Σε περιόδους κρίσης η αγορά χρυσού εκτινάσσεται στα ύψη. Το 2022 ήταν μια τέτοια χρονιά με το χρυσό να σκαρφαλώνει σε υψηλό 11 ετών λόγω των «κολοσσιαίων» αγορών από τις κεντρικές τράπεζες, που στράφηκαν στο χρυσό λόγω των επιπτώσεων του πολέμου και τον υψηλό πληθωρισμό.
Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού, η ετήσια παγκόσμια ζήτηση χρυσού αυξήθηκε κατά 18% στους 4.741 τόνους (εξαιρουμένων των εξωχρηματιστηριακών συναλλαγών) καταγράφοντας την μεγαλύτερη αύξηση από το 2011, όταν η ζήτηση είχε σπάσει ρεκόρ 1.337 τόνων το τελευταίο τρίμηνο του έτους.
Οι κεντρικές τράπεζες αγόρασαν πάνω από 1.136 τόνους χρυσού σπάζοντας ρεκόρ 55 ετών οδηγώντας ένα ράλι, που σηματοδότησε αύξηση 152% από το 2021, χρονιά κατά την οποία οι κεντρικές τράπεζες αγόρασαν μόλις 450 τόνους χρυσού.
«Οι καθαρές αγορές κεντρικών τραπεζών το τέταρτο τρίμηνο ανήλθαν σε 417 τόνους, ανεβάζοντας τις συνολικές αγορές του δεύτερου εξαμήνου στους 862 τόνους. Σε αντίθεση με το τρίτο τρίμηνο, τα δεδομένα του έτους ήταν και πάλι ένας συνδυασμός αναφερόμενων αγορών και μια σημαντική εκτίμηση για μη δηλωμένες αγορές», ανέφερε η WGC.
Δεν είναι όμως μόνο οι τράπεζες που θεώρησαν πιο ασφαλές να επενδύσουν σε χρυσό, από κάθε άλλες χρηματιστηριακή επιλογή, αλλά και οι ιδιώτες. Ο χρυσός έγινε πιο ακριβός γιατί η ζήτηση του αυξήθηκε κατά 10% στους 1.107 τόνους, ενώ οι διακρατήσεις ETF χρυσού (χρηματιστηριακά διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια) παρουσίασαν μικρότερες εκροές το 2022 σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Η αγορά κοσμημάτων ωστόσο μειώθηκε κατά 3% το 2022 στους 2.086 τόνους, με μεγάλο μέρος της αδυναμίας να επικεντρώνεται το τέταρτο τρίμηνο καθώς οι τιμές του χρυσού αυξήθηκαν.
Η συνολική ετήσια προσφορά χρυσού αυξήθηκε κατά 2% το 2022 στους 4.755 τόνους, με την παραγωγή ορυχείων να ξεπερνά τα όρια τους και να σημειώνει υψηλό τεσσάρων ετών στους 3.612 τόνους.
Μαζική αγορά από τις κεντρικές τράπεζες
Σύμφωνα με το WGC, το 2022 δεν ήταν μόνο μια ακόμη χρονιά μεγάλων αγορών χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες, Ήταν η χρονιά που έφτασε στο δεύτερο υψηλότερο επίπεδο ετήσιας ζήτησης από το 1950, ενισχυμένο με πάνω από 400 τόνους ζήτησης τόσο το τρίτο όσο και το τέταρτο τρίμηνο του έτους.
Η πλειοψηφία των αγορών από τις κεντρικές τράπεζες προήλθε από αναδυόμενες αγορές, με την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας να είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής με ρεκόρ 542 τόνων.
Η Κίνα, η Ινδία, η Αίγυπτος, το Κατάρ, το Ιράκ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ομάν αύξησαν σημαντικά τα αποθέματά τους σε χρυσό κατά τη διάρκεια του έτους.
Κι ενώ ο χρυσός συνήθως αποδυναμώνεται σε περιόδους αύξησης των επιτοκίων και ισχυρού δολαρίου, εν μέρει επειδή τιμολογείται σε Αμερικανικά δολάρια, η περυσινή χρονιά δεν ακολούθησε αυτόν τον κανόνα αν και υπήρξαν κάποιες διακυμάνσεις.
Οι αναλυτές εκτιμούν ωστόσο ότι το 2023 δεν θα είναι μια ακόμη «χρυσή» χρονιά καθώς η επί τόπου αγορά χρυσού σε νομίσματα, ράβδους, κοσμήματα θα γίνεται ολοένα και πιο ακριβή ενώ και οι κεντρικές τράπεζες θα σταματήσουν την επιθετική πολιτική των επιτοκίων.
Το σημαντικότερο όμως είναι, σύμφωνα με τον επικεφαλής στρατηγικής της Wells Fargo για Real Asset, John LaForge, πως δεδομένου ότι ο χρυσός είναι ένα περιουσιακό στοιχείο που δεν επιφέρει τόκους, γίνεται λιγότερο ελκυστικός για θεσμικούς επενδυτές που μπορούν να αγοράσουν μετοχές ή άλλα έντοκα περιουσιακά στοιχεία όταν αυξάνονται τα επιτόκια.
Πληροφορίες από το CNBC