Επίσημη «κήρυξη» εμπορικού πολέμου κατά της Κίνας συνιστά η σημερινή απόφαση της Κομισιόν, η οποία ανακοίνωσε πως από τις 4 Ιουλίου θα εφαρμόσει προσωρινά επιπρόσθετους δασμούς (ήδη επιβάλλονται δασμοί ύψους 10%), έως και 38% στα εισαγόμενα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που παράγονται στην Κίνα. Οι δασμοί είναι υψηλότεροι από ό,τι αναμενόταν, αυξάνοντας τον κίνδυνο να προβεί η Κίνα σε αντίποινα.Η είδηση είχε προαναγγελθεί και αναλυθεί νωρίτερα από τους Financial Times και άλλες πηγές.
Σύμφωνα με τον αρμόδιο Επίτροπο Βάλντις Ντρομπρόβσκις στόχος δεν είναι να αποκλειστεί η εισαγωγή οχημάτων από την Κίνα αλλά η αποκατάσταση ισότιμων όρων ανταγωνισμού. Ωστόσο αναλυτές εκτιμούν ότι η σημερινή ανακοίνωση αποσκοπεί στο να ασκήσει πίεση προς το Πεκίνο για να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ενώ δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο μείωσης του συντελεστή εάν όχι της διαγραφής του. Άλλωστε η τελική απόφαση θα ληφθεί τον ερχόμενο Νοέμβριο.
Οι δασμοί
Όπως αναφέρει η Κομισιόν στην ανακοίνωσή της η έρευνα που είχε ξεκινήσει σχετικά με τον αθέμιτο ανταγωνισμό κατέληξε ότι οι αθέμιτες επιδοτήσεις αποτελούν απειλή και μπορούν να βλάψουν οικονομικά τους ευρωπαίους παραγωγούς ηλεκτρικών οχημάτων.
Οι διαπραγματεύσεις με το Πεκίνο μέχρι στιγμής δεν προχώρησαν στο επιθυμητό αποτέλεσμα και στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή γνωστοποίησε εκ των προτέρων το επίπεδο των προσωρινών αντισταθμιστικών μέτρων (δασμών) που θα επιβάλει στις εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρία (“BEV”) από την Κίνα.
Εάν οι συζητήσεις με τις κινεζικές αρχές δεν οδηγήσουν σε αποτελεσματική λύση, οι εν λόγω προσωρινοί αντισταθμιστικοί δασμοί θα εισαχθούν από τις 4 Ιουλίου (με τη μορφή που θα αποφασιστεί από τα τελωνεία κάθε κράτους μέλους) και θα εισπράττονται μόνο εάν και όταν επιβληθούν οριστικά, αναφέρει μεταξύ άλλων η Ευρωπαϊκή Επιτροπής.
Οι δασµοί που υπολογίζει η Επιτροπή στους τρεις κινέζους παραγωγούς ηλεκτρικών οχημάτων τους οποίους ήλεξγε είναι:
- BYD: 17,4%,
- Geely: 20% και
- SAIC: 38,1%.
Επίσης όπως αναφέρει η Κομισιόν άλλοι παραγωγοί ηλεκτρικών οχημάτων στην Κίνα (Πρόκειται για δυτικές μάρκες που παράγουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην Κίνα - συμπεριλαμβανομένων των Tesla, Dacia και BMW), οι οποίοι συνεργάστηκαν στην έρευνα αλλά δεν συμπεριλήφθηκαν στο δείγμα, θα υπόκεινται στον ακόλουθο μέσο σταθμισμένο δασμό: 21%.
Τέλος οι αυτοκινητοβιομηχανίες στην Κίνα που δεν συνεργάστηκαν στην έρευνα θα υπόκεινται στον ακόλουθο υπολειπόµενο δασµό: 38,1%.
Οι δασμοί που έχουν γνωστοποιηθεί εκ των προτέρων δεν ισχύουν. Οι εταιρείες που συμμετείχαν στο δείγμα έχουν πλέον τη δυνατότητα να υποβάλουν σχόλια μόνο σχετικά με την ακρίβεια των υπολογισμών. Στη συνέχεια, έως τις 4 Ιουλίου 2024 το αργότερο, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει στην Επίσημη Εφημερίδα κανονισμό που θα εξηγεί λεπτομερώς τα προσωρινά πορίσματα που οδήγησαν σε αυτό το επίπεδο δασμών. Οι δασμοί θα τεθούν σε ισχύ την επομένη της δημοσίευσης.
Από την επόµενη ηµέρα της δηµοσίευσης, οι προσωρινοί δασµοί θα εξασφαλίζονται µε εγγύηση (υπό µορφή που θα αποφασίζεται από τα τελωνεία κάθε κράτους µέλους). Τέλος, θα εισπράττονται μόνο εάν και όταν επιβληθούν οριστικοί δασμοί.
Αντικρουόμενα συμφέροντα
Η κήρυξη του πολέμου, που είχε ανακοινώσει η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ετήσια ομιλία της τον Σεπτέμβριο είναι αποτέλεσμα πιέσεων της Γαλλίας και της Ισπανίας που έβλεπαν τα συμφέροντά των αυτοκινητοβιομηχανιών τους να βλάπτονται.
Αντικρουόμενα με τα γαλλικά συμφέροντα είναι αυτά της Γερμανίας και ο καγκελάριος Σολτς προσπάθησε μέχρι τελευταία στιγμή να αποτρέψει την απόφαση με την πρόφαση ότι η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη για έναν δαπανηρό εμπορικό πόλεμο με το Πεκίνο. Μπορεί το σκεπτικό του Σολτς να περιέχει αλήθειες, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία έχει τεράστια οφέλη από τις συναλλαγές της με την Κίνα.
«Οι παγκόσμιες αγορές έχουν πλημμυρίσει πλέον με φθηνότερα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Και η τιμή τους παραμένει χαμηλή με τεχνητό τρόπο λόγω των τεράστιων κρατικών επιδοτήσεων. Το γεγονός αυτό προκαλεί στρεβλώσεις στην αγορά μας. Και όπως δεν δεχόμαστε κάτι τέτοιο από το εσωτερικό, δεν το δεχόμαστε ούτε από το εξωτερικό» είχε δηλώσει η φον ντερ Λάιεν το Σεπτέμβριο του 2023 πριν από την έναρξη των ερευνών για τον αθέμητο ανταγωνισμό.
Κέρδη και φόβοι
Οι κινέζικοι δασμοί που προωθούν οι Βρυξέλλες, εάν τελικά επιβληθούν, εκτιμάται ότι θα αποφέρουν στον προϋπολογισμό της ΕΕ περισσότερα από 2 δισ. ευρώ ετησίως, δεδομένου ότι οι πωλήσεις των κινεζικών EVs αυξάνεται, όπως αναφέρουν οι FT, επικαλούμενοι στοιχεία της Rhodium Group. Η Κίνα το 2023 εξήγαγε προς την Ένωση ηλεκτρικά αυτοκίνητα ύψους 10 δισ. ευρώ, διπλασιάζοντας το μερίδιο της αγοράς της στο 8% .
Όπως ήταν αναμενόμενο το Πεκίνο είχε προειδοποιήσει ότι η επιβολή επιπλέον δασμών από την ΕΕ (τώρα είναι στο 10%) θα έχει συνέπειες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κίνα εφαρμόζει δασμούς 15% στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα.
Αναλυτές εδώ και καιρό αναφέρουν ότι η επιβολή δασμών μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες στις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα και ιδίως στις γερμανικές που έχουν σημαντική παρουσία εκεί.
Στην ουσία το Πεκίνο θα μπορούσε να προβεί σε αντίποινα χτυπώντας τις αυτοκινητοβιομηχανίες της ΕΕ που εξακολουθούν να πωλούν στην Κίνα - οι οποίες είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία γερμανικές εταιρείες, όπως η VW, η BMW και η Mercedes.
Γι΄αυτό και ο Σολτς επιχειρεί να πετύχει έναν συμβιβασμό της τάξεως 15% σε μια προσπάθεια να μειώσει την ένταση της θυμωμένης αντίδρασης του Πεκίνου.
Ευρωπαϊκή συμμαχία κατά των δασμών - Για ακόμη μια φορά η Ευρώπη είναι διχασμένη
Οπως φαίνεται από τις αντιδράσεις διαφόρων κρατών μελών η Ευρώπη έχει πολλές εξαρτήσεις τις οποίες δημιούργησε τα τελευταία χρόνια.
Ο φόβος των κινεζικών αντιποίνων διακατέχει πολλές αυτοκινητοβιομηχανίες της ΕΕ που φοβούνται ότι ή θα αποκλειστούν ή θα καταστεί πολύ δύσκολο να εξάγουν τα αυτοκίνητά τους στην Κίνα.
Σύμφωνα με τους FT, οι ευρωπαϊκές μάρκες αντιπροσώπευαν περίπου το 6% των πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων στη χώρα το 2022. Η Γερμανία εξήγαγε 216.299 αυτοκίνητα στην Κίνα το 2023, σημειώνοντας πτώση κατά 15% σε σχέση με το προηγούμενο έτος- μάρκες όπως η Mercedes και η Volkswagen λειτουργούν επίσης εργοστάσια στη χώρα.
Η ίδια πηγή αναφέρει ότι η Geely, μία από τις κινεζικές εταιρείες που βρίσκονται υπό έρευνα, κατέχει τη σουηδική Volvo. Ο πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον ενώθηκε με τον Σόλτζ και τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτωρ Ορμπάν, ο οποίος έχει προσελκύσει κινεζικές επενδύσεις σε ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αντιτιθέμενος δημοσίως στους δασμούς της ΕΕ.
Οι τρεις ηγέτες θα πρέπει να εξασφαλίσουν τουλάχιστον άλλες 11 κυβερνήσεις για να ανατρέψουν την απόφαση της Επιτροπής για τους δασμούς. Άλλες χώρες της κεντρικής Ευρώπης, όπως η Τσεχική Δημοκρατία και η Σλοβακία, αναμένεται να συμμετάσχουν στην αντιπολίτευση.
Επίσης οι εξαγωγείς τροφίμων και ειδών πολυτελείας, όπως η Ιταλία, ανησυχούν επίσης για αντίποινα.
Είναι πολλά τα λεφτά
Η επιβολή δασμών θα έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση εισαγωγών κινέζικων αυτοκινήτων, την αύξηση παραγωγής εντός της ΕΕ και χαμηλότερο όγκο εξαγωγών κάτι που σύμφωνα με αναλυτές θα οδηγούσε σε αισθητά υψηλότερες τιμές για τους ευρωπαίους καταναλωτές.Εκτιμάται ότι τα κινέζικα οχήματα είναι 20% πιο φτηνά από τα ευρωπαϊκά μοντέλα.
Όμως η επιβολή δασμών ακόμη και εάν υπάρξει ένας συμβιβασμός και είναι χαμηλότεροι, μπορεί να δώσει ανάσα στις ευρωπαϊκές αυτοβιομηχανίες και να επιταγχύνουν τις επενδύσεις τους διατηρώντας το μερίδιο αγοράς στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της γερμανικής Allianz, (Μάιος 2023), μέχρι το 2030, ο κινεζικός ανταγωνισμός θα κοστίσει στις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες 7 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια καθαρά κέρδη, εκτός εάν η ΕΕ αναλάβει δράση και πάρει πρωτοβουλίες.