οι υψηλότερες θερμοκρασίες προωθούν συμπεριφορές που μας θέτουν σε αυξημένο κίνδυνο εγκαυμάτων, όπως το μπάνιο στην παραλία ή την πισίνα», εξηγεί ο Νάβα Γκρίνφιλντ, πιστοποιημένος δερματολόγος στο Schweiger Dermatology Group, στη Νέα Υόρκη.
Η υπεριώδης ακτινοβολία και ο τύπος δέρματος μας
Ένα άτομο με ανοιχτόχρωμο δέρμα, καίγεται εύκολα, ενώ μαυρίζει ελάχιστα. Όταν ο δείκτης υπεριώδους ακτινοβολίας είναι χαμηλός, το συγκεκριμένο δείγμα ανθρώπων δεν βρίσκεται υπό τον κίνδυνο εγκαύματος, εφόσον εκτίθεται στον ήλιο από τις 10:00 έως τις 16:00, για μια ώρα.
Πώς θα ελέγξουμε τον δείκτη UV
Στην περίπτωση που δεν διαθέτουμε ένα έξυπνο κινητό τηλέφωνο, μπορούμε να δοκιμάσουμε το εξής απλό κόλπο: «Αν η σκιά μας απλώνεται ψηλότερη από εμάς, ο δείκτης UV είναι πιθανότατα χαμηλός», μας πληροφορεί η Κιμ. «Αν όμως η σκιά μας είναι πιο κοντή, ο δείκτης UV είναι πιθανότατα υψηλός. Τότε, αναζητάμε σκιά και επενδύουμε σε ένα αντηλιακό με τουλάχιστον 30 SPF».
Κανένας τύπος ηλιακών ακτίνων δεν θεωρείται φιλικός προς το δέρμα μας
«Η υπεριώδης ακτινοβολία διεισδύει βαθιά στο δέρμα, προκαλώντας υπερμελάγχρωση και ρυτίδες, διασπώντας το κολλαγόνο και τις ελαστικές ίνες», υπογραμμίζει η δερματολόγος Λορέτα Σιράλντο.
Γιατί το αντηλιακό είναι τόσο απαραίτητο
«Το αντηλιακό μας προστατεύει από την υπεριώδη ακτινοβολία, η οποία, με την πάροδο του χρόνου, ενδέχεται να οδηγήσει σε καρκίνο του δέρματος, υπερμελάγχρωση, μέλασμα, ροδόχρου ακμή και πρόωρη γήρανση», προειδοποιεί ο δερματολόγος Νικέμ Ουγκονάμπο.
«Εμείς οι δερματολόγοι χρησιμοποιούμε στην πραγματικότητα τον όρο ”φωτογήρανση”, προκειμένου να περιγράψουμε τον ρόλο της υπεριώδους ακτινοβολίας στην ανάπτυξη ρυτίδων, κηλίδων, τραχιάς υφής και χαλάρωσης της επιδερμίδας μας», προσθέτει η Σιράλντο.
«Το αντηλιακό εκτός από την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος, συμβάλλει επίσης στην πρόληψη ανεπιθύμητων συνεπειών της γήρανσης στο πρόσωπο, το λαιμό, το στήθος και τα χέρια».
Εφαρμόζουμε και ανανεώνουμε το αντηλιακό μας και φέτος το καλοκαίρι
Ειδικά εφόσον ο δείκτης UV είναι υψηλός και σε περίπτωση που ιδρώσουμε.
«Όταν περισσότερη είναι η ζέστη, τόσο πιο υπεύθυνα συμπεριφερόμαστε σε ό,τι αφορά τη χρήση αντηλιακού», μας παροτρύνει η Κιμ.
Ανεξάρτητα από την εποχή, λίγο αντηλιακό είναι πάντοτε απαραίτητο. «Είναι χρήσιμο να εφαρμόζουμε την αντηλιακή κρέμα μας κάθε μέρα, είτε υποφέρουμε από τη ζέστη, είτε όχι. Ακόμη και τις συννεφιασμένες μέρες, έως και το 80% των επιβλαβών ακτίνων UV, διαπερνούν τα σύννεφα», διευκρυνίζει ο Ουγκονάμπο.